Buurthulp en vraagverlegenheid

Onderlinge hulp op buurt- of wijkniveau lijkt simpel, maar mensen schromen om die hulp te vragen. Wat kun je doen in buurthulpprojecten om de hulprelatie gelijkwaardiger te maken?

De een heeft iets nodig, een boodschap, een klusje of een beetje aanspraak en voor de ander is het een kleine moeite om daarin te voorzien. In de praktijk komt dit soort hulp tussen buurt- en dorpsgenoten echter niet vanzelf tot stand. Niet omdat mensen niets meer voor elkaar over hebben, maar omdat mensen niet om hulp durven vragen. Het doorbreken van deze ‘vraagverlegenheid’ is lastig.

Zelfstandigheid en wederkerigheid

De maatschappelijke norm van het zo zelfstandig mogelijk moeten zijn, werpt drempels op bij het uiten van een hulpvraag. Een hieraan gelieerde norm die van belang is, is die van wederkerigheid: je vraagt niet meer dan je geeft. Ook dit werkt drempelverhogend.

Vraagverlegenheid verminderen in buurthulpprojecten

Buurthulp zijn kleinschalige projecten voor onderlinge hulp- en dienstverlening door en voor bewoners in buurt, wijk of dorp. Kenmerkend is dat buurthulp wordt opgezet vanuit onderlinge betrokkenheid, op basis van het zelforganiserend vermogen van de buurt en met een methode voor matching van vraag en aanbod. In buurthulpprojecten zijn er mogelijkheden om vraagverlegenheid te verminderen. Enkele adviezen, op basis van het nog lopende Buurthulponderzoek, zijn:

  • Zet buurthulp op in de relatief veilige vorm van een vereniging of coöperatie, waarvan buurt-bewoners lid kunnen worden.
  • Werk met ‘ervaringsdeskundigen’ en ‘erfbetreders’.
  • Vraag een (beperkte) vergoeding per verleende dienst (in euro’s of in een alternatieve munt-eenheid).
  • Communiceer duidelijk naar potentiële hulpvragers, hoe en binnen welk gebied mensen wor-den gekoppeld, i.v.m. privacy.
  • Maak duidelijk dat de hulpuitwisseling tijdelijk is.
  • Maak onderscheid in het type hulpvragen waarop het project zich richt en waarvoor vrijwil-ligers inzetbaar zijn.

Het hangt natuurlijk van de lokale context af, welke van deze adviezen relevant zijn. Bovendien geldt dat vraagverlegenheid wel beperkt, maar niet weggenomen kan worden.