Cijfers en de sociale basis: ‘Wees je bewust van wat je niet meet’

Gemeenten hebben hoge verwachtingen van ‘de sociale basis’ – kortgezegd: de netwerken en hulpbronnen in de directe omgeving van inwoners. Daarom willen veel gemeenten meten wat er allemaal gebeurt in de sociale basis. Maar cijfers verzamelen over de sociale basis is zo eenvoudig nog niet, en brengt bovendien risico’s met zich mee, waarschuwen onderzoekers Jochum Deuten en Maarten Kwakernaak.

De term ‘sociale basis’ komt voor in menig gemeentelijk beleidsplan. Maar wat betekent het precies? Die vraag is verrassend moeilijk te beantwoorden, ontdekten de onderzoekers. Voor hun onderzoek 'Cijfers en de sociale basis' verkenden ze mogelijkheden om onderdelen van de sociale basis te kwantificeren. ‘Maar als je het wil gaan meten, dan moet je eerst weten wat het is’, aldus Kwakernaak (Verwey-Jonker Instituut).

Dus begonnen de onderzoekers met een poging om de sociale basis te definiëren. ‘We kwamen erachter: het is geen eenduidig begrip. Er is geen algemene definitie. Ook gemeenten weten vaak niet precies wat het inhoudt. Er zijn gemeenten die hun beleidsplan beginnen met de woorden “de sociale basis”, maar nergens uiteenzetten wat het betekent. Het is een beetje een gevoelsbegrip.’