Ervaringsleren rond inclusief werken

Aan de rand van Apeldoorn, in een bosrijk gebied staat Campus Woudhuis. Een leerwerkbedrijf dat routes naar werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt creëert. Als onderdeel van het Platform Werk Inclusief Beperking worden met MKB-werkgevers zogenaamde common grounds opgezet. Samen met werkgevers richt Campus Woudhuis werkplekken in voor mensen die officieel 0 procent loonwaarde hebben. Campus Woudhuis vervult daarin de rol van intermediair en begeleider. De common ground biedt ruimte in het MKB-bedrijf voor praktische ervaring in inclusief werkgeverschap, en daarmee een stevige basis om op termijn systeemvragen over vergoedingen, classificaties, regelgeving en veronderstelde belemmeringen in de organisatie het hoofd te bieden.

Vanuit Campus Woudhuis zijn Jaap (projectleider) en Wouter (manager onderzoek) eind 2021 op bezoek geweest bij twee initiatieven die elk op hun eigen manier invulling geven aan inclusief werken met een beperking. Dynamisch op weg, een modern voorbeeld van Twents ‘noaberschap’: een infrastructuur bedrijf in het Twentse Haarle; en Werkdag, een bedrijf in Haarlem dat werk en scholing ziet als dé weg naar integratie, zelfstandigheid en de vergroting van de kwaliteit van leven. We bezoeken deze initiatieven om ervaringen te delen, inspiratie op te doen en vooral te leren van succesvolle en minder succesvolle benaderingen.

Dynamisch op weg

Dynamisch op weg, ondertussen landelijk bekend door diverse publicaties, werkt met jonge ‘nuggers’ (‘niet uitkeringsgerechtigden’) die niet ‘arbeidsfit’ zouden zijn en op de bank blijven zitten omdat ze niet de juiste ondersteuning vinden. Sinds twee jaar werken Sallandse Wegenbouw en maatschappelijke dienstverlening Stichting De Kern samen binnen Dynamisch op weg. Een samenwerking op basis van vertrouwen waar, zegt directeur van Sallandse Wegenbouw Johan Middelkamp met nadruk, ‘geen één handtekening onder staat’. Henk Wemmenhove van De Kern kwam als maatschappelijk werker veel bij moeilijke gezinnen en wilde meer doen: ‘En toen stelde Johan zijn werkplaats beschikbaar.’

Nu leert Henk jongens die dat nooit hebben geleerd met bus en trein naar Sallandse Wegenbouw te reizen, en reist desnoods de eerste dagen mee. Henk leert de medewerkers dat ze zich bij ziekte op tijd af moet bellen, ‘omdat je belangrijk bent voor dit bedrijf’. ‘De meesten denken al heel lang dat er niemand op ze zit te wachten.’ Jan Nekkers werkte 15 jaar in sociale werkplaatsen, was al met pensioen en helpt nu de jongsten met de techniek. Niemand kijkt bij Dynamisch op weg naar diploma’s, wel naar waar iemand goed in is. In tweeënhalf jaar zijn 55 zogenaamd kansloze jongeren tijdelijk bij Dynamisch op weg komen werken. Daarvan vonden er inmiddels 44 een baan, of ze zijn weer begonnen aan een opleiding. Een zeldzaam hoog percentage!

Werkdag

Werkdag presenteert zichzelf als hét bedrijf voor arbeidsparticipatietrajecten en arbeidsmatige dagbesteding in de arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond. Met de slogan ‘Werk is de beste zorg!’ worden medewerkers zowel persoonlijk als op werkgebied begeleid op weg naar integratie en grotere zelfstandigheid via betaald werk. ‘We kijken niet naar iemands beperking, we werken vanuit wat iemand nog wel kan en wil of nog zou kunnen ontwikkelen’, zegt manager Werkdag Hubert-Jan de With.

Werkdag biedt begeleiding met een constante focus op betaald werk

Werkdag biedt begeleiding met een constante focus op betaald werk in een groot productiecomplex dat aanleunt tegen het sociaal werkbedrijf. Daarmee biedt het uittreders van het sociaal werkbedrijf ook (tijdelijke) terugvalmogelijkheden. Medewerkers kunnen groeien naar 20 uur werk en 4 uur per week scholing/training. Als de medewerkers eraan toe zijn, zoekt Werkdag samen met de medewerker een geschikte werkgever. ‘We bieden daar nog tot 3 jaar begeleiding op de werkvloer. Fijn voor de medewerker én werkgever’, stelt Hubert-Jan.  

Wat opvalt is de grote diversiteit, in achtergronden, in werkzaamheden, in indicaties van medewerkers (WLZ, WMO, beschut werk enz.). Nieuwe initiatieven zoals een 3Dprintshop worden ontwikkeld voor nieuwe medewerkers. Ook hier geldt dat diploma’s of certificaten niet worden gevraagd. Wat telt is dat de jobcoach minder met een zorgbril kijkt en meer naar wat men kan, wil en waar de medewerker goed in is. De diversiteit aan werkzaamheden biedt daartoe volop mogelijkheden.

Terugblik Campus Woudhuis

De warme ontvangst, de open gesprekken en de vele indrukken van deze heel verschillende initiatieven stimuleren onze zelfreflectie. We worden bevestigd in onze integrale benadering waarbij werken met wat er is aan ervaring, capaciteiten en ontwikkelambities voorop staat. Gewoon beginnen, niet met diagnostiek (geen sticker plakken) maar vertrouwen winnen bij onze deelnemers. En zo ruimte en kansen voor duurzame arbeidsparticipatie bieden.  

De combinatie van leren en werken, en het vragen van een serieuze bijdrage en inspanning van minimaal 20 uur per week spreekt ons aan. Ook zien we hoe belangrijk de context is, het belang van vertrouwen naar hulpverleners, de aandacht van voldoende begeleiders, de veilige omgeving, de rol van de werkgever en de kracht van het netwerk.  

Voor ons als Campus, waar instroom van nieuwe medewerkers een opkomende uitdaging vormt, is vooral de diversiteit van de instroom inspirerend om te ervaren. Waar we de afgelopen periode vooral werkten aan het belangrijke netwerk van werkgevers die open staan om inclusief te werken, zien we een groeiend belang om als spin in het web ook de contacten te hebben om nieuwe medewerkers aan te trekken naar de campus. Bijvoorbeeld door het benutten van contacten als leerplichtambtenaren, wijkteams en politie, maar ook arbeidsloket en UWV. En het voornaamste is dat we bovenal zien dat het erom draait dat we ‘er gewoon zijn als het nodig is’.

Lees meer over het Platform Werk Inclusief Beperking