Bijspringer

Het doel van De Bijspringer is het versterken van vrijwilligerswerk in een wijk, buurt, gemeente of regio. Vrijwilligers nemen enquêtes af bij alle bewoners, om te inventariseren of mensen vrijwilligerswerk zouden willen doen en zo ja, welk type werk. Vervolgens worden de uitkomsten door een vrijwilligerssteunpunt gekoppeld aan vacatures. De methode kan ook ingezet worden binnen een vrijwilligersorganisatie, om de vrijwilligers en achterban effectiever in te zetten.

Methodebeschrijving-de-bijspringer.pdf 244.84 KB

Praktijkervaringen laten veel enthousiasme zien voor de werkwijze. Door letterlijk langs de deur te gaan blijken veel meer mensen vrijwilligerswerk te kunnen en willen doen dan verwacht. Uit monitoring blijken jaarlijks 100 – 250 vrijwilligers daadwerkelijk actief te zijn geworden.

Doel

Het doel van De Bijspringer is het versterken van het vrijwilligerswerk in een wijk, buurt, gemeente of regio. Onder versterken wordt verstaan dat:

  • het aantal mensen dat vrijwilligerswerk doet toeneemt
  • er een betere afstemming is tussen vraag en aanbod
  • de arbeidsomstandigheden voor vrijwilligers verbeterd zijn
  • er passend vrijwilligerswerk is voor iedere burger.

Doelgroep

De doelgroep bestaat uit bewoners van een wijk, buurt, gemeente of regio. De methode kent speciale varianten voor burgers in een dorp of wijk, voor bepaalde moeilijker te bereiken groepen die ondervertegenwoordigd zijn (zoals allochtonen, bijstandsgerechtigden en werklozen met grote afstand tot de arbeidsmarkt, gehandicapten, jongeren en ouderen) en voor vrijwilligers die al verbonden zijn aan een vrijwilligersorganisatie.

Aanpak

De initiatiefnemer, veelal een welzijnsorganisatie, vormt met reeds geworven vrijwilligers een Bijspringer-team dat enquêtes afneemt bij alle bewoners uit een wijk of dorp, om te inventariseren of mensen vrijwilligerswerk zouden willen doen en zo ja, welk type werk. Na de inventarisatie wordt een vrijwilligerssteunpunt opgericht. Van daaruit koppelensteunpuntvrijwilligers potentiële vrijwilligers aan vacatures bij organisaties in de omgeving.  

De Bijspringer kan ook ingezet worden binnen een vrijwilligersorganisatie om de vrijwilligers en de achterban effectiever in te zetten, de werkdruk voor vrijwilligers te verlagen en het werkklimaat te verbeteren. Na de doelbepaling en de inventarisatie van de actuele stand van zaken, wordt dan gekozen voor een reorganisatie of een geleidelijk veranderingsproces ter verbetering van de positie van vrijwilligers.

Uitvoerende organisaties

De Bijspringer is voor dorpen in de provincie Friesland ontwikkeld en in 1999 voor het eerst toegepast in de gemeente Ooststellingwerf. De methode is voornamelijk in veel noordelijke dorpen toegepast, maar kreeg ook landelijke aandacht. De methode is oorspronkelijk bedoeld voor dorpen of wijken, maar wordt in toenemende mate ook toegepast voor hele regio’s, binnen individuele vrijwilligersorganisaties en recent ook in meer stedelijke omgevingen. Er zijn doorgaans vrijwilligers- en/of welzijnsorganisaties betrokken bij de organisatie van een Bijspringer-project.

Ontwikkelaar
Stichting Scala
Moskampweg 3-5
8431 GB Oosterwolde
Postbus 8
8430 AA Oosterwolde
(0516) 567 220
info@scala-welzijn.nl

Onderzoek

De methode is op diverse plekken in Nederland toegepast. Er zijn doorgaans vrijwilligers- en/of welzijnsorganisaties betrokken bij de organisatie van een Bijspringer-project. Uit de praktijkervaringen van de uitvoerders van de methode, namelijk de projectcoördinatoren (de professionals), de vrijwillige enquêteurs en de Steunpuntvrijwilligers, blijkt veel enthousiasme voor de ‘outreachende’ werkwijze (Westerhof-De Leeuw, 2003). Juist door letterlijk langs de deuren te gaan blijken mensen meer vrijwilligerswerk te kunnen en te willen doen dan je zou verwachten. Ook raken mensen geïnteresseerd door de informatie van de enquêteurs over de variatie van en (flexibele) mogelijkheden in het vrijwilligerswerk. Het geeft vervolgens veel voldoening wanneer er een geschikte match te maken valt tussen een potentiële vrijwilliger en een vrijwilligersorganisatie.

In zes evaluatierapporten staan outputmetingen die een cijfermatige indicatie geven van het effect van het werken met de methode De Bijspringer. Hieruit blijkt dat in de gemeente Ooststellingwerf in de periode 1999-2008 via De Bijspringer jaarlijks 100-250 vrijwilligers daadwerkelijk actief geworden zijn in vrijwilligersorganisaties. Tijdens een experiment van anderhalf jaar in Nieuwegein zijn 27 geënquêteerden bij vrijwilligersorganisaties geplaatst. De ontwikkelaar voert verder geen onderzoek aan naar de effectiviteit van de methode noch is dergelijk onderzoek bij de door Movisie uitgevoerde literatuursearch gevonden

Samenvatting werkzame elementen

  • Lokale aanpak: per wijk, dorp, regio
  • Persoonlijke benadering van burgers
  • Laagdrempeligheid (organisatie bestaat uit vrijwillige dorps-/wijkgenoten)
  • Organisaties een ‘grotere vijver’ geven om uit te vissen
  • Specifieke wervings- en begeleidingsmethoden voor bijzondere groepen
  • Gerichtheid op flexibiliteit van burgers en organisaties
  • Brede bekendheid geven aan vrijwilligerswerk via bezoeken en campagnes
  • Aanvullend op bestaande aanbod
  • Samenwerking met bestaande organisaties