Eigen regie vraagt nieuwe houding van professionals

Professionals in het sociale domein geven veelvuldig toe aan het ‘reparatie-reflex’ in plaats van de regie aan de cliënt te laten. Voor dienstverleners voelt het ongemakkelijk om los te laten zonder zeker te weten of het goed zal gaan. Maar wie bepaalt uiteindelijk wat goed is voor wie? In het dossier Wat Werkt bij eigen regie? bespreken we de werkzame elementen van eigen regie en welke competenties dit vraagt van professionals.

Download: Wat werkt bij eigen regie?

‘De essentie is bejegening; de houding van de professional'. Aan het woord is Anouk Poll, adviseur eigen regie en ervaringsdeskundigheid bij Movisie. ‘Als je in een situatie verkeert waarin je voor een korte of langere tijd een beroep moet doen op hulp of ondersteuning dan ben je maar al te vaak overgeleverd aan wat er voorhanden is of wat de hulpverlener vindt dat er moet gebeuren. Je bent de regie op zo’n moment kwijt en dat maakt je kwetsbaar en onzeker. Sociale professionals moeten in deze situatie niet onnodig belemmeren of hinderen, maar kunnen juist een ondersteunende rol spelen. Bij eigen regie gaan we er vanuit dat een persoon, bijgestaan door naasten, zelf bepaalt wie welke hulp of ondersteuning biedt, in welke volgorde en hoe dit gebeurt.’

Samenspraak

Poll geeft een paar mooie voorbeelden: ‘Een oudere meneer vraagt op dinsdag hulp bij het douchen, terwijl hij dit op andere dagen graag zelf doet. Hij vraagt die ondersteuning zodat hij nog voldoende energie overhoudt om naar de bingomiddag te gaan en daar bekenden kan ontmoeten. Een belangrijk moment in de week voor hem. Of de jongeman van een jaar of 25, die een extra nierdialyse krijgt bij het centrum, zodat hij vervolgens biertjes kan drinken met zijn vrienden. Uit onderzoek blijkt dat op de lange termijn iedereen meer gebaat is bij zoveel mogelijk eigen regievoering door de cliënt, in samenspraak met zijn omgeving.’

We moeten uitgaan van wat mensen willen, wat ze kunnen en wat ze belangrijk vinden

Vier werkzame elementen

‘We moeten uitgaan van wat mensen willen, wat ze kunnen en wat ze belangrijk vinden. De vier werkzame elementen die professionals kunnen toepassen om de eigen regie bij de cliënt te ondersteunen zijn: eigenaarschap, kracht, motivatie en contacten. We gaan hierbij uit van het gegeven dat de mens eigenaar is van zijn eigen leven en de keuzes die daarbinnen gemaakt worden, binnen de morele kaders. Hij dient ondersteund te worden bij het maken van beslissingen die bijdragen aan de kwaliteit van zijn leven. Daarin staat de mens niet alleen, maar kan, wanneer hij dat wil, zijn plezier of zorgen delen.’

‘Om de cliënt zelf keuzes te laten maken en te laten beslissen over de inrichting van zijn leven moeten we als professional uitgaan van de volgende punten: gelijkwaardigheid, gericht zijn op wensen en mogelijkheden om samen te zoeken naar duurzame oplossingen die passen bij iemands belevingswereld. Er moet voldoende ruimte zijn om de eigen regie te voeren en dat betekent dat wij ook organisatorische en regelruimte krijgen om de eigen regie van cliënten kunnen ondersteunen.’

Wat werkt bij eigen regie is onderdeel van een serie Wat werkt bij dossiers. Een overzicht van deze dossiers is te vinden op: www.movisie.nl/weten-wat-werkt.