Ervaringen van inwoners en professionals met onafhankelijke cliëntondersteuning
Kwalitatief onderzoek door koplopergemeente Amersfoort
Bij de start van het koploperproject onafhankelijke cliëntondersteuning zette gemeente Amersfoort al een kwalitatief onderzoek in gang. Om zo nog meer te leren van de ervaringen van inwoners met onafhankelijke cliëntondersteuning. De ervaringen van inwoners komen overeen met het landelijk beeld: cliëntondersteuning is relatief onbekend, maar degenen die er gebruik van maken zijn heel tevreden. De inbreng van onafhankelijke cliëntondersteuners, wijkteamprofessionals, klantmanagers en consulenten Wmo, bieden nieuwe inzichten.
Dat Amersfoort naast het koploperproject ook aanvullend onderzoek doet, geeft aan dat onafhankelijke cliëntondersteuning een thema is dat daar hoog op de agenda staat. Dorien de Bruijn, onderzoeker bij de gemeente Amersfoort licht toe: ‘We weten vanuit landelijk onderzoek dat steun door een naaste of cliëntondersteuner bijdraagt aan positieve ervaringen van de inwoner als hij of zij bijvoorbeeld een aanvraag bij de gemeente doet. Wel zien we in dit onderzoek dat onafhankelijke cliëntondersteuning nog onvoldoende bekend is.'
Het project Koplopers Cliëntondersteuning is een initiatief van de VNG, Ieder(in), de Koepel Adviesraden Sociaal Domein en Movisie. Gemeenten zijn wettelijk verplicht onafhankelijke cliëntondersteuning aan te bieden aan inwoners die zorg en/of ondersteuning nodig hebben. Koplopergemeenten proberen in eigen regio het thema op de kaart te zetten en andere gemeenten te inspireren.
Onafhankelijke cliëntondersteuning hoog op de agenda
De Bruijn: 'De inwoners die onafhankelijke cliëntondersteuning wel kennen en hier gebruik van maken zijn tevreden. Dat men tevreden is blijkt ook wel uit één van de weinige verbeterpunten: men zou graag langer gebruik willen maken van de cliëntondersteuner. Uit het onderzoek komt naar voren dat klantmanagers, wijkteammedewerkers en Wmo-consulenten inwoners lang niet altijd wijzen op de mogelijkheid van onafhankelijke cliëntondersteuning. Dat kan een reden zijn waarom de bekendheid in Amersfoort niet zo groot is.'
Dubbele rol onafhankelijke cliëntondersteuners
Het onderzoek door de gemeente Amersfoort is extra interessant omdat naast inwoners ook cliëntondersteuners zelf en bijvoorbeeld wijkteamprofessionals zijn bevraagd. Opvallend is dat onafhankelijke cliëntondersteuners wijzen op de soms lastige relatie met andere professionals. Zo ervaren cliëntondersteuners soms weinig begrip van professionals voor hun positie als onafhankelijke cliëntondersteuner. Dit komt omdat zij in relatie tot andere partijen, zoals het wijkteam, soms een dubbele rol hebben. Aan de ene kant is het wijkteam een belangrijke samenwerkingspartner, maar aan de andere kant staan onafhankelijke cliëntondersteuners naast de cliënt en daarmee soms ‘tegenover’ het wijkteam. Dit impliceert dat er niet alleen onder inwoners onduidelijkheid bestaat over de cliëntondersteuner, maar ook bij professionals.
Voor het onderzoek van de gemeente Amersfoort hebben 22 inwoners meegewerkt aan een interview: 11 inwoners die gebruik hebben gemaakt van onafhankelijke cliëntondersteuning en 11 inwoners die daar geen gebruik van hebben gemaakt. Daarnaast zijn in één groepsgesprek onafhankelijke cliëntondersteuners bevraagd (totaal 4), en in een ander groepsgesprek zijn wijkteammedewerkers, consulenten Wmo en klantmanagers bevraagd (totaal 7). Het onderzoek is aangeboden aan het college van de gemeente Amersfoort.
