Blog: De meeste mensen deugen maar weten dat zelf nog niet

Geweld en onderdrukking worden nog veel te vaak verpakt als ‘traditie’. Meisjesbesnijdenissen, gedwongen huwelijken, huwelijkse gevangenschap, verstoting van vrouwen, bruidsschatten die betaald moeten worden, eergerelateerd geweld: het gebeurt allemaal al eeuwenlang. Maar diep van binnen voelt vrijwel iedereen dat deze ‘gewoonten’ niet kloppen. Want, zoals Rutger Bregman stelt, de meeste mensen deugen.

Honderden bijeenkomsten worden momenteel door het hele land gehouden waarin vrouwen en mannen uit migranten- en vluchtelingengemeenschappen bij elkaar komen om te praten over deze thema’s. Dat gebeurt vanuit de Alliantie Verandering van Binnenuit met daarin zeven migranten- en vluchtelingenorganisaties. Dappere mensen uit die organisaties durven hun nek uit te steken binnen hun eigen gemeenschap. Zij worden gespreksleiders, dialoogleiders of ‘changemakers’ genoemd. De afgelopen jaren heb ik velen van hen leren kennen en de term ‘changemaker’ slaat de spijker op de kop: zij zorgen stap voor stap, beetje bij beetje, voor verandering.

‘Echte’ mannen

Deze changemakers gaan het gesprek aan in eigen kring, bouwen vertrouwen op en confronteren dan anderen ermee dat bepaalde gewoonten en gebruiken mensen, in het bijzonder vrouwen en meisjes, vaak veel pijn doen en levenslange schade veroorzaken. Het gaat niet om zomaar vrijblijvend meningen uitwisselen. Maar zij stimuleren mensen om te reflecteren op hun diepste gevoelens en hun belangrijkste waarden. Dan komen er vaak aangrijpende verhalen los van vrouwen over hoe zij zich bekneld voelen in hun huwelijk of door hun familie en vaak over het geweld dat ze hebben meegemaakt. Zij horen ook verhalen van mannen die onder zware druk staan om een ‘echte’ man te zijn en om de eer van de familie te bewaken. In die groepen ontstaan diepgaande gesprekken waarin mensen stap voor stap voor het eerst durven te delen wat ze echt ervaren. Gevoelens die mensen hebben leren te negeren krijgen nu de ruimte. En dan blijkt keer op keer hoeveel mensen in Nederland ‘deze ‘traditionele’ opvattingen over mannen en vrouwen als een ondraaglijke last ervaren.

‘Normaal’

Die traditionele man-vrouw opvattingen zie je natuurlijk ook buiten migranten- of vluchtelingengemeenschappen. Het in standhouden van tradities waarvan je diep van binnen voelt dat ze niet in de haak zijn, zie je ook onder ‘witte’ mensen. Daarom zijn die changemakers eigenlijk overal zo hard nodig: mensen die de confrontatie aan durven te gaan met wat men in de eigen kring ‘normaal’ vindt. De aanpak van de Alliantie Verandering van Binnenuit is in mijn optiek een voorbeeld voor de rest van de samenleving. Geen wondermiddel uiteraard, maar wel een inspiratie om in te zetten om het veranderen vaan taaie en vastgeroeste schadelijke tradities. Op het kerstdebat van Movisie op 20 december gaan we hierover in gesprek. Mijn standpunt weet u alvast: de meeste mensen deugen, ook al weten ze dat soms zelf nog niet.

Kerstdebat

Wil je meer weten over de aanpak van de Alliantie Verandering van Binnenuit? Of over hoe je opvattingen in hechte gemeenschappen kunt veranderen? Kom dan naar het Kerstdebat van Movisie op 20 december.

Deze blog is verschenen op Zorg+Welzijn