Genderinclusief opvoeden: hoe doe je dat?
Verslag van brainstorm met (opvoed)professionals en andere experts
Deze periode staat voor de Alliantie Genderdiversiteit het thema opvoeding centraal. Op donderdag 18 april hebben wij met 17 enthousiaste experts uit het netwerk gebrainstormd over de volgende kennishub. We vroegen hen hoe de kennishub eruit moet komen te zien. De deelnemers aan de brainstorm droegen nuttige ideeën aan, waarmee het kernteam van de Alliantie Genderdiversiteit een inspirerende kennishub kan organiseren. In dit verslag een samenvatting van de resultaten.
Wat is het doel van de kennishub?
De Alliantie Genderdiversiteit streeft ernaar de invloed van stereotype gendernormen te verminderen. We hebben daarbij ook aandacht voor andere vormen van ongelijkheid. Op de kennishub willen we opvoeders concrete handvatten meegeven om bij de opvoeding van (jonge) kinderen brede en ruime definities te hanteren van ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’?
Tekst gaat verder onder het kader
Wil je iets toevoegen aan dit verslag? Heb je iets gemist? Heb je bijvoorbeeld een goed idee voor een spreker, locatie, of workshop? Ken je goede voorbeelden die we moeten belichten? Je kunt tot 7 mei feedback geven op dit verslag door een mail te sturen naar a.mante-adu@rutgers.nl. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met alle suggesties en wensen en een mooi programma neer te zetten voor de kennishub.
Ben je enthousiast geworden en wil je je graag aanmelden voor de kennishub? Ook dan kun je mailen naar a.mante-adu@rutgers.nl. Kijk ook op onze Facebook en Instagram voor updates en inspiratie!
Voor wie is de kennishub?
Het liefst is de kennishub toegankelijk voor zowel professionals als ouders, dit levert een interessante uitwisseling op. Het is dan wel een uitdaging om het programma zo samen te stellen dat het voor iedereen tegelijkertijd uitdagend genoeg en begrijpelijk is. Dit kunnen we deels oplossen door workshops of activiteiten op verschillende niveaus en vanuit verschillende perspectieven te organiseren. Om ouders voldoende te betrekken zetten we hen centraal. Professionals die we graag zouden uitnodigen zijn bijvoorbeeld leerkrachten, medewerkers van de kinderopvang, medewerkers van de centra voor jeugd en gezin of professionals met een achtergrond als pedagoog of sociaal pedagogisch werker. We richten ons op de ‘early adopters’ en ‘early majority’; mensen die gender graag anders willen benaderen maar de concrete handvatten missen.
Wat is interessant voor deze doelgroep?
Om de doelgroep te interesseren proberen we zoveel mogelijk bij hun belevingswereld aan te sluiten, de doelgroep centraal te zetten en inzichtelijk te maken waarom genderdiversiteit een belangrijk onderwerp is in de opvoeding. Dit kan bijvoorbeeld door ze te vragen eigen verhalen te delen. Ook is het belangrijk het onderwerp niet te groot en abstract te maken maar juist om heel concreet te laten zien hoe je genderstereotypen in het dagelijks leven kan doorbreken (door bijvoorbeeld na te denken over welk speelgoed je aan het kind aanbiedt). We willen met kleine stappen iedereen in beweging te krijgen om de opvoeding anders aan te pakken.
Mogelijke thema’s voor workshop en lezingen die zijn genoemd:
- Herkennen en omgaan met genderdysforie voor ouders en leerkrachten.
- Het doorbreken van binair denken in de opvoeding. Hoe kan ik mijn kind geven wat het nodig heeft/ wat verwacht ik van mijn kind?
- Kennis over de ontwikkeling van identiteit en genderaspecten bij kinderen. Zie bijvoorbeeld het boek: Sexing the body van Anne Fausto Sterling.
- Onbewuste patronen: wat geef je door, in je houding, wat ligt er aan onbewuste vaardigheden onder de ijsberg? De genderbril opzetten: Hoe kijk je naar je eigen realiteit?
- ‘10 manieren om het anders te doen’, zoals inspirerende voorbeelden, oefeningen doen, of nieuwe kinderliedjes leren.
Toegankelijk en laagdrempelig
Iedereen moet het kunnen begrijpen en mee kunnen doen. Een gezamenlijke start met een aansprekende key note speaker die uitleg geeft over genderdiversiteit en opvoeding helpt om een gezamenlijke start te maken op het gebied van kennis. Wetenschappelijk taalgebruik en jargon vermijden we zo veel mogelijk. Kennisoverdracht hoeft ook niet per se in de vorm van een lezing. Er is behoefte aan praktische en concrete tips en voorbeelden uit het dagelijks leven. Daarnaast is ook de ruimte en locatie toegankelijk. Utrecht werd genoemd als meest centrale locatie om mensen uit het hele land de gelegenheid te geven deel te nemen. We stellen budget beschikbaar voor een reiskostenvergoeding voor wie dat nodig heeft. Er is ruimte om verschillende ideeën uit te wisselen. Voorop moet staan dat we het onderwerp positief benaderen: gender is van iedereen en gender is leuk!
Interactief
De kennishub is zoveel mogelijk interactief en nodigt uit tot participatie. We gaan op zoek naar een aanbod met verschillende workshops. Ook kunnen we denken aan een discussie of debat. Rondom het inhoudelijk programma is de wens om interactieve activiteiten te organiseren, zoals een informatiemarkt.
Organisatorisch
Er werden suggesties gedaan om andere organisaties die zich met opvoeding bezig houden in de organisatie te betrekken. Zo wordt de bijeenkomst breder gedragen en kunnen we meer groepen bereiken. Hier kunnen we ook kijken of we belangen die elkaar raken aan elkaar kunnen knopen, denk bijvoorbeeld aan de worsteling van pabo’s om mannelijke studenten te werven of de uitdaging van scholen in het omgaan met sexting en de dubbele moraal die daarbij hoort.
In de aanloop naar de kennishub kunnen we gebruik maken van ons netwerk en de social media kanalen om het onderwerp onder de aandacht te brengen.
De locatie moet aantrekkelijk zijn en tegelijkertijd goed bereikbaar en toegankelijk. Enkele suggesties die werden gedaan voor een locatie:
- Congres- en vergadercentrum De Driehoek (Utrecht)
- The Green House (Utrecht)
- Uncle Jim (Utrecht)
- Media Plaza (Utrecht)
Inspirerende werkvormen
Om een open sfeer te creëren is het leuk om activerende oefening en in te zetten, bijvoorbeeld door naar de eigen ervaring te vragen of te speeddaten. We willen mensen op verschillende niveaus aanspreken; kennis, inzicht en vaardigheid. Dit dus zo veel mogelijk laten terugkomen in het aanbod aan werkvormen. Verder werden werkvormen genoemd om de deelnemers te prikkelen, zoals een casus uitspelen, de normale genderrollen omdraaien, storytelling inzetten om persoonlijke verhalen te delen of een expositie van foto’s of tekeningen.
Inspirerende personen
Personen met waardevolle kennis of een interessant perspectief die werden genoemd waren o.a.:
- Marina van der Wal (opvoeddeskundige)
- Stine Jensen (documentairemaker)
- Hanneke Felten (onderzoeker en projectleider Movisie)
- Elise van Aalderen (adviseur gender)
- Judi Mesman (hoogleraar o.a. gender, cultuur en ouderschap)
- Belle Derks (sociaal- en organisatiepsycholoog)
- Deelnemers van tv programma ‘Hij is een zij’
- Transketeers (filmmakers en trans mannen)
- Rolmodel, YouTuber, influencer, sporter
- Ouder, ervaringsdeskundige
- Scholieren en studenten
- Persoonlijk verhaal van iemand die van gedachten is veranderd
Inspirerende voorbeelden
Overige inspirerende voorbeelden die werden genoemd:
• No more boys and girls (documentaire)
• #like a girl (campagne van Dove)
• Me Jane, you Tarzan (tv programma)
• HollySiz – The light (Videoclip)
• It’s pronounced metrosexual (website)
• Kwintessens (uitgever basisschool educatiemateriaal)
• Podium T (ervaringstheater)
• Savannah Bay (boekwinkel)
• Raadsels WOMEN Inc: Beperkt zicht
• Triple P (positief opvoeden)
• Vader- moedercentra (buurtvoorzieningen voor ouders)