5 vragen en antwoorden over geweld tegen homoseksuele, lesbische, bi+ en transgender personen

De afgelopen jaren werd Nederland regelmatig opgeschrikt door afschuwelijke voorvallen van anti-lhbti+ geweld. Is dit geweld iets nieuws? Neemt het toe? En wie zijn de daders? Op deze en andere veel gestelde vragen geeft Movisie vijf antwoorden op basis van wetenschappelijk onderzoek.

Is het geweld tegen lhbti+ personen iets van de laatste jaren?

Nee. Zo zijn er uit de jaren 80 en 90 ook incidenten bekend. Een voorbeeld van anti-lhbti+ geweld op grote schaal is het geweld op Roze Zaterdag in Amersfoort in 1982. Toen waren er grote groepen jongeren die lhbti+ personen bekogelden met rotte eieren, uitscholden en een aantal mensen in elkaar sloegen. Het Tv-programma Andere Tijden maakte hier een aangrijpende uitzending over.

Wie zijn de daders?

Hoewel het soms ook vrouwen betreft, zijn mannelijke daders sterk oververtegenwoordigd. Volgens een politierapport uit 2013 is 92,7 % van de verdachten van anti-lhbt-geweld man. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat mannen en jongens meer moeite hebben met homo- en biseksualiteit dan vrouwen en meisjes. Ook bij een kwalitatief onderzoek dat Movisie deed naar anti-lesbisch geweld waren de daders met name mannen; in het bijzonder mannen in groepen.
Er is daarnaast enige oververtegenwoordiging van jongens van Marokkaanse afkomst. Ongeacht hun afkomst spelen onder daders opvattingen over gender en seksualiteit een doorslaggevende rol bij bij het plegen van het geweld, toont onderzoek van Laurens Buijs e.a. aan.

Neemt het geweld toe?

Dit is niet uit de cijfers te achterhalen. De politie heeft namelijk de afgelopen jaren gestimuleerd dat slachtoffers vaker aangifte doen van een incident en registreert deze incidenten nu vaker als anti-lhbti+ geweld. Er is zelfs een speciaal team bij de politie actief gericht op de bestrijding van anti-lhbti+ geweld: Roze in Blauw. Deze politiemensen zijn actief lhbti+ personen gaan benaderen om aan hen het belang van aangifte uit te leggen. Hierdoor zijn de cijfers over anti-lhbti+ geweld mogelijk dus toegenomen. Maar dat betekent niet automatisch dat lhbti+ geweld werkelijk is toegenomen.

Wel nemen gevoelens van onveiligheid toe: in een rapport van het SCP uit 2012 wordt gemeld dat 21% van de homo- en biseksuele mannen en 13% van de lesbische en bi-vrouwen het gevoel heeft dat het onveiliger is geworden.

Neemt de acceptatie van lhbti+ personen af?

Nee, uit de cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau kan geconcludeerd worden dat de acceptatie in de afgelopen decennia juist is toegenomen. Uit deze cijfers blijkt dat het aandeel personen met een negatieve houding ten opzichte van lesbische, homoseksuele, en biseksuele personen sinds 2006 is gedaald (van 15% naar 7%), terwijl het aandeel met een positieve opvatting sterk steeg (van 53% naar 70%).' Ten aanzien van transgender personen heeft 57% een positieve houding, en 9% een negatieve.
 

Wil je meer weten feiten en cijfers op een rij? Bekijk dan deze handreiking.

Komen alle geweldsincidenten in de media?

Nee, de meeste incidenten komen niet in de media. Soms gebeurt dit om een justitiële vervolging van de daders niet te belemmeren. En veel slachtoffers willen zelf niet dat het in de media komt. Eén van de redenen is dat ze bang zijn dat het geweld daardoor toeneemt. Zeker als de daders familieleden, buurtbewoners, klasgenoten of collega’s zijn, komen deze zaken niet in de media.
Wat door de jaren heen veranderd is, is dat slachtoffers nu juist vaker zelf de (sociale) media opzoeken waardoor het kan lijken alsof het geweld toeneemt. Ook de maatschappelijke verontwaardiging hierover is groter geworden. Kranten pakken incidenten soms groot op waar vroeger dit geweld vaak verborgen bleef voor de gemiddelde Nederlander.

Of het geweld nu gestegen of is gedaald, duidelijk is dat het decennialang een hardnekkig probleem is dat zowel een preventieve als justitiële aanpak vraagt. Bekijk het kennisdossier lhbti+ emancipatie over wat je kunt doen op lokaal niveau.

Meer informatie: