Investeer in contact

Bouwen aan een regionaal netwerk levert informatie, vertrouwen, draagvlak en contacten op. Investeer daarom in contact met cliënten- en jongerenraden, hun ondersteuners en belangenorganisaties. Zorg voor overleg, zodat iedereen elkaar (beter) kan leren kennen en het onderlinge vertrouwen groeit. En maak bijvoorbeeld een netwerkkaart. Wie zit waar? Hoe is cliëntenparticipatie bij de verschillende instellingen vormgegeven? Welke raden zijn er? Welke verbindingen zijn er mogelijk tussen bestaande initiatieven? Lukt dat niet alleen, vraag dan of iemand van een instelling kan helpen.

Geef participatie op verschillende manieren vorm

In de regio Holland Rijnland zijn conferenties georganiseerd, maar ook panelbijeenkomsten. Ook zijn ouders en jongeren betrokken bij werkgroepen. Door deze verschillende vormen lukt het makkelijker om nieuwe mensen te betrekken. Zorg er ook voor dat bijeenkomsten op verschillende plaatsen en tijdstippen plaatsvinden. Zo vergroot u de kans dat mensen (kunnen) meedoen. En tot slot: kies tijdens bijeenkomsten ook eens voor alternatieve werkvormen. Dat helpt om mensen vrijer te laten praten. Gewoon doen en uitproberen loont.

Organiseer themabijeenkomsten voor doelgroepen

Door bijeenkomsten rondom thema’s te organiseren en daarbij goed na te denken wie u waarvoor uitnodigt, zorgt u ervoor dat u aansluit bij uw doelgroep. Allereerst is het verstandig om jongeren en ouders te betrekken bij het bedenken van het thema waarover u het in een bijeenkomst of paneldiscussie wilt hebben. Dit verhoogt betrokkenheid en gevoel van eigenaarschap. Onderwerpen die aan de orde kunnen komen zijn cliëntparticipatie, persoonsgebonden budget, jeugd- en gezinsteams of klachtenbehandeling. Bijeenkomsten die bepaalde problematiek of zorgvragen als onderwerp hebben (bijvoorbeeld de jeugdbeschermingstafel) zijn ook een optie. Een opzet met diverse thema’s helpt om verschillende mensen te betrekken. Voor deelnemers zijn dit soort bijeenkomsten vaak prettiger en laagdrempeliger dan participeren in een cliëntenraad of Wmo-raad. Denk er ook aan om jongeren eens apart uit te nodigen, zodat zij echt een eigen stem krijgen.

Zorg voor een duidelijke terugkoppeling

Of u nu een informatiebijeenkomsten organiseert, een paneldiscussie of regelmatig contact heeft met een cliënten- of jeugdraad, laat weten hoe u met wensen, vragen en input omgaat. Wordt het uitgewerkt in beleid en zo ja hoe dan? Gebeurt het niet, wees hier dan eerlijk over en geef aan waarom iets niet kan. Overigens is het ook belangrijk om vooraf verwachtingen te managen, bijvoorbeeld door duidelijk aan te geven wat er met de uitkomsten van een bijeenkomst gebeurt.

Probeer oog te hebben voor de langere termijn

In de regio Holland Rijnland is de ervaring dat het zoeken is hoe je de zeggenschap duurzaam vormgeeft. Betrokken partijen (waaronder jongerenraden en cliëntenraden en hun begeleiders) geven soms dubbele signalen af. Aan de ene kant voelen ze zich overvraagd en ontstaat het gevoel alsmaar hetzelfde te moeten zeggen. Aan de andere kant kunnen ze zich gepasseerd voelen wanneer ze niet gevraagd worden om input. Benoem dit, blijf met elkaar in gesprek en evalueer hoe het gaat. Op de langere termijn zult u zien dat goede cliëntparticipatie voor iedereen vruchten afwerpt.

Participatie betekent niet ‘u vraagt, wij draaien’

Soms bestaat het idee dat adviezen die uit participatietrajecten komen, overgenomen moeten worden. En dat participatie daarmee verwordt tot een ‘u vraagt, wij draaien’. Maar dat is niet de bedoeling. Wel dat u de ervaringsdeskundigheid van jongeren en hun ouders gebruikt om betere keuzes in beleid te maken. De verhalen van jongeren en hun ouders kunnen bijvoorbeeld helpen om duidelijkere opdrachten aan organisaties te formuleren. Daarbij is het niet erg om toe te geven dat niet altijd meteen een antwoord duidelijk is. Het vormgeven van beleid is een gezamenlijke zoektocht.

Wees niet bang dat cliëntenparticipatie te veel tijd kost

De input van ouders, jongeren en belangenbehartigers helpt u om de jeugdhulp beter te regelen en zorgt op de lange termijn voor tijdwinst. Het gesprek met elkaar levert positieve energie en een betere kwaliteit van het beleid en de hulp op. De ervaringskennis uit de eerste hand is goed te gebruiken bij het vormen en/of vasthouden aan de gemeentelijke visie.

Nieuwsgiering naar de aanpak in de regio Holland Rijnland? Lees dan het praktijkvoorbeeld.