Jan Willem van de Maat, expert eenzaamheid, vertelt over de totstandkoming: ‘Juist bij een onderwerp als eenzaamheid is het belangrijk om ervaringsdeskundigen te betrekken. Zij weten het beste waar het over gaat en wat je tegenkomt bij het doorbreken van eenzaamheid. Het onderzoek leverde mooie nieuwe inzichten op en bevestigde dat eenzaamheid verschillende gezichten heeft en met allerlei andere problematieken verweven is. Bij het doorbreken van eenzaamheid spelen enerzijds aspecten in de ‘binnenwereld’ van mensen een rol, zoals zelfinzicht, zelfacceptatie en je open stellen. Anderzijds zijn aspecten in de ‘buitenwereld’ van belang zoals het ontmoeten van mensen die gelijkgestemd zijn en het ontvangen van waardering van anderen. En ook helpt het mensen als de samenleving open staat voor mensen die ‘anders’ zijn. Het onderstreept eens te meer dat eenzaamheid doorbreken niet alleen een verantwoordelijkheid is van het individu, maar ook van de sociale omgeving en samenleving als geheel.’

Naar de infographic

Verschillende aspecten

Om eenzaamheid te doorbreken, spelen verschillende aspecten een rol volgens de ervaringsdeskundigen:

• Beseffen dat je zelf aan zet bent. Het besef dat je in actie moet komen om je situatie te verbeteren is voor veel ervaringsdeskundigen belangrijk geweest bij het doorbreken van hun gevoelens van eenzaamheid. Zij komen vaak tot dit besef als zij inzien dat doorgaan op de ingeslagen weg tot niets zal leiden en een verandering dus noodzakelijk is. Het is vaak tijdens belangrijke levensgebeurtenissen dat het besef ontstaat, zoals bijvoorbeeld de overgang naar een nieuwe opleiding, een ‘burn-out’, een scheiding, een verhuizing of het verlies van werk. Vastgeroeste patronen komen op zo’n moment op losse schroeven te staan en kunnen doorbroken worden.
• Jezelf leren kennen is volgens mensen met ervaring belangrijk bij het omgaan met eenzaamheid. Zij verwijzen daarbij allereerst naar de bewustwording dat het negatieve gevoel waar zij last van hebben, een gevoel van eenzaamheid is, of daarmee samenhangt. Dat zette hen vervolgens aan om uit te zoeken hoe bij hen dat gevoel heeft kunnen ontstaan.
• Jezelf openstellen en gevoelens delen. Sommige ervaringsdeskundigen vertellen dat zij in hun jeugd niet goed geleerd hebben om hun gevoelens en emoties te benoemen en te bespreken. Dat had bijvoorbeeld te maken met een gesloten familiecultuur, waarin de buitenwereld en schone schijn centraal stonden en het delen van de binnenwereld ongewenst was.
• Jezelf accepteren zoals je bent. Volgens ervaringsdeskundigen heeft het leren accepteren wie zij zijn hen geholpen bij het omgaan met eenzaamheid. Met zelfacceptatie verwijzen zij allereerst naar het accepteren van het eigen karakter en de eigen tekortkomingen. Doordat zij zichzelf beter hebben leren kennen, kunnen zij meer vanuit hun eigen behoeften en verlangens denken en doen (en minder vanuit verwachtingen van anderen).
• Voor jezelf zorgen. Om gevoelens van eenzaamheid buiten de deur te houden vertellen ervaringsdeskundigen hoe belangrijk het voor hen is geweest om goed voor zichzelf te zorgen door zowel structuur in het dagelijkse leven aan te brengen als in de buitenlucht te bewegen. Structuur biedt houvast en voorkomt het wegzakken in gevoelens van somberheid en eenzaamheid. Bij structuur gaat het om alledaagse zaken zoals op een vaste tijd opstaan en activiteiten plannen. 
• Contact met gelijkgestemden. Volgens ervaringsdeskundigen is het contact met gelijkgestemden belangrijk bij het doorbreken van eenzaamheid. Het gaat om contact met goede vrienden, hechte familierelaties, mensen in een vergelijkbare situatie (zelfhulpgroep), studiegenoten en mensen met dezelfde hobby en interesse (zoals bijvoorbeeld een specifieke vorm van kunst of cultuur). Contact met gelijkgestemden geeft hen het gevoel begrepen te worden, te mogen zijn wie je bent en geaccepteerd te worden door anderen. Dat geeft hen energie.
• Een rol vervullen in de maatschappij. Het ontvangen van waardering speelt volgens ervaringsdeskundigen een belangrijke rol bij het doorbreken van eenzaamheid. Het verrichten van werk en vrijwilligerswerk zijn belangrijke bronnen van waardering. Het gevoel op waarde geschat te worden, van nut te kunnen zijn en nodig te zijn heeft volgens ervaringsdeskundigen een positief effect gehad op hun eigenwaarde en zelfvertrouwen.