Populatiebekostiging is de ideale optie
Uit Movisies nr. 19
Niet veel gemeenten durven het aan. Toch lijkt populatiebekostiging onder de juiste voorwaarden de meest effectieve manier voor gemeenten om te sturen op de maatschappelijke resultaten die ze met de transities Jeugd en AWBZ willen realiseren. Gemeenten krijgen uiteindelijk meer waar voor hun geld. Dus? “Het is de moeite om ervoor te gaan”, vindt Lou Repetur van Movisie.
Bij populatiebekostiging geeft de gemeente alle betrokken aanbieders samen één budget om een maatschappelijke opdracht voor een bepaalde groep inwoners te realiseren. Voordeel is dat je één vast bedrag reserveert en dat organisaties gestimuleerd worden om samen te werken en resultaten te halen. Hoe ze het doen, bepalen ze zelf. Het resultaat is wat telt voor de gemeente. “Dit biedt de grootste kans op kosteneffectiviteit, ook omdat de verdeling over alle voorzieningen in één hand zijn”, aldus Anne-Marie van Bergen van Movisie.
In de kou
Toch zijn er nog weinig gemeenten die voor dit model kiezen. Waarom niet? “Gemeenten hebben kennis van de doelgroep nodig om het juiste maatschappelijke resultaat te kunnen benoemen", merkt Lou Repetur op. "Daarnaast lopen gemeenten financieel een groot risico als zij niet tijdig weten of de organisaties waarmaken wat met ze afgesproken wordt. De gemeente is dan haar geld kwijt en heeft niet de resultaten behaald die zij haar burgers heeft beloofd. Behalve dat gemeenten afhankelijk zijn van de organisaties is er ook een risico dat de organisaties voor de makkelijkste weg kiezen. Ze laten dan groepen waar moeilijk resultaat mee te behalen valt, in de kou staan.
Leer van fouten
Zorg dat je goed weet welke problemen er spelen en wat je voor welke groep wilt bereiken, is hun advies aan gemeenten die populatiebekostiging overwegen en bij Movisie aankloppen voor advies. Tips van Anne-Marie van Bergen: “Wacht niet op de afrekening maar volg tussendoor of het resultaat in zicht komt. Blijf steeds in gesprek met aanbieders en cliënten. Je kunt op zowel wijkniveau als stadsniveau monitoren of een aanpak het gewenste effect heeft.” Advies van Lou Repetur: “Zie het als een procesbekostiging. Het kost tijd om resultaten te halen, misschien wel tien jaar. Investeer in het proces. Het is misschien wel de belangrijkste succesfactor voor populatiebekostiging dat de partijen elkaar leren kennen en vertrouwen. Neem de tijd, leer van je fouten. Stap niet meteen op iets anders over als er dingen fout gaan.”
Overgang
En als gemeenten de stap toch te groot vinden? Anne-Marie van Bergen: “Je kunt er ook voor kiezen om eerst alleen preventie en lichte hulp via de populatiebekostiging te laten lopen. De specialistische voorzieningen lopen dan via de productiebekostiging met resultaatverplichting. Vervolgens kun je het team dat de populatiebekostiging regelt langzaam meer budget geven voor het zelf inkopen van specialistische voorzieningen.”
Oproep
Movisie is op zoek naar voorlopergemeenten die hebben gekozen voor populatiebekostiging en hun ervaringen willen delen. Neem contact op Lou Repetur of Anne-Marie van Bergen.
Drie manieren om Jeugd en Wmo-diensten te bekostigen
- Productiebekostiging
De gemeente betaalt voor diensten die voor een cliënt zijn uitgevoerd. - Functiebekostiging
De gemeente betaalt een aanbieder een bedrag voor de beschikbaarheid van een functie. - Populatiebekostiging
De gemeente betaalt aanbieders een vast bedrag om een maatschappelijke opdracht te realiseren.
