Nada de Groot is projectleider van Doen wat Werkt in Lerende praktijken. ‘Vijf jaar geleden startte Movisie met ‘Lerende praktijken’; een koepelterm voor allerlei lerende manieren van werken in het sociaal domein. Een leer-verbetertraject is daar een specifieke vorm van. Daarmee kun je de beleids- en uitvoeringspraktijk in de aanpak van een sociaal vraagstuk verrijken en verbeteren met bestaande kennis over werkzame elementen. Deze werkwijze wilden we graag overdraagbaar maken.’

Download de toolkit

Gezamenlijke ambitie 

Voor wie is de toolkit? Medewerkers van landelijke kennisinstituten, lokale expertisecentra en/of gemeenten die een leer- en verbetertraject willen initiëren en/of het proces willen begeleiden, kunnen de toolkit hiervoor gebruiken. 'In de toolkit vind je alle stappen en ook concrete werkvormen en tips om een leer-verbetertraject in te richten.’ De eerste stap is bijvoorbeeld het formuleren van een gezamenlijke ambitie. 'Dat doen we aan de hand van een toekomstdroom. Dat werkt vaak heel inspirerend. En het maakt duidelijk; hier willen we met elkaar naar toe werken.' 

Hoe werkt het in de praktijk?

Door het volgen van de vijf stappen komen de deelnemers tot een gezamenlijke verbeterambitie, verbeteracties, vormgeven van de uitvoering, mogelijkheid om hiervan te leren en de borging van het resultaat. De toolkit bevat daarvoor concrete werkvormen om de eigen expertise, de ervaringen van de doelgroep en de bestaande kennis optimaal te benutten. De inhoud ervan is gebaseerd op eerdere ervaringen met de leer- en verbetertrajecten Doen wat werkt in de aanpak van armoede in Amersfoort en Doen wat werkt in het bereiken en ondersteunen van jonge mantelzorgers in de regio Leiden en de gemeente Bronckhorst. De werkvormen zijn gebaseerd op de leer- en verbetertrajecten rondom jonge mantelzorgers. 

In de praktijk is vaak geen tijd om na te denken over: doen we het goede?

‘Maar je kunt de toolkit ook gebruiken voor andere thema's zoals Eenzaamheid of Armoede en schulden’, zegt Nada de Groot. ‘Als er voldoende kennis uit onderzoek en praktijk beschikbaar is, kun je deze zelf verwerken in de stappen en diverse werkvormen. Wij gebruiken vaak als basis de kennis uit de 'Wat werkt bij-dossiers'. Een leer- en verbetertraject brengt dan vervolgens de vertegenwoordigers van lokale partijen, die verbonden zijn aan dit specifiek sociaal vraagstuk bij elkaar.’ 

Vaak geen ruimte voor leren en verbeteren

Een voorwaarde is wel dat je de tijd neemt om tot die nieuwe werkwijze te komen, zegt De Groot, de doorlooptijd is anderhalf tot twee jaar. ‘Het is een intensief project, omdat veranderingen tijd kosten en je ook tijd moet reserveren voor het monitoren, verspreiden en verankeren. En tussendoor moet er ook tijd zijn voor reflectie.’ In de dagelijkse praktijk regeert vaak de waan van de dag, zegt zij, en is er te weinig ruimte om te leren en te verbeteren. ‘We geven onszelf vaak niet de tijd om na te denken over de vraag: doen we het goede?’ De toolkit biedt die ruimte wel. 

Zo ontstaat gaandeweg vaak ook een leernetwerk, zegt Nada de Groot. Waarbij ieder een puzzelstukje heeft en samen los je dan die puzzel op. 'Er is zo’n rijkdom aan kennis binnen organisaties, wat is er mooier dan die bij elkaar te brengen. Deze samen met elkaar te benutten en dan te komen tot een betere werkwijze, zoals bij de jonge mantelzorgers, die in de praktijk ook echt werkt.’