Een van de bewezen aanpakken die discriminatie kan verminderen zoals beschreven in het dossier Wat werkt bij het verminderen van discriminatie, is inleving en empathie bevorderen. ‘Het gaat erom dat je de ander gaat zien als een mens, zoals jijzelf’, zegt Hanneke Felten, onderzoeker bij Movisie en KIS.

Inleving en empathie: waarom werkt dat?

Het wordt vaak gezegd: we moeten ons meer inleven in elkaar. Maar waarom werkt dat? KIS heeft eerder een wetenschappelijke literatuurstudie hiernaar gedaan. Daaruit kwam naar voren dat op het moment dat je je inleeft in een ander, jouw zelfbeeld gaat overlappen met het beeld van de ander. Het beeld van de ander en van jezelf komen dichter bij elkaar. Omdat veel mensen een positieve associatie hebben met zichzelf, krijgen ze, door zich in te leven in de ander, ook een positieve associatie met de ander. Onderzoeker Felten: ‘De ‘ander’ wordt door inleving eigenlijk minder anders, maar meer als jijzelf. En ervaren dat die ander niet zo anders is dan jij zelf, is juist in deze situatie heel belangrijk’. In deze animatievideo van KIS leggen we uit hoe dat werkt.

Voorwaarden voor inleving en empathie

Inleving en empathie kan op verschillende manier tot stand komen. Bijvoorbeeld door te luisteren naar een ervaringsverhaal (live of via een podcast), naar een film of theaterstuk te kijken of een boek te lezen. Om te komen tot inleving en empathie moet er voldaan worden aan een reeks van voorwaarden. Deze voorwaarden staan beschreven in het dossier Wat werkt bij het verminderen van discriminatie. Het verhaal moet bijvoorbeeld niet ‘te politiek’ zijn, want dan weigert een deel al om zich in te leven. ‘Het moet idealiter een verhaal zijn waar je als het ware ingezogen wordt’, vertelt Felten. Dat betekent ook dat het lang niet altijd handig is om vooraf de bedoeling uit te leggen. ‘Als je zegt: ’We gaan nu een film kijken waardoor we ons kunnen inleven in de situatie van de Palestijnen’, dan haakt een deel al meteen af’, legt Felten uit. ‘Je kunt beter gewoon beginnen, zodat mensen als het ware in het verhaal worden ‘gezogen’. Dan haken mensen minder gauw af. Denk aan het voorbeeld van Ramsey Nasr bij Khalid en Sophie. Dit gedicht met indringende beelden komt echt binnen.’

Interventies voor op school

Er zijn diverse methoden en interventies beschikbaar voor scholen, gericht op het versterken van inleving en empathie onder leerlingen ten aanzien van onder meer joden en moslims. Het doel van deze interventies is onder meer om discriminatie te verminderen waaronder antisemitisme en antimoslimracisme. Verschillende van deze interventies staan ook in de database van KIS met antidiscriminatie-interventies.