Je Lijf, je Lief! Praten over seks met pubers
Hoe kun je met pubers praten over seks en het aangeven van eigen wensen en grenzen? De methodiek Je Lijf Je Lief! biedt docenten hier een antwoord op. Lysia van der Krogt, die al ruim 10 jaar op de Praktijkschool West Friesland, locatie Stede Broec met moeilijk lerende pubers werkt, noemt het lesprogramma ‘super’. ‘Dankzij Je Lijf Je Lief! kunnen we iets aanbieden dat op het niveau van de leerlingen ligt. De lessen sluiten goed bij ze aan, doordat er pictogrammen en filmpjes worden gebruikt. Die afwisseling is heel belangrijk!’
Wat is masturberen en waarom worden meisjes ongesteld? Deze en andere vragen stellen leerlingen van de praktijkschool in Grootebroek aan Lysia van der Krogt. Zij gebruikt het door Movisie, in samenwerking met GGD Amsterdam, ontwikkelde lesprogramma Je Lijf Je Lief!
Afstemmen op de doelgroep
Gevraagd naar aanpassingen die Van der Krogt in het lesprogramma doet, antwoordt ze: ‘Samen met de mentor kijk ik per klas naar de behoefte. Laatst hadden we een klas met een heel korte spanningsboog. Die leerlingen konden maximaal een halfuurtje hun aandacht erbij houden. Wat ik dan doe, is de opdrachten halveren en de lessen uitsmeren over meerdere momenten. Zo worden vijf lessen er acht.’
'Er worden pictogrammen en filmpjes gebruikt. Die afwisseling is heel belangrijk!'
Anonieme vragenbus
Verder heeft Van der Krogt de vragenbus toegevoegd: leerlingen kunnen anoniem hun vraag op een briefje opschrijven en deponeren in de doos. ‘Die zit altijd helemaal vol. Het werkt heel goed als je een brandende vraag hebt die je niet durft te stellen aan een leeftijdsgenoot en zelfs niet durft op te zoeken op internet. Over seks praten is nog steeds een taboe, overal, en dus ook op onze school.'
Humor nodig
‘Je merkt dat als jongens en meisjes bij elkaar zitten, ze wat minder gemakkelijk loskomen. Sommige jongens vertonen haantjesgedrag en dat kan de sfeer in een groep behoorlijk beïnvloeden. Meisjes kunnen bang zijn om openheid te tonen, omdat ze dan weer door jongens getreiterd kunnen worden in de pauze. Ik probeer dat op te lossen door in te spelen op het moment. Ik proberen dan met humor het ‘stoere’ gedrag te doorbreken en door te vragen. Het is overigens ook echt niet altijd zo: jongens zijn ook heel erg geïnteresseerd in dit onderwerp en hangen aan je lippen.
Belangrijk daarbij is dat we met elkaar zo’n veilig mogelijke sfeer creëren in de klas. Duidelijke afspraken die we met elkaar maken en deze afspraken hanteren. Zonder gevoel van veiligheid kan ik wel inpakken met mijn lessen. Dat staat overigens bij alle lessen hoog in het vaandel.’
Je Lijf, je Lief!
Lees meer over de het lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks. Je Lijf, je Lief! is in oktober 2015 erkend als Goed Onderbouwd door de erkenningscommissie Maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid.
Sexting
Volgens Van der Krogt is het belangrijk om aandacht te hebben voor de rol van sociale media. ‘Voor mij gaan die ontwikkelingen snel, de ouders lopen vaak twee stappen achter en de school weet zich ook niet altijd raad met sommige verschijnselen. Sexting, het online sturen van naaktbeelden, is daar een goed voorbeeld van.
'Je Lief Je Lief! creëert openheid'
’De lessen Je Lijf Je Lief! worden op de school van Van der Krogt aan eersteklassers gegeven. ‘Ze zijn dan nog best kinds, dus vooral in het begin is er veel gegiechel. Door creatieve werkvormen – zoals: schrijf op een flap alle woorden die met seks te maken hebben – proberen we de kinderen een beetje los te laten komen.’ Voor de tweede klas, althans voor de meisjes, gebruikt Van der Krogt het Rutgers-programma Girls Talk. ‘Iets oudere meiden durven vaak wel te praten over seks en verkering.’
Toegang tot materialen
Het materiaal voor docenten en trainers van ‘Je Lijf, je Lief!’ is te vinden binnen de leeromgeving van de Movisie academie. Om toegang te krijgen tot deze academie moet je je eerst aanmelden. Dat is eenmalig en heel eenvoudig: je maakt een account en hebt daarna direct toegang tot de leeromgeving. Je e-mailadres is ook je gebruikersnaam.
Uitvoerende organisaties
Je Lijf, je Lief! wordt uitgevoerd door mentoren of docenten Gezondheidszorg en Welzijn op praktijkscholen in het eerste of tweede leerjaar. Een docententraining bereidt docenten goed voor op het geven van de lessen. Diverse GGD-en in het land verzorgen deze docententrainingen. Zie daarvoor onderstaande link. Heb je interesse in een docententraining, neem dan contact op met de GGD bij jou in de buurt.
GGD-en die de docententraining aanbieden
Heb je interesse om als GGD de docententraining te verzorgen en wil je een groep medewerkers via een maatwerk Train-de-trainer daartoe opleiden? Stuur een mail aan het trainingsbureau van Movisie.
Sociale veiligheid
‘We zijn een kleine school. Sociale veiligheid vinden we heel belangrijk. Mijn missie is om meer aandacht te vragen voor online seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wat sexting betreft: verbieden heeft geen zin. We merken dat leerlingen niet altijd de gevolgen van het sturen of doorsturen van seksueel getinte beelden overzien. Daarom is het belangrijk om informatie te geven over de gevolgen. Ik vind dat je er altijd over moet kunnen praten. Van der Krogt: 'Je Lief Je Lief! creëert de openheid die hiervoor nodig is.’
Lees het artikel 'Veilig praten over seks' uit het tijdschrift 'Naar school' geschreven door Hanan Nhass, Kristin Janssens en Martin Bogaerdt. (februari 2019)
Meer informatie
Blader hieronder door 'Je Lijf, je Lief! Lesprogramma voor het praktijkonderwijs over wensen en grenzen in relaties en seks'. Lukt het niet om deze publicatie te bekijken, dan kun je hem ook als pdf openen.
