Door de focusweek leerden studenten armoede beter begrijpen: doe je mee?

In gesprek met docent Kyriël van der Sloot

In november 2023 leerden ruim 300 eerste- en tweedejaars studenten Social Work aan Inholland Rotterdam armoede beter begrijpen. Inholland zette de Focusweek Armoede van Movisie in tijdens hun jaarlijkse themaweek. Belangrijk, want zij zijn de sociaal werkers van de toekomst. Wij spreken Kyriël van der Sloot, een van de organisatoren van de themaweek en docent aan Inholland.

Twee keer per jaar organiseert Hogeschool Inholland Rotterdam een themaweek. De themaweken vullen het reguliere lesprogramma aan en is een verplicht onderdeel voor de studenten. De week start met een plenaire aftrap en eindigt ook gezamenlijk. Tussendoor worden er allerlei activiteiten en workshops georganiseerd en aangeboden. Van der Sloot: ‘Het doel van de themaweek is uit de collegebanken en het werkveld in. Op die manier maken we een verdiepingsslag: wat gebeurt er allemaal in de praktijk? Ook halen we het werkveld binnen met lezingen en workshops.’ 

Waarom vinden jullie het belangrijk om specifiek armoede te kiezen voor de themaweek?

‘Natuurlijk komt armoede al terug in het bestaande curriculum. Het is een belangrijk onderwerp binnen sociaal werk. Veel mensen hebben helaas met armoede te maken. Dat maakt het ook een actueel thema. Voor de themaweken kiezen we altijd een thema uit de Sustainable Development Goals. Dit keer armoede omdat het vorig jaar veel voorbij kwam in het nieuws. Je las daar over de hoge energiekosten en inflatie. Ook van mensen uit onze eigen omgeving hoorden wij dat ze steeds meer moeite hebben met het betalen van de rekeningen.’

Waarom hebben jullie besloten de Focusweek Armoede van Movisie gezamenlijk te volgen?

De focusweek is heel informatief, maar tegelijkertijd ook heel actief.

‘Een aantal docenten hadden al eerder meegedaan met de focusweek en tipten dit voor de themaweek voor de studenten. De focusweek is heel informatief, maar tegelijkertijd ook heel actief. Je doet veel nieuwe kennis op als docent of student. Omdat je elke dag aan de slag gaat met een opdracht, verwerk je de informatie meteen en sla je deze beter op. Op een later moment kun je dit dan makkelijker uit je geheugen ophalen. Door de opdrachten uit te werken en daarop te reflecteren gaan studenten op een andere manier nadenken. Bijvoorbeeld: ‘Hoe ga ik in de toekomst om met dit thema als professional? Wat zijn oorzaken en gevolgen van armoede? En wat doet de stress die daarbij komt kijken met mensen?’ Tijdens de week hebben studenten ook kennisgemaakt met verschillende ervaringsdeskundigen. Dat maakte indruk op hen.’

Welke reacties heb je teruggekregen van docenten en studenten die meededen? 

‘Bij zowel docenten als studenten is het thema meer gaan leven. Studenten moesten in hun leerdossier reflecteren op wie zij willen zijn als toekomstige sociaal werkers. De opdrachten uit de focusweek hielpen bij deze reflectie. Het viel ons als docenten op dat studenten heel actief met de opdrachten aan de slag zijn gegaan. 

Dat er überhaupt over armoede wordt gesproken is waardevol

Wat veel ter sprake is gekomen is de stress die mensen in armoede ervaren en hoe deze stress hun keuzes beïnvloed. Dit leeft ook onder docenten: vrijwel allemaal komen ze uit het werkveld en hebben situaties meegemaakt zoals bij een gezin dat in armoede leeft thuiskomen en zien dat er een nieuwe TV in de woonkamer staat. Hoe ga je hier als sociaal werker mee om? Daar hebben we met elkaar het gesprek over gevoerd tijdens de themaweek.’
 

Reacties van studenten die deelnamen zijn bijvoorbeeld: 

‘Ik wil bewustwording creëren over wat armoede met mensen kan doen, zodat de stigma’s die eromheen hangen niet bijdragen aan hoe er wordt gekeken naar deze mensen.’ Quote: ‘Je weet niet waarvoor iemand het doet. Als een moeder haar laatste cent uitgeeft aan speelgoed voor haar kind, omdat haar kind niets heeft om mee te spelen, neem je het haar dan kwalijk?’

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De studenten en docenten beoordelen de informatie en opdrachten met een gemiddelde van 7,2. 

En hoe gaan jullie om met studenten die zelf te maken hebben (gehad) met armoede bij het organiseren van een themaweek over armoede? 

‘We hebben hier in Rotterdam Zuid studenten met veel verschillende achtergronden. Daar zitten ook studenten tussen die zelf ook te maken hebben met armoede. Het is belangrijk om daarbij stil te staan. Dit doen we vooral door het bespreekbaar te maken en studenten te informeren over waar ze terecht kunnen voor hulp. Dat hier überhaupt over wordt gesproken is waardevol. Op praten over armoede heerst toch een taboe.’

Welke tips heb je voor scholen en opleidingen die een soortgelijke week willen organiseren en/of gezamenlijk mee willen doen aan de Focusweek Armoede?

‘Wat belangrijk is, is om de informatie en opdrachten met elkaar te blijven bespreken. Dit betekent dat je er ook na zo’n week op terugkomt. Bij ons hebben studenten de ingeleverde opdrachten in kleine groepen besproken met hun leercoach. Ook komt kennis uit de focusweek terug in het verdere curriculum. Denk bijvoorbeeld aan de Participatielezing door Tim ’S Jongers of hoe je als sociaal werker kunt politiseren. De plenaire aftrap op maandag door Movisie zorgde er vorig jaar voor dat het ging leven onder de studenten. Gezamenlijk hebben we toen de informatie en opdracht uit dag 1 van de focusweek gedaan. Dat zou ik anderen ook aanraden.’ 

Week tegen Armoede Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN)

Ook studenten en docenten van de HAN doen al een aantal jaar mee met de focusweek. Zelf organiseert de HAN ook allerlei activiteiten in hun jaarlijkse Week tegen Armoede

Carinda Jansen, projectleider Week tegen Armoede namens de Werkplaats Sociaal Domein Arnhem en Nijmegen: 'Studenten die op eigen titel of als groep besluiten deel te nemen aan de Focusweek of aan de 50Euro-week ervaren dat als leerzaam en soms zelfs als confronterend. Ze doen vaak mee omdat ze later in hun werk met armoede te maken kunnen krijgen en het belangrijk vinden om zich in te leren leven. Bij de HAN moedigen we dat aan, het draagt bij aan je professionele ontwikkeling.’  

Ook meedoen als hogeschool? 

Projecteider Mirjam Andries: 'In de evaluatie geven studenten aan dat ze na deelname meer kennis hebben en beter begrip voor wat armoede is en met mensen doet, vooral door de verhalen van ervaringsdeskundigen. Natuurlijk zijn vijf dagen absoluut onvoldoende om de complexiteit van dit vraagstuk te doorgronden. Maar we hopen door het geven van achtergrondinformatie en het aankaarten van verschillende thema’s, zoals de rol van stress en emoties, stigma en (v)ooroordelen, ontstaan van schulden en structurele oorzaken, er meer kennis en begrip ontstaat en dat mensen zich er verder in verdiepen. Daarbij leggen we grote nadruk op ervaringskennis.' Wil je als hogeschool ook meedoen? Neem dan contact op met Mirjam Andries, m.andries@movisie.nl.   

Foto header: Hogeschool Inholland