‘We sluiten aan bij de behoeften door simpelweg het gesprek daarover aan te gaan. We leggen aan onze deelnemers keuzes voor. Het gevoel dat je een keuze kunt maken, is belangrijk. De basis van het programma ligt redelijk vast. Dat is belangrijk, die herkenbaarheid. We gaan eerst een ‘potje sporten’ – zo noemen de deelnemers het zelf ook. Wat ze gaan doen, dat kunnen ze zelf kiezen. Ze kunnen kiezen voor sporten in een sportzaaltje of fitnessen in de ruimte ernaast. Wat ik zie is dat mensen samen een keuze maken. "Zullen we vandaag gaan badmintonnen?" Ze gaan dan samen aan de slag, mooi is dat.’

‘We doen activiteiten met ze die ze voorheen ook deden. We wandelen – ook als het niet al te hard regent. Bij een echte regendag gaan we naar het museum. Omdat wij niet altijd over een locatie beschikken, zijn we erg flexibel en kunnen we alle kanten op.’

'Het gevoel dat je een keuze kunt maken, is belangrijk'

‘Het is nog niet zo lang geleden dat deze mensen het nog zelf deden. Zo komt er een meneer bij ons die tot vorig jaar nog zelf naar de voetbalclub ging. Door dementie werd dat lastiger. Hij is er op zeker moment mee gestopt. Nu komt hij weer in sportkantine. Hij komt mensen tegen waar hij tegen gevoetbald heeft. Dat is natuurlijk een feest van herkenning.’

Hoe komen mensen bij jou terecht?

‘Ik werd ooit door de King Arthur Groep gevraagd een ontwerp te maken voor een tuin. Een tuin bij een complex voor kleinschalig wonen. Ik dacht: dat ga ik niet zelf doen maar mét de mensen die daar wonen en werken. Het is hún tuin! Op een gegeven moment werd ik gevraagd om dagbesteding op te zetten voor deze specifieke doelgroep en daar ben ik nu al geruime tijd mee bezig.’

‘Het gaat om geïndiceerde zorg. Meeste komt binnen via casemanagement en buurtteams. Jonge mensen met dementie hebben vaak nog een partner; het gebeurt ook wel dat ze mij zelf vinden. Soms ga ik op huisbezoek. Ik ga ze ook wel eens ophalen. Ik doe dat vaak met mijn eigen auto. We hebben ook een busje. Het busje stuit op weerstand in het begin. Daarom kom ik met mijn eigen auto – zeker bij de kennismaking. Ik zeg: ‘Ga je mee? Het is echt iets voor jou. Vind je het niks? Dan breng ik je met gierende banden weer naar huis.’ Dan is de keuze snel gemaakt. Je merkt ook wel dat ze naar verloop van tijd anders naar het busje gaan kijken. Het is een vervoermiddel van a naar b.’ 

‘De mensen bij wie ik op bezoek ga hebben soms last van wat ik noem het knip- en plaksyndroom. Hoe je ons werk ook noemt: het komt neer op dagbesteding. Je kunt het ook ontmoeting noemen, of anders, maar het beeld van knippen en plakken is hardnekkig. Mensen die aan een tafel zitten, op een rijtje, iets moeten gaan doen. Wij doen alles behalve dat. Wij nemen deel aan het normale leven. Uiteraard op een veilige manier. We drinken koffie en thee in de kantine, lunchen er, hebben interactie met andere mensen. Je merkt wel eens dat andere mensen denken: oh, een groep mensen met dementie. Maar de groep ziet er heel normaal uit. Wij praten gewoon terug. Je merkt weinig aan de groep. Steeds meer mensen zoeken interactie. "Leuk om jullie weer te zien", hoor ik dan. Ze leren nieuwe mensen kennen. Er ontstaat als vanzelf een praatje. Dat doet goed – op dat moment zijn ze niet ziek.’

Wat levert het programma op voor de mensen zelf? 

‘Buiten zijn is fijn. Binnen is iets al snel gekunsteld. De beste gesprekken heb je niet als je frontaal tegenover elkaar zit, maar als je naast elkaar loopt. Wandelen biedt ons de kans om een-op-een-gesprekken te hebben over wat mensen bezighoudt. Na een dag sporten en wandelen zijn mensen moe, lichamelijk moe. Van stilzitten en thuis zijn kan je ook moe worden, dan ben je de hele tijd met je hoofd bezig, aan het nadenken, nee, dan kan je veel beter buiten zijn en lichamelijk moe zijn.’

‘Bewegen is belangrijk. Sporten moet ook plezier opleveren. Natuurlijk zijn we ook bewust dingen aan het trainen, de oog-hand coördinatie bijvoorbeeld. We stimuleren deelnemers om bepaalde oefeningen te doen, om de conditie vast te houden of spieren soepel te houden. Bepaalde oefeningen zijn belangrijk voor motoriek, evenwicht en spierkracht. We leggen uit waarom we aanraden die oefeningen te doen. Voorop staat: de deelnemers moeten er lol in hebben.’

'De beste gesprekken heb je niet als je frontaal tegenover elkaar zit, maar als je naast elkaar loopt'

‘Als we naar een bos rijden en een wandeling maken, zie ik dat er allerlei vormen van lotgenotencontact ontstaat. In het bos praten de deelnemers met elkaar, over koetjes en kalfjes, maar soms hoor ik ook moeilijke gesprekken over de ziekte. In het bos hebben ze ons eigenlijk niet nodig – ze hebben elkaar. Ze zijn van betekenis voor elkaar, hoe mooi is dat?’

‘Tijdens de lockdowns heb ik gezien dat mensen ongedurig werden: sporten is een uitlaatklep voor mensen. Anderzijds zie ik mensen opbloeien. Een partner zei tegen me: ‘Als je hier elke dag voor de deur zou staan om mijn man op te halen, dan zou hij elke dag met je meegaan.’ Het is echt een uitje, mensen kijken ernaar uit. Ik kwam ooit een norse, apathische man tegen. Wilde niks. Sinds hij bij ons komt, neemt hij weer initiatief, zo laat hij ook zijn hondje weer uit. Mooi toch?’