Genderinclusieve Kalveren: een grote stap voorwaarts!

Dat de filmindustrie seksistische trekjes heeft, hoef ik u vast niet uit te leggen. Pas de informele Bechdeltest toe op een aantal films die je kent en trek je eigen conclusies. Gelukkig is er ook verandering te bespeuren. Gisteren werd bekend dat bij de toekenning van de Gouden Kalveren voor hoofd- en bijrol de acteerprestaties de doorslag gaan geven en dat sekse geen relevant onderscheid meer is.

Eind mei van dit jaar mocht ik aanwezig zijn bij een bijeenkomst van de Dutch Academie For Film (DAFF) om in diverse sessies met filmprofessionals betrokken bij de DAFF (voor en achter de camera) van gedachten te wisselen over genderinclusieve Kalveren. Mij was gevraagd om een korte inleiding te geven vanuit Feiten en cijfers over lhbti en vanuit de sociaalmaatschappelijke context van gender- en seksediversiteit. 

Zoals zo vaak kun je deze kwestie vanuit verschillende perspectieven bekijken. Ik nodigde de aanwezigen dan ook van harte uit om na te denken over wat de reden is om überhaupt aparte prijzen uit te loven en wat het effect ervan is. Is het onderscheid relevant? Sluit je mensen hiermee uit en werk je (al dan niet bedoelde) stereotypen in de hand? En tot slot natuurlijk: waar sta je voor als DAFF en NFF?

Ongelijkheid rechttrekken

Vooropgesteld: soms is het legitiem om (tijdelijk) onderscheid te maken naar sekse. Bijvoorbeeld om een bepaalde ongelijkheid recht te trekken. Stel dat er hogere budgetten zijn voor mannenrollen dan vrouwenrollen, of dat de mannenrollen interessanter zijn, dan zou afschaffen van het gendercriterium ertoe leiden dat Kalveren veel meer naar mannen dan naar vrouwen gaan. Genderinclusief werken zou in deze gevallen dus een ongewenste bijwerking hebben. 

Maar is dat een reden om niet voor genderinclusiviteit te gaan? De bewuste dag in mei ontstonden hierover interessante en geanimeerde gesprekken tussen de aanwezigen. 

Wat mij betreft is de beslissing om niet meer in te delen of onderscheid te maken naar sekse een grote stap vooruit. Mensen van alle genders krijgen zo de kans een Kalf te winnen, zonder dat ze hoeven te kiezen in welk hokje ze horen. Als de consequentie is dat de Kalveren vooral gaan naar mensen die voordelen en privileges hebben, is dat natuurlijk iets waar óók aan gewerkt moeten worden. We moeten blijven kijken naar het grotere systeem en naar álle factoren die uitsluiting en ongelijkheid veroorzaken en diversiteit en inclusiviteit belemmeren.

Ik ben blij dat de DAFF en het NFF hun wens om genderinclusief te zijn niet hebben laten sneuvelen vanwege mogelijke bijkomende risico’s. Ik wil ze van harte feliciteren met deze dappere stap. In september zullen we zien wat voor dit jaar de consequenties zijn. En vervolgens kunnen we altijd weer naar de kaders kijken en bijsturen. Verandering is een proces dat tijd vergt, maar ga ervoor!