Bestaanszekerheid staat hoog op de maatschappelijke agenda. Een leven in bestaansonzekerheid kent vele problemen, maar daarnaast speelt stigma een belangrijke rol voor mensen die hiermee te maken krijgen. De auteurs van deze verkenning onderzochten wetenschappelijke literatuur over stigma op de verschillende terreinen van bestaanszekerheid, aangevuld met grijze literatuur. 

Eigen schuld

Uit deze verkenning blijkt onder andere dat mensen die leven in bestaansonzekerheid met name het stigma ervaren dat hun problemen als hun eigen schuld worden gezien en dat hun arbeidsmoraal ontkend wordt. Dit stigma heeft grote gevolgen. Zo leidt stigma tot wantrouwen tegen mensen die leven in bestaansonzekerheid. Mensen die leven met weinig geld of werkloos zijn, ervaren dat zij niet vertrouwd worden. Daarnaast durven zij door schaamte vaak niet om hulp te vragen, bijvoorbeeld aan de overheid. Ook heeft het stigma negatieve gevolgen voor hun gezondheid en welzijn.

Bestaansonzekerheid blijft in stand

Stigma heeft ook gevolgen op maatschappelijk niveau. Stigma draagt er namelijk aan bij dat bestaansonzekerheid in stand wordt gehouden. Dit gebeurt op twee manieren: ten eerste leidt stigma tot een vicieuze cirkel waarbij het stigma het juist moeilijker maakt om uit bestaansonzekerheid te komen. Ten tweede leidt stigma tot polarisatie tussen groepen: de groep die leeft in bestaanszekerheid en de groep zonder bestaanszekerheid.

Veelbelovende aanpakken

In de verkenning hebben we naar veelbelovende aanpakken uit de praktijk gekeken die als doel hebben om stigma rondom bestaansonzekerheid te verminderen. Deze aanpakken zetten in op het bevorderen van inleven en empathie. Ook maken zij gebruik van counter-stereotypen. Meer onderzoek is nodig of deze aanpakken in de praktijk daadwerkelijk effectief blijken.