#DatMeenJeNiet. Dat is de naam van het project dat Movisie samen met Diversity Media en Hogeschool Inholland start. Doel ervan is discriminatie op sociale media tegengaan door bij jongeren de sociale norm dat online discriminatie niet acceptabel is, te vergroten. Het project wordt samen met een groep jonge mensen uitgevoerd. Met hen wordt kennis en ervaringen gedeeld en uitgewisseld om online in actie te komen tegen discriminatie.  

Van bystander naar upstander

In het dagelijkse leven zien veel jonge mensen discriminerende content langskomen op hun sociale mediakanalen, maar weten niet altijd hoe ze daarop kunnen acteren. Bijvoorbeeld omdat ze denken dat het niet hoort, dat ze zich niet verantwoordelijk voelen om te reageren of denken dat het toch geen zin heeft. #DatMeenJeNiet wil de sociale norm verspreiden dat discriminatie online niet acceptabel is en dat mensen kunnen en mogen ingrijpen. Oftewel: mensen zijn geen ‘bystander’ van discriminatie, maar een ‘upstander’: iemand die in actie komt tegen discriminatie.

De een gaat meer de strijd aan in reacties, de ander laat een positief tegengeluid horen in eigen posts

Online actieve jongeren en jongvolwassenen tussen de 16 en 27 jaar worden begeleid in hoe zij (nog effectiever) online het verschil kunnen maken. Daarbij maken ze onder andere gebruik van de kennis die Movisie en haar projectpartners hebben vergaard in het effectief bestrijden van (online) discriminatie. Tijdens workshops leren de jongeren wat wel én wat niet werkt wanneer zij reageren op discriminerende posts of wanneer zij een eigen bericht plaatsen op hun sociale media. Hoe spreek je bijvoorbeeld iemand aan? Hoe kan je ervoor zorgen dat anderen zich (online) meer gaan inleven in de slachtoffers van discriminatie? ‘We helpen deelnemers bij het ontwikkelen van een strategie die bij hen past’, zegt projectleider van Movisie, Joline Verloove. ‘De ene gaat meer de strijd aan in reacties, de ander laat een positief tegengeluid horen in eigen posts. Dat kan per persoon verschillen.’  

Na de training gaan de deelnemers een jaar lang zelf aan de slag. De organisaties ontwikkelen een campagne om samen met de deelnemers en (bekende) influencers de boodschap te verspreiden dat online discriminatie niet acceptabel is.

E-learning

De filosofie is dat de online volgers geïnspireerd worden door hun voorbeeld en zich ook hard maken tegen online discriminatie. Elk jaar start een nieuwe groep upstanders om hiermee aan de slag te gaan. De aanpak wordt gedurende drie jaar tussentijds geëvalueerd en bijgestuurd. ‘Zo willen we ook meer te weten komen wat werkt bij het aanpakken van discriminatie online en wat de beste manier van ingrijpen is. Hier is nog weinig onderzoek naar gedaan’, aldus Verloove. De kennis wordt onder andere gebundeld in een toegankelijke e-learning voor jongeren die onder andere bruikbaar is in onderwijs en jongerenwerk. De opgedane kennis over wat werkt tegen online discriminatie wordt geborgd in opleidingen van Hogeschool Inholland. Vervolgens wordt de kennis overgedragen aan andere relevante instellingen via platforms als School en Veiligheid, Movisie.nl, Vereniging Hogescholen en de MBOraad.

Verloove is realistisch én idealistisch over het effect van het project de campagne. ‘Het zal niet zo’n grote beweging worden als #metoo. Maar als we een fundamentele bijdrage kunnen leveren aan de sociale norm – discriminatie op sociale media is niet acceptabel – dan zou dat heel mooi zijn.’

Waarom vind je het belangrijk om je in te zetten tegen online discriminatie tegen Aziatische Nederlanders?

'Helaas zien nog veel mensen discriminatie van Aziatische (Nederlanders) niet als discriminatie. Veel mensen erkennen dit nog niet, omdat dit zo genormaliseerd is in de samenleving. Opmerkingen en posts worden onder het mom van een "grapje" gedrukt. Terwijl dit verre is van een "grapje", het kan veel schade aanrichten. Want dit is iets waar ik mijn hele leven al tegen aan loop als Aziatische Nederlander.

Op de basis- en middelbare school had ik een afkeer van mijn afkomst en van wie ik was. Ik wilde niet meer Chinees zijn, door alle opmerkingen die ik over mij heen kreeg. Ik schaamde mij voor het eten, de cultuur en mijn uiterlijk. Ik wilde een witte Nederlander zijn, net zoals de meerderheid van mijn klasgenoten. Ook omdat ik me in de mainstream media met niemand kon identificeren. Er waren alleen maar stereotypes te zien en mijn familie en ik waren dat niet.

Social media spelen een grote rol zoals grote media influencers en platforms die content plaatsen die discriminerend zijn. Door mij in te zetten tegen discriminatie, hoop ik dat de volgende generatie Aziatische Nederlanders zich niet zoals ik een afkeer krijgen van hun afkomst, maar dat zij trots zijn op hun roots. Ik schrijf en maak content om mensen bewust te laten worden van dat deze dingen niet okay zijn, want als je geen tegengeluid laat horen dan zijn mensen daar niet bewust van. Wat media influencers en platforms op social media posten, reflecteert weer op de denkwijze van mensen die deze volgen, met nare gevolgen van dien. Discriminatie naar Aziaten wordt niet serieus genomen en ze volgen (on)bewust wat deze media influencers en platforms zeggen en doen.'

Hoe zie jij zelf het verschil tussen online en offline discriminatie? En hoe ervaar je dat mogelijk zelf?

'Ik merk dat mensen online heel snel hun mening klaar hebben liggen, en dit ook plaatsen zonder hierover na te denken. Het gaat heel snel online. Offline is het verschillend waar ik ben en met wie ik ben. Je weet niet wanneer iemand een opmerking klaar heeft liggen, of wat diegene gaat doen. Ik ben wel altijd op mijn hoede, ik kijk constant om mij heen en ben angstig wat er gaat gebeuren want je weet het echt nooit.'

Wat hoop je te hebben bereikt aan het einde van het project?

'Dat mensen meer bewust zijn wat betreft (online) discriminatie, dat mensen écht twee keer nadenken voordat ze iets online plaatsen. Er is zoveel nepnieuws op het internet, mensen kunnen content gemakkelijk manipuleren en dingen uit hun context halen. Dit is wat echt heel gevaarlijk is. Ook na het project is de strijd tegen discriminatie nog lang niet voorbij.'