Ga het gesprek aan over shame sexting

Uit onderzoek van KRO-NCRV-programma Pointer en DUO Onderwijsonderzoek en Advies blijkt dat op een kwart van de basisscholen online naaktfoto’s worden verspreid door leerlingen. Ieder jaar wordt een grote groep jongeren slachtoffer van shame sexting, het ongewenst online verspreiden van (gemanipuleerd) seksueel getint beeldmateriaal met als doel de afgebeelde persoon aan de schandpaal te nagelen. Voorlichting en preventie kan dus niet vroeg genoeg beginnen.

Naar het onderzoek van Pointer

Omdat de kinderen zo jong zijn, spelen ouders daarin een belangrijke rol. Deze weten vaak niet hoe dit aan te pakken, zeker als er een taboe is op praten over seksualiteit. Als professional kun je ouders adviseren hoe het gesprek aan te gaan met hun kinderen om shame sexting te voorkomen of hen te ondersteunen als het al gebeurd is.

In het geval van ongewenst delen van deze beelden brengt het grote risico’s met zich mee. De gevolgen van shame sexting zijn groot voor slachtoffers. Daders zijn zich hier – mede door hun leeftijd – vaak niet van bewust. Daarom is het belangrijk in gesprek te gaan met jongeren en hun ouders. De rol van de opvoeding is groot in het (online) weerbaar maken van kinderen. Openheid en vertrouwen van de ouders naar hun kinderen en hen uitnodigen om eerlijk te zijn, zonder meteen te straffen of te verbieden, werkt beschermend voor de kinderen. 

Respect Online

In sommige gevallen is een straf passend. Stichting Halt ontwikkelde de interventie Respect Online, die te vinden is op de website Justitiële Interventies van Movisie, het Nederlands Jeugdinstituut en het Trimbos-instituut. Dit is een individuele Halt-interventie voor jongeren van 12 tot 18 jaar die lichte vormen van online seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond. Het doel is het bevorderen van veilig en respectvol online seksueel gedrag om daarmee de kans op herhaling van online seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen.

Justitiële Interventies

Zoek je een aanpak die (herhaald) crimineel gedrag voorkomt? Kijk dan op de website JustitiëleInterventies.nl. In deze databank vind je 33 goed onderbouwde en effectieve justitiële interventies die in Nederland worden uitgevoerd en die door de Erkenningscommissie Justitiële Interventies erkend zijn. JustitiëleInterventies.nl is gemaakt door het Nederlands Jeugdinstituut, Movisie en het Trimbos-instituut in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

www.justitieleinterventies.nl

Praten over shame sexting

Meisjes met bijvoorbeeld een Turkse of Hindoestaanse achtergrond kunnen door shame sexting in de ogen van hun familie of gemeenschap hun eer verloren hebben, waarmee zij ook risico lopen op eergerelateerd geweld door haar familie. Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) ontwikkelde een toolkit: Praten over shame sexting voor professionals. Zij krijgen handvatten aangereikt om ouders met een migratieachtergrond te ondersteunen bij gesprekken over seksualiteit en shame sexting met hun kinderen. Professionals vinden het vaak lastig om dit op een cultuursensitieve wijze te doen. In de toolkit zijn concrete adviezen te vinden. Zoals: 

  • Heb kennis en begrip van de schaamte- en eercultuur, maar ook van de eventuele religieuze context.
  • Neem de tijd om de opvattingen en ervaringen van de  ouders in kaart te brengen.
  • Sluit in taal en formulering aan bij de ouders, liever woorden als liefde en intimiteit dan expliciet taalgebruik als seks, omdat dat in strijd is met eer- en schaamtebeleving van veel ouders.
  • Ken de risico’s op eergerelateerd geweld en de stappen van de Meldcode.

Met de handreikingen en het animatiefilmpje in de toolkit kunnen sociaal professionals ook aan de slag met groepsbijeenkomsten voor ouders. Veel ouders met een migratieachtergrond leren graag van ervaringen en tips van andere ouders en van praktijkvoorbeelden. En zo help je hen om het gesprek aan te gaan met hun kinderen. 

Toolkit: Praten met ouders over shame sexting