Een gezinsgevoel maakt gelukkiger en gezonder

Wat is de invloed van sociale activiteiten op de gezondheid van jongeren in een gezinshuis? Vaak blijkt dat jongeren die uit huis geplaatst zijn minder of zelfs niet gelukkig zijn en mede hierdoor ook minder gezond. Er is veel onderzoek gedaan naar jongeren die in pleeggezinnen zijn geplaatst. Studenten van het Erasmus Medisch Centrum deden in opdracht van Movisie onderzoek naar jongeren in gezinshuizen. Hieruit blijkt dat deze jongeren veel dingen samen doen en dit heeft positief effect: zij zijn gelukkiger en gezonder.

Een gezinshuis is een kleinschalige vorm van hulp, waarbij uit huis geplaatste kinderen samenwonen met gezinsouders en mogelijk hun eigen kinderen. De meerwaarde van een gezinshuis ten opzichte van een pleeggezin is dat de ouders in een gezinshuis een professionele opleiding in de zorg hebben genoten. Hierdoor kunnen zij extra hulp bieden, naast goed ouderschap. Kinderen die in aanmerking komen om geplaatst te worden in een gezinshuis hebben namelijk complexe problematiek zoals ADHD, autisme, hechtingsproblematiek of zijn het slachtoffer geweest van verwaarlozing.

Download het onderzoek

Het ‘gewone leven’ nabootsen

Het doel van een gezinshuis is om het ‘gewone leven’ na te bootsen, ter bevordering van het zelfvertrouwen en om een gevoel van veiligheid te waarborgen. In een gezinshuis worden ook vaak activiteiten georganiseerd om de band tussen de gezinshuisouders en de jongeren, maar ook tussen de jongeren zelf te verstevigen.

Een betere (mentale) gezondheid

Het onderzoek focust op de vraag: ‘wat is de invloed van sociale activiteiten op de algehele gezondheid van jongeren die in een gezinshuis wonen?’ De studenten van het Erasmus MC beantwoordden deze vraag door middel van een literatuuronderzoek en een praktijkonderzoek. Uit het literatuuronderzoek is duidelijk naar voren gekomen dat sociale factoren grote invloed hebben op de gezondheid. Het contact met een sociaal netwerk leidt tot een betere ervaren gezondheid en tot een betere kwaliteit van leven.

Verder blijkt dat sociaal geïsoleerde jongeren een mindere mentale gezondheid hebben. Het participeren aan sociale activiteiten houdt duidelijk verband met het zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is een belangrijke beschermende factor tegen depressie en stress. Daarnaast is participatie aan sociale activiteiten gerelateerd aan minder gedragsproblemen.

Gezinshuis stimuleert sociale activiteiten

Het praktijkonderzoek is uitgevoerd via enquêtes in een gezinshuis waar vijftien jongeren wonen. Op deze enquête konden de jongeren hun eigen gezondheid beoordelen en ook konden zij aangeven of zij dachten dat dit kwam door sociale activiteiten binnen het gezinshuis. Uit het onderzoek blijkt dat de jongeren allemaal aan sociale activiteiten meedoen en dat deze activiteiten ook erg gestimuleerd worden binnen een gezinshuis. Gezamenlijk eten, samen koken en filmavonden zijn een paar voorbeelden. Ook wilden ze bijna allemaal dat ze vaker of meer aan dit soort activiteiten konden meedoen. De meerderheid van deze onderzochte jongeren voelt zich goed, zowel op mentaal als lichamelijk gebied en geeft ook aan dat dit komt door de sociale activiteiten. Er is geen verschil gevonden in het type activiteit waaraan werd deelgenomen.

Mentale gezondheid speelt een grote rol in zo’n gezinshuis, omdat veel van deze kinderen gedragsproblemen hebben, niet kunnen meekomen in de maatschappij of verwaarloosd zijn door hun (biologische) ouders. Uit het onderzoek blijkt dat als kinderen in een goed begeleid gezinshuis wonen, ze een goede mentale gezondheid hebben. Het effect van meer gelijkgestemden om zich heen die hen echt begrijpen of hetzelfde hebben meegemaakt zou ook een groot positief effect kunnen hebben. Dit is echter nu niet onderzocht.

Meer bekendheid

Het onderzoek concludeert dat gezinshuizen meer op de kaart moeten komen. Student-onderzoeker Roos Drost: ‘Gezinshuizen kunnen jongeren echt helpen en veel problemen voorkomen. Wie wil nu niet opgroeien in een omgeving waar je het gevoel hebt dat je echt thuis hoort, waar je liefde krijgt en tegelijk je verantwoordelijkheden moet pakken. Gezinshuizen zijn tot nu toe niet zo bekend. Wij hopen dat dit onderzoek daar verandering in brengt.'