De Agenda van het Sociaal Werk 2024 met Marie Kamphuis Lezing door Micha de Winter
Jeugd: niet problematiseren maar supporten!
De Agenda van het Sociaal Werk op 10 oktober a.s. staat in het teken van de ontwikkeling van jonge mensen en hoe kracht, hoop en optimisme daarvan de motor vormen. In zijn Marie Kamphuis Lezing stelt sociaal pedagoog en emeritus-hoogleraar Micha de Winter dat we als samenleving zitten te springen om hoopvolle en optimistische burgers die met elkaar wat van het leven willen maken. Wat is daarvoor nodig? Hoe ontstaat sociale daadkracht onder jongeren? Wat is daarbij de rol van het sociaal werk? In panels en workshops diepen we die vragen verder uit.
Problemen die kinderen, jongeren en ouders ervaren rond opgroeien, opvoeding en onderwijs hebben bijna altijd te maken met de manier waarop onze samenleving functioneert. Aantoonbaar is bijvoorbeeld dat de toenemende armoede, schuldenproblematiek, sociale ongelijkheid en groeiende prestatiedruk in het onderwijs de psychosociale ontwikkeling van kinderen en jongeren sterk beïnvloeden. In de jeugdzorg is de verbinding tussen die problemen en de context waarin ze ontstaan steeds meer zoekgeraakt. We situeren die problemen vooral binnen het kind of het gezin. Deze individualisering werkt voor jongeren en ouders demoraliserend. Ze denken daardoor dat de problemen vooral aan henzelf liggen. En het leidt vaak tot improductief en stigmatiserend beleid. Ouders worden bijvoorbeeld gestraft voor beginnend crimineel gedrag van hun kinderen, terwijl het bieden van ondersteuning veel effectiever blijkt.
Leestip | Interview met Micha de Winter: ‘Ik wil een verhaal van hoop vertellen’
Hoopgevende zorg voor de jeugd
In de Marie Kamphuis Lezing pleit sociaal pedagoog en emeritus-hoogleraar Micha de Winter voor een hoopgevende zorg voor de jeugd, die jonge mensen (en hun ouders) helpt een positieve uitweg te vinden uit de moeilijkheden en belemmeringen die ze in hun leven tegenkomen.
Micha de Winter: ‘Voor hoopgevende jeugdzorg behoren hoop en agency tot de basis ingrediënten. Net als een collectieve benadering. Neem problemen als armoede, discriminatie en verslaving aan sociale media en algoritmes. Als die in de omgeving onvoldoende aangepakt wordt, dan manifesteert het zich uiteindelijk als psychische problemen zoals depressies of eetstoornissen. De oplossing voor de wachtlijsten in de jeugdzorg zie ik veel meer in de ondersteuning van de mensen in de dagelijkse leefomgeving. Daar zijn zelfbewuste, collectief georiënteerde jongerenwerkers voor nodig. Die laten zien dat de problemen geen natuurrampen zijn die je alleen maar overkomen, nee, je kunt er zelf invloed op uitoefenen. Kinderen kunnen van jongs af aan aangeleerd krijgen dat ze problemen samen op kunnen lossen.’
Programma
- 13.00: inloop met koffie en thee en bezoek informatiemarkt
- 13.30: workshops (tot 14.30 uur)
- vanaf 14.00: inloop plenair programma en bezoek informatiemarkt
- 15.00: plenair programma: Marie Kamphuislezing van Micha de Winter en in gesprek met jongeren en diverse gasten
- 17.00: afsluitende netwerkborrel
Workshops
Bibliotheek van Tussenverhalen
Tussenverhalen zijn verhalen over jongeren die opgroeien tussen culturele, religieuze, sociale of institutionele leefwerelden. Ze hebben bijvoorbeeld een dubbele nationaliteit, zijn de eerste in hun familie die gaan studeren, of hebben een stormachtig verleden in GGZ of detentie. Deze jongeren worden vaak benaderd vanuit een probleemdefinitie. Met de ‘Bibliotheek van Tussenverhalen’ kunnen jongeren in tussenposities zich gezien en gehoord voelen en zorgen we ervoor dat ze kracht vinden in hun tussenpositie. De bibliotheek geeft ook de samenleving een ander beeld van wie de jongeren zijn: we laten ze op deze manier kennismaken met de kracht van tussenposities en tussenverhalen.
In het project is een masterclass ontwikkeld waarbij jongeren lesgeven aan professionals over hoe volwassenen beter kunnen aansluiten op de leefwereld van jongeren. Maak kennis met deze jongeren en een aantal onderdelen uit de masterclass. Lees hier meer: Bibliotheek van Tussenverhalen | Hogeschool Inholland of Luisteren naar de verhalen van jongeren in tussenposities – Sociale Vraagstukken.
Workshop door Yassine Radi Hemdi & Rivelino Rigters
Host: Sebastian Abdallah
Jimmy's: structurele participatie van onderop
Jimmy's zorgt ervoor dat jongeren altijd meedoen bij het bedenken, uitvoeren en nakijken van beleid. We doen dit met jongeren uit alle delen van de samenleving. We brengen overheden en organisaties samen met de dagelijkse praktijk van de jongeren. We maken een plek waar deze twee werelden elkaar vinden. Daar leren ze van elkaar en bedenken samen nieuwe ideeën en oplossingen. Zo maken we plannen voor de toekomst echt samen met de jongeren. In een ongedwongen sfeer ontdekken jongeren meer over zichzelf, hun plek in de wereld en of en hoe ze een bijdrage willen leveren.
Aan de hand van meerdere voorbeelden uit de vijftienjarige praktijk, zoals het ‘Jongerenpanel de Derde Kamer, Weg met jeugddakloosheid’, ‘Organiseren studentenparticipatie in het MBO’ en ‘Participatief actie onderzoek in het Gronings gaswinningsgebied’, neemt Marloes Dekker van Jimmy’s je mee in hoe zij dit aanpakken. Ze geeft inspiratie en handvatten hoe je concreet aan de slag kunt met structurele jongerenparticipatie van onderop. Lees hier meer: Home | Jimmys.
Workshop door Marloes Dekker, Jimmy’s
Een digitale inhaalslag voor het sociaal werk
Onder de werknaam Digitaal sociaal werk(t)! heeft een netwerk van sociaal werkers, onderzoekers, docenten en andere betrokkenen een manifest geschreven waarin wordt opgeroepen nu echt werk van digitaal sociaal werk te maken. Het leven speelt zich voor een groot deel online af, met verschillende sociale en maatschappelijke gevolgen en ook kansen voor het sociaal werk. Doen we dat niet, dan dreigen we de “digitale boot” te missen. Wat betekent dat voor het vakmanschap van sociaal werkers en voor sociaal werk organisaties? Wat voor competenties heb je nodig om, ook digitaal, goed sociaal werk te kunnen uitvoeren?
We gaan hierover in gesprek met gebruik van het in Vlaanderen ontwikkelde Framework for digital competences of social workers en het model Digitaal sociaal werk van Marcha Hartman-van der Laan. Na de workshop heb je in ieder geval één concrete actie in je zak om in je eigen werk mee aan de slag te gaan.
Workshop door Jasmijn Pronk, Movisie
Samen werken aan mentale weerbaarheid van jongeren. Leerzame praktijken uit het jongerenwerk.
Een goed samenspel tussen jeugdzorg en jongerenwerk is essentieel om de knelpunten in de jeugdzorg aan te pakken. Het aantal jongeren in de jeugdzorg is schrikbarend hoog en wachtlijsten zijn nog altijd lang. Om die knelpunten aan te pakken en de jeugdzorg financieel houdbaar te maken voor de toekomst is actie nodig. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het versterken van de eigen leefomgeving van jongeren. Jongeren zelf en het jongerenwerk zijn hierin een onmisbare partners. Een beter samenspel tussen jeugdzorg en jongerenwerk biedt een alternatief om de druk te verlagen. Bijvoorbeeld via het organiseren van laagdrempelig groepswerk voor jongeren met vergelijkbare hulpvragen en informele steun van jongerenwerkers. De voorbeelden uit Utrecht en Amsterdam inspireren deelnemers over een hoe een goed samenspel tussen professionals, jongeren en ouders groeikansen biedt voor jongeren. In interactie met deelnemers verdiepen we: wat werkt er nu eigenlijk en wat vraagt dit in de samenwerking? En vervolgens vanuit het perspectief van jeugdbeleid en bestuur: wat vraagt het van organisaties, beleid en financiering om dit type praktijktijken te kunnen faciliteren?
Workshop door Jolanda Sonneveld, Sociaal Werk Nederland
Zo pak je die administratie- en regeldruk aan
Gemiddeld zijn sociaal werkers 37% van hun tijd kwijt aan administratie- en regeltaken. Kom je ook te weinig toe aan het echte werk? In deze workshop laten we vier stappen en veel tools zien om die administratie- en regeldruk nu eens echt aan te pakken. Je ervaart zelf twee van deze tools en ontdekt hoe je het heft in handen kunt nemen en kunt werken aan een positieve verandering in jouw organisatie. Samen maken we de weg vrij om met meer plezier te kunnen blijven werken. Lees meer in de gloednieuwe toolbox Zo pak je die administratie- en regeldruk aan | Movisie.
Workshop door Sonja Liefhebber en Julia Ketel, Movisie
In gesprek met
Onder leiding van dagvoorzitter Evert van Rest gaan gasten Ans van de Maat (bestuurder Nederlands Jeugdinstituut), Sebastian Abdallah (cultureel werker, arabist, socioloog en universitair docent Universiteit voor Humanistiek), Sanja Jovanovic (gedragsdeskundige Jeugdbescherming Regio Amsterdam en Ambassadeur Jeugd) en Martine Noordegraaf (lector bij lectoraat Jeugd en gezin, Christelijke Hogeschool Ede) in gesprek over hoop, agency en collectiviteit. Hoe komen we tot minder individualiseren, minder problematiseren en minder medicaliseren in zorg en ondersteuning van jeugd? Met natuurlijk ook reflectie en perspectief van jongeren zelf.
Leestip | Sebastian Abdallah: ‘Kritische reflectie en creatieve actie mét jongeren voor vernieuwde jeugdzorg’
Informatiemarkt
Bezoek onze informatiemarkt met stands van: Movisie, Beroepsvereniging van professionals in het sociaal werk (BPSW), Sociaal Werk Nederland, Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken (TSV), Uitgeverij Van Gennep (op het snijvlak van politiek en samenleving), WijkWijzer: Platform voor leefbare en veilige wijken, Uitgeverij Van Gorcum (informatie voor Onderwijs, Zorg & Welzijn, Management & Communicatie), de Werkplaatsen Sociaal Domein en Uitgeverij SWP (educatie, kennisontwikkeling en bijdrage aan oplossingen maatschappelijke vraagstukken) met verkoop en signeersessie boeken van Micha de Winter. En bezoek onze meedenksessie: 'Wat moet volgens jou op De Agenda van het Sociaal Werk?'
Praktische informatie
- Voor wie: iedereen die jongeren niet wil problematiseren maar supporten.
- Datum en tijd: donderdag 10 oktober, vanaf 13.00 uur.
- Locatie: Akoesticum, Ede.
- Deelnemen: De toegang is gratis maar aanmelden is verplicht. Het programma is alleen fysiek bij te wonen. Meld je nu aan via het formulier hieronder en je ontvangt bericht zodra je je kunt inschrijven voor de workshops.
De Agenda van het Sociaal Werk wordt georganiseerd door Movisie, de Beroepsvereniging voor Professionals in het Sociaal Werk (BPSW), Sociaal Werk Nederland, Marie Kamphuis Stichting (MKS), Werkplaatsen Sociaal Domein (WSD), Sociale Vraagstukken en Buurtwijs.
Foto's: © MacSiers Imaging