Back to basics: online leren professionaliseren
Een houding van mens tot mens, werkelijk aansluiten bij de behoeften van de cliënt en in mogelijkheden kunnen denken. Dat zijn de ingrediënten van een professionele basishouding. Deze houding bepaalt voor een groot deel de kwaliteit van het contact en het succes van de ondersteuning. Adviseurs en trainers Martha Talma en Maryse den Hollander ontwikkelden voor Movisie ‘Back to basics. Reflecteer op je professionele basishouding’. Cliënten en professionals gaven input voor deze e-module, die sociaal werkers de mogelijkheid biedt om te reflecteren op hun eigen handelen, én om hun ambities ten aanzien van hun eigen basishouding in kaart te brengen. Dit artikel is een voorpublicatie van een artikel uit de Sozio Special Opleiding & Werk.
Voor wie is deze module bedoeld?
Martha Talma: ‘De e-module is in eerste instantie ontwikkeld voor sociaal professionals, maar we zien dat veel studenten Social Work en ook vrijwilligers de module doorlopen.’ De inhoud en de opzet zijn heel laagdrempelig. Daarom is Back to basics heel geschikt als praktische kennismaking met het onderwerp basishouding. Er is online veel te vinden over kennis en vaardigheden, maar nog weinig over houding. Deze module helpt studenten en vrijwilligers om hier bewustzijn op te ontwikkelen.
Casus
Een vies uitziende man, waarover eerder een melding voor verwaarlozing is binnen gekomen, komt boos aanlopen bij het wijkcentrum. Hij wankelt, ziet er onverzorgd uit, lijkt op een junk en stinkt behoorlijk. Vanuit het wijkteam hadden ze een briefje in zijn postbus gedaan dat ze zich zorgen maakten. Evalien Verschuren, praktijkbegeleider bij WIJ Groningen gaat eerst eens rustig koffie drinken om te luisteren naar zijn verhaal. Hij blijkt op vroege leeftijd een hersenbloeding te hebben gehad. De man komt vervolgens vaker naar het wijkcentrum en professionals maken zich zorgen of dit zo wel kan. ‘Hij hangt hier maar rond, schrikt dat geen andere mensen af?’ Evalien wil het tijd geven en ziet dat de man het leuk vindt om de prullenbakken te verschonen. ‘Elke dag komt hij terug en langzaam komt er meer ruimte voor een gesprek.’
Waarom hebben jullie voor deze casus gekozen?
Maryse den Hollander: ‘Het gaat erom hoe jij hierop zou reageren. En wat maakt dat de ene professional kansen ziet om eerst contact te maken, terwijl de ander meteen wil ingrijpen.’ In deze casus neig je misschien snel naar ingrijpen, omdat de omgeving er waarschijnlijk negatief op reageert als er een vieze man rondloopt in een net opgeknapt wijkcentrum. In de e-module ‘Back to basics’ kijk je vanuit het cliëntperspectief naar wat mensen nodig hebben om een stap te zetten om (meer) te participeren of zichzelf te ontwikkelen. Martha Talma: ‘Wat vraagt dit van een professional? We zien in de praktijk dat tijd en aandacht tekort schiet. Een valkuil is ook om te snel aannames te doen over de ander. Als je tijd neemt om contact te maken, ontstaan er meer mogelijkheden voor een positieve ontwikkeling.’ De e-module zorgt voor nieuwe inzichten. Een deelnemer vertelt: ‘Na de e-learning kwam een uitgebreid gesprek op gang over mijn houding als professional en waar voor mij grenzen liggen en waarom dat zo is’.
Vinden jullie reflectie belangrijk voor sociaal werkers?
Martha Talma: ‘Jazeker! Je kunt reflectie vergelijken met het onderhouden en stemmen van een muziekinstrument. Net zoals je het spelen op het instrument afwisselt met het onderhouden en stemmen, is het ook belangrijk om de uitvoering van je werk af te wisselen met reflectie. Je houdt jezelf er scherp en wakker mee. De reactie die je krijgt van cliënten is nooit zomaar een reactie. Die is het resultaat van de interactie en daar kun je als sociaal werker invloed op uitoefenen.’ Maryse den Hollander vult aan: ‘Wat je als sociaal professional hierin doet of laat, vraagt dan ook om blijvende reflectie. Want vaak zijn we onszelf niet goed bewust van waaruit een reactie voortkomt. Waarom ben ik geïrriteerd, boos of angstig bij deze casus? Welke drijfveren bepalen je gedrag?’ Sociaal professionals kunnen in de e-module aan de slag met de drie pijlers van de basishouding en het reflecteren op hun eigen houding.
Dit is een verkorte versie van het artikel dat in de Sozio Special Opleiding & Werk staat. Lees het hele artikel in onderstaande Sozio.
Sozio Special Opleiding & Werk
De Sozio Special Opleiding & Werk komt uit in februari 2021. In dit dubbeldikke themanummer wordt uitgebreid stilgestaan bij de professionalisering van het sociaal werkveld. Zo besluit een deel van de professionals zelfs na jaren werkervaring nog de master social work te gaan volgen. Waarom kiezen ze daarvoor? Wat levert het hen op? En welke initiatieven brengen praktijk en theorie dichter bij elkaar? Het onderwerp normatieve professionalisering komt aan bod, maar denk ook aan onderwerpen als werkgeluk, veerkracht en herstel. Uiteraard is er ook aandacht voor het onderwerp corona, want studeren tijdens deze crisis is anders dan andere jaren. Wat doet dit met studenten? En wat speelt er verder op het gebied van opleiden en werk? Je leest het in de Sozio Special!
Wil je ook leren professionaliseren? Lees meer in het themadossier Professionalisering.
Wil je de gratis online training ‘Back to basics: Reflecteer op je professionele basishouding’ volgen? Registreer je eenmalig en eenvoudig met je naam en e-mail adres via onderstaande link. Het account geeft daarna toegang tot je persoonlijke homepage op de Movisie Academie: de online leeromgeving van Movisie.
'Back to basics: Reflecteer op je professionele basishouding'
Auteur: Paul van Yperen, Movisie. De afbeelding bij dit artikel is afkomstig uit ‘Back to basics. Reflecteer op je professionele basishouding’.
