Eenzaamheid boven water

Ik had laatst mijn moeder mee genomen naar een bijeenkomst over eenzaamheid in de gemeente waar zij woont. Dat is ook een van de gemeenten waarvan ik adviseur ben vanuit het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid. Twee vliegen in een klap dus.

Theater Boven Water speelde verhalen uit het publiek na. Mijn moeder had geen idee waar ze naartoe ging maar had alle vertrouwen dat het goed zou komen. Ze is 83, stokdoof en heeft een cochleair implantaat. Aan de buitenkant zie je dus niets maar het is een hele uitdaging voor haar om goed te volgen waar mensen het over hebben. ‘Maryse, ik hoor niks, waar gaat het over?’, hoorde ik tijdens de voorstelling steeds naast me. 

Ik typte daarom op mijn telefoon de verhalen die het publiek inbracht voor mijn moeder in. Zodra de acteurs niet spraken maar dansten, werd ze blij en ik dus ook. Maar zodra iemand het podium op kwam om zijn verhaal te doen, raakte ze geïrriteerd. Ik gaf aan dat als ze weg wilde dat geen probleem was, maar nee: ‘We zijn er nu toch en het dansen is leuk’. Dat soort momenten zijn ongemakkelijk. Ik weet dat ik haar eenzaamheid niet kan oplossen, haar gedrag moet verdragen, moet luisteren maar toch wil ik ook uit dit spanningsveld weg. Opeens zag ik een kans: ‘Mam, je kunt ook jouw verhaal inbrengen. Dan snappen de mensen wat je doofheid teweeg brengt’. Op dat moment gaf de presentator aan dat er nog ruimte was voor 1 verhaal. Ik stak gelijk mijn hand op en zei dat mijn moeder graag wilde. Een gok, maar niet geschoten is altijd mis. 

‘Ja, komt u maar naar voren’. Mijn moeder snapte er even niks van en vroeg mij op luide toon zodat de hele zaal meegenoot: “Maar wat moet ik dan doen?’ Ik antwoordde op (vertraagde, harde toon): ‘Gewoon vertellen wat doofheid met jou doet’. De hele zaal moest lachen om de voor mij vrij gênante situatie. ‘Oké’, reageerde ze en ze liep het podium op waar de presentator haar naar haar verhaal vroeg. Het leek wel of mijn moeder vergat dat Jan en alleman meeluisterde, want ze stortte haar hele hart uit. Dat mijn vader was overleden, dat ze eenzame gevoelens had, dat de mensen in de bridgeclub geen idee hadden hoe het voor haar was dat ze niks verstond, dat haar dochter met eenzaamheid werkte. Het rolde er allemaal in nog geen 5 minuten uit. En toen de oplettende muzikant haar vroeg of ik via mijn telefoon met haar communiceerde tijdens de voorstelling was haar antwoord: ‘Ja, mijn dochter en ik komen er samen wel uit.’

Leestip | ‘Eenzaamheid is en blijft taboe. Mensen schamen zich vaak over hun gevoel’

Deze blog verscheen eerder op de website van Koepel Adviesraden Sociaal Domein.