Coronacrisis raakt dagbesteding van mensen met verstandelijke beperking

Blijf thuis en houd afstand! Corona blokkeert de toegang van dagbestedingslocaties voor mensen met een verstandelijke beperking. Veel locaties zijn gesloten. De richtlijnen van het RIVM zijn: geen fysieke contacten, geen bezoek en anderhalve meter afstand. Dat doet de deur dicht voor veel geliefde en zinvolle arbeidsmatige activiteiten in zorgboerderijen, horeca, winkels etcetera. Hoe leg je dat uit aan deelnemers? En hoe moeten we verder?

Dagbesteding zorgt voor structuur, sociale contacten en zingeving. Dat komt door de coronacrisis allemaal stil te liggen. Experts in dagbesteding zoeken elkaar in hoog tempo op om alternatieven te bedenken. Ze maken zich zorgen over zelfstandig wonende cliënten en thuiswonende kinderen, die nu een zwaar beroep op hun ouders doen. En wat als er meer een meer personeel met het coronavirus besmet raakt? Ouders en begeleiders worstelen ook met de boodschap. Het is lastig om elke dag opnieuw geschikte woorden en manieren te vinden om de gevolgen van de crisis telkens weer uit te leggen. De beelden op televisie maken indruk. Iedereen doet zijn best, maar de onmacht is door het scherm te voelen.

Thuisbezorgers

Wat doe je als iedereen thuis moet blijven? En hoe kunnen we de dagbesteding zo snel en goed mogelijk voortzetten? Een door Movisie uitgezette enquête levert de pijnpunten én een palet aan alternatieven op. Eén oplossing duikt overal op: aanbieders zetten hun medewerkers in als ‘thuisbezorgers’ en doen hun werk voortaan in de woningen. Ze zijn van nature creatief en improviseren makkelijk. Verder worden digitale netwerken - zoals Facebook, Youtube en Whatsapp – veelvuldig ingezet. Net als samen wandelen, koken, bewegen, klusjes doen en dingen opknappen. En als de zon schijnt, gaan de mensen graag naar buiten.  

Uit de praktijk

Landgoed en Campus Woudhuis is een groen-werk leerbedrijf. Via organisatie ’s Heeren Loo hebben mensen met een licht verstandelijke beperking hier hun dagbesteding. Nu dit gestopt is, missen de deelnemers het werk en het contact met elkaar. Enkelen zijn spontaan een whatsapp groep gestart en houden op die manier contact. Ze sturen foto’s rond waarop ze met hun Woudhuis werkkostuum tijdelijk ergens anders het groen onderhouden. Uiteraard één op één en op anderhalve meter afstand. Deze gelukkigen zijn via hun sociale netwerk of via via ergens aan de slag gegaan. Met hark, schoffel en kruiwagen in de aanslag.

Begrijpelijke uitleg

Dagbestedingsexperts bundelen hun krachten voor alternatieven. Er duiken in razend tempo verschillende websites op met ideeën (je vindt hier een overzicht). Er zijn televisiekanalen met dagprogramma’s en het aanbod eenvoudige uitleg over Corona groeit dagelijks. Zo vind je op Digidagbesteding.nl ontzettend veel tips om dagbesteding thuis aan te bieden en mensen met een licht verstandelijke beperking kunnen ook bij Steffie.nl terecht.

Contact met deelnemers

Aanbieders zijn 24/7 bereikbaar via digitale kanalen. Ze houden contact met hun deelnemers, die moeten wennen aan een totaal nieuw dagritme. Zij missen hun vrienden en bekenden van de dagbesteding. Er zijn extra zorgen voor mensen die zelfstandig of bij hun ouders wonen. In steeds meer thuissituaties lopen de spanningen op. De aanbieders zoeken naar maatwerk voor deze cliënten. Die verlichting thuis is hard nodig. De huidige oplossingen zijn noodoplossingen en nu de periode van thuisblijven langer duurt, gaat de rek er steeds meer uit. Er zijn daarnaast ook deelnemers waarbij het digitale contact niet werkt, omdat ze niet beschikken over de middelen of omdat deze vorm van contact niet voor ze werkt.

Meldpunten

De zorgen groeien, met name bij ouders van kinderen met een ernstige meervoudige beperking. Ze nemen hun kind uit voorzorg in huis (zie ook dit artikel). Belangenorganisaties, zoals Ieder(in), hebben meldpunten ingericht. Daarnaast zijn er virtuele huiskamers waar mensen met psychische klachten, die klem komen te zitten door alle veranderingen, terecht kunnen.

Uit de praktijk

De LFB is een belangenorganisatie door en voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Het kantoor is vanwege de coronacrisis gesloten. Dat betekent dat hun activiteiten - waaronder scholing, training en inbreng vanuit ervaringsdeskundigheid - onder druk komen te staan. Ze zoeken elkaar nu digitaal op en laten via beeldbellen hun stem horen.  

Vinger aan de pols

Naast de deelnemers die naar dagbestedingslocaties gaan, zijn er ook nog mensen met beperkingen die niet ‘op een lijst’ voorkomen. Ze wonen zelfstandig, maar hebben wel hun vaste daginvulling buiten de deur. Bijvoorbeeld door als vrijwilliger een lunch te maken in een verzorgingstehuis of buurthuis. Of bij zogenaamde buurtkoffies, speciaal voor LVB-ers. Buurtcoaches zoeken naar oplossingen nu deze belangrijke vormen van ontmoetingen wegvallen. Sommige locaties bellen met hun deelnemers, maar dat is toch anders. Cliënten missen de gezelligheid van het samenzijn. Het is belangrijk dat we ook bij deze groep een vinger aan de pols houden.

Continuïteit

We zijn nu een aantal weken onderweg en de innovators in de dagbesteding draaien overuren. Enkele zorgkantoren en gemeenten hebben aangegeven dat ze de financiering van dagbesteding, net als die van zorg en begeleiding, zullen continueren. Ze beloven tot het uiterste te gaan en alternatieven mogen eventueel meer kosten. Onderaannemers in de gesloten kleinere garages, zorgboerderijen en lunchcafés hopen dat die maatregelen hun ook gaan helpen met de oplopende kosten. Zodat ook zij kunnen blijven voortbestaan.

Coronadosssier

Dit artikel is onderdeel van een dossier waarin wij kennis verzamelen over het coronavirus. Heb jij een vraag die Movisie kan beantwoorden? Tips of noemenswaardige initiatieven? Stuur dan een e-mail naar Hans Alderliesten, h.alderliesten@movisie.nl.

Naar het dossier