Eigenlijk al sinds de grote decentralisatie-operatie in 2015 kampen gemeenten elk jaar met oplopende tekorten voor het sociaal domein. Het gevolg hiervan is soms ‘visieloos bezuinigen’, constateert Annette van den Bosch, senior projectleider bij Movisie. Dan wordt bijvoorbeeld een bibliotheek of zwembad gesloten, of worden geen Wmo-vragen meer in behandeling genomen want ‘het geld is op.’

Rekening gepresenteerd

Van zulke ondoordachte ad-hoc bezuinigingen krijgt een gemeente echter later de rekening gepresenteerd, stelt Van den Bosch. ‘Van de sluiting van een zwembad, bibliotheek of buurthuis gaat de (sociale) kwaliteit van een wijk of buurt achteruit. Dat uit zich op de langere termijn bijvoorbeeld in een slechtere gezondheid van bewoners of meer eenzaamheid.’ Oftewel: penny wise, pound foolish.

Harde én zachte kant

Met de routekaart, die Van den Bosch samen met collega Mariël van Pelt heeft gemaakt, wil Movisie gemeenten een handreiking bieden om én naar de cijfers (geld en data) én naar de inhoud te kijken. Om vervolgens op basis van die twee – in de woorden van Van den Bosch de harde en de zachte kant – samen met de uitvoerders in het veld en bewoners tot een duidelijke visie te komen. Wat vinden we belangrijk? Hoe dragen we goed bij aan het welzijn van onze bewoners? En wat is daarvoor nodig, op de korte en de lange termijn? Welke activiteiten dragen daar aan bij?

Betere beslissingen

‘Dat klinkt heel logisch’, erkent Van den Bosch. ‘Maar we zien toch dat zodra gemeenten financieel in de knel komen de inhoud op het tweede plan komt. Ze móeten bezuinigen – dus dat snap ik ook. We zeggen ook niet: met deze routekaart wordt het makkelijker, maar wel: met deze routekaart gaat het meer over de inhoud. We hopen en verwachten dat gemeenten daardoor tot betere beslissingen komen. En beter betekent: dat ze tot beslissingen komen die de sociale kwaliteit versterken in plaats van verslechteren.’