Geen koffie maar een praatje bij de deur of contact via WhatsApp
‘Ieder nadeel heeft z’n voordeel’, luidt het antwoord van een Arnhemse wijkbewoonster op de vraag hoe zij de impact van de coronacrisis heeft ervaren. Verwijzend naar Cruijff geeft de vrouw hiermee aan dat de coronacrisis voor haar niet alleen maar negatief is geweest. En hoewel dat voor meer bewoners geldt, staat buiten kijf dat iedereen tijdens de coronacrisis - meer dan ooit - behoefte heeft aan betekenisvol sociaal contact. Sociale wijkinitiatieven hebben dat heel voortvarend en creatief opgepakt.
Dit en meer komt naar voren in onderzoek van Zin in de Wijk, een onderzoeksproject waarin de Universiteit van Wageningen en de gemeente Arnhem samenwerken. Tijdens de coronacrisis werden in april en mei 2020 twintig uitgebreide telefonische interviews afgenomen bij Arnhemse wijkbewoners, mensen die normaal gesproken deelnemen aan de activiteiten van sociale wijkinitiatieven. Mensen die elkaar ontmoeten bij een gezamenlijke kop koffie, een gezamenlijk uitje of een groepsactiviteit in de buurt. Tijdens de coronacrisis vielen deze zaken allemaal (tijdelijk) weg. Hoe gingen ze daarmee om? Wat hebben ze gemist? En wat ging wel door en hoe hielden mensen toch contact met elkaar tijdens de crisis?
Langs de deur
Projectleider Erik Hendriks vertelt dat de deelnemende wijkinitiatieven het eigenlijk allemaal drukker hebben gekregen tijdens de coronacrisis. Op allerlei creatieve manieren probeerden zij namelijk in contact te blijven met de mensen uit de wijk. 'Zoals bijvoorbeeld Jan Lareman, initiatiefnemer van Stevig Arnhem, een initiatief voor ouderen in de kwetsbare wijk Geitenkamp. Hij ging bij de mensen langs de deur. Dat begon met een heel klein praatje, want heel veel ouderen waren in het begin angstig en deden de deur eigenlijk nauwelijks open. Daarna bracht hij wekelijks kleine presentjes. Dat werd heel erg gewaardeerd en zorgde voor een vast contactmoment.'
Hendriks vertelt ook over ‘t Broek Omhoog uit de Arnhemse wijk ’t Broek. Die creëerde binnen no time een WhatsApp groep en stortte zich helemaal op dagelijks contact via WhatsApp. Weer een ander initiatief, de Beijer, maakte YouTube-filmpjes met daarin tips over hoe je met de situatie om kon gaan. 'Veel mensen voelden zich onzeker en gaven aan dat ze de behoefte hadden om met anderen van gedachten te wisselen over hoe ze nou het beste met de situatie om konden gaan. Als ze even hoorden hoe een ander het deed, konden ze daarna weer veel beter met de situatie coopen dan wanneer ze het alleen maar van het journaal moesten hebben', aldus Hendriks.
9-5 mentaliteit
Volgens de onderzoeker schuilt de kracht van sociale wijkinitiatieven in het menselijke aspect. 'Het zijn mensen die wijkbewoners vaak persoonlijk kennen en geen 9-5 mentaliteit hebben. Als het moet, gaan ze even bij mensen langs, ook in het weekend. In vergelijking tot wijkorganisaties zijn ze veel minder log en hebben geen enorme overhead.' Een positief effect van de coronacrisis is volgens Hendriks dat er meer erkenning is door de gemeente en andere organisaties voor de activiteiten die sociale initiatieven verrichten. Daarnaast is er een betere en meer gelijkwaardige samenwerking met andere organisaties in de stad ontstaan om samen aan dezelfde doelen te werken.
Auteur: Annelies van der Woude
