Een GSA is een netwerk van leerlingen – homo, hetero, transgender en nog meer - die samen actie voeren voor een beter klimaat ten aanzien van seksuele- en genderdiversiteit. De lhbti+ jongeren in zo’n GSA ervaren dat ze door een GSA steun krijgen van andere leerlingen. Daardoor groeit hun zelfvertrouwen en weten ze beter wie ze zijn. Ook ontstaan er nieuwe vriendschappen. Dat is belangrijk, want uit de kast komen op school betekent nog vaak het verlies van vrienden.  

Het onderzoek 'Samen sterk met een GSA' had een kwalitatieve insteek: de ervaringen van de jongeren zelf staan centraal. Met 25 jongeren zijn diepte-interviews gedaan en vier focusgroepen met jongeren zijn georganiseerd. Daarbij stond steeds de vraag voorop: wat hebben de jongeren zelf aan de GSA’s gehad? Uit buitenlands kwantitatief onderzoek is al bekend dat lhbti+ leerlingen op scholen met GSA’s gezonder zijn en beter in hun vel zitten dan lhbti+ leerlingen op scholen zonder GSA’s. In Nederland zijn de GSA’s al in de  Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut opgenomen als een interventie die goed wetenschappelijk onderbouwd is.

Minder minderheidsstress

Lhbti+ jongeren (lesbische, homo-, bi-, transgender- en intersekse jongeren) op het vmbo ervaren in een GSA steun van hun leeftijdgenoten die hetzelfde voelen of dezelfde ervaringen hebben. Ook krijgen zij vaak steun van docenten en dat ervaren de leerlingen als erg positief. Zij hebben het gevoel dat zij bij een GSA anderen kunnen helpen. De GSA wordt in het algemeen ervaren als een safe space, een veilige plek waar jongeren met gelijkgestemden ‘zichzelf’ kunnen zijn. Ze voelen zich hierdoor krachtiger. Tegelijkertijd kan er soms ook zelfvertrouwen voor nodig zijn om deel te nemen aan een GSA, zeker als het, zoals op sommige vmbo’s, het stigma draagt van een ‘homoclubje’.

De GSA biedt ook de mogelijkheid om de eigen seksuele- of genderidentiteit te ontdekken: jongeren ervaren dat ze hierdoor beter weten wie zij zijn en vinden dat prettig. Sommige jongeren vinden dat hun bestaande netwerk versterkt is sinds zij bij de GSA zitten. De nieuwe contacten monden soms uit in intensieve vriendschappen. Meedoen aan de GSA en/of uit de kast komen, kan echter ook het verlies van vriendschappen betekenen.

De onderzoekers verwachten dat de GSA’s een bijdrage leveren aan het verminderen van minderheidsstress onder lhbti+ jongeren op het vmbo. Deze stress kan leiden tot een slechtere psychische gezondheidssituatie van lhbti+ jongeren. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau is bekend dat homo-, lesbische- en biseksuele jongeren vaker lijden aan depressies en 4,5 keer vaker een zelfmoordpoging doen dan heteroseksuele jongeren.

GSA – Gender & Sexuality Alliance

Het uit de Verenigde Staten overgewaaide fenomeen Gender & Sexuality Alliance, ofwel GSA, heeft de afgelopen jaren veel aan populariteit gewonnen, ook in Nederland. In 2008 introduceerde het COC de GSA’s in Nederland. Een GSA is een interventie voor en door jongeren zelf: GSA’s zijn netwerken van lhbti+ leerlingen en niet-lhbti+ leerlingen die - al dan niet met steun van docenten en het COC – samenwerken aan een positief schoolklimaat op hun school.

De laatste jaren is er meer aandacht voor genderdiversiteit bij de GSA’s. Dat betekent dat verschillende lhbti+ personen (lesbische, homo, bi, transgender, queer jongeren en/of jongeren met een intersekse conditie) én heteroseksuele personen zijn vertegenwoordigd in de GSA. Los van materiaal zoals posters en stickers, die GSA-leden gratis kunnen bestellen bij het GSA-netwerk van COC Nederland, bepalen GSA’s zelf hoe ze de activiteiten invullen. Bijvoorbeeld met het organiseren van een schooldebat, deelname aan Paarse Vrijdag voor lhbti+ acceptatie, een ‘Day of Silence’, een film- of theaterevenement of een lhbti+ voorlichting.

Lees hier het rapport 'Samen sterk met een GSA'