Goede communicatie en samenwerking juist tijdens de coronacrisis belangrijk

Opgaven voor gemeenten bij (kwetsbare) ouderen

We zetten op een rij wat gemeenten kunnen doen om ouderen passend te ondersteunen in tijden van corona. Wat zien we aan knelpunten, kansen en initiatieven van en voor gemeenten?

Kwetsbare ouderen hebben vaak op meerdere levensterreinen ondersteuning en zorg nodig. Dat vraagt om integraal samenwerken; samenwerken vanuit verschillende disciplines met de behoefte en wensen van de oudere als beginpunt. Dat vraagt om bekendheid met elkaars werkwijze en activiteiten. En daar ontbreekt het nog wel eens aan. De huisartsenpraktijk, de wijkverpleegkundige en het sociaal werk kennen elkaar niet altijd even goed. Wijkteams leveren in veel gemeenten al een belangrijke bijdrage aan integraal werken omdat zij veel verschillende disciplines ‘in huis’ hebben.

Samenwerking van belang

Ook andere goede voorbeelden zijn beschikbaar, maar integrale samenwerking rondom kwetsbare ouderen blijkt in de praktijk ook lastig, vanwege bijvoorbeeld de schotten tussen de verschillende financieringsstromen die aan verschillende wetten (Wmo, Wlz en Zvw) verbonden zijn. Juist nu we een veelheid aan mooie vrijwillige initiatieven om ouderen te ondersteunen zien ontstaan, is een goede samenwerking tussen professionals en informele zorg van belang. Het is hierbij van belang dat professionals, mantelzorgers en vrijwilligers goed op de hoogte zijn van wat de ander doet en dat hierin gezamenlijk wordt opgetrokken. 

Quote | Een uitdaging voor de toekomst is een betere samenwerking tussen professionals en vrijwilligers (informele zorg), zodat vaker lichtere vormen van ondersteuning geboden kunnen worden die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van leven. Bijvoorbeeld huisbezoeken en respijtzorg voor mantelzorgers.’

Tips voor communicatie

  • Formuleer een aanbod positief en niet vanuit het coronaprobleem. Voorbeeld: wij willen zo graag iets voor u doen om het u wat makkelijker te  maken in deze tijd. In plaats van: u heeft het zo moeilijk in deze tijd en u heeft hulp nodig.
  • Persoonlijke benadering en op verschillende manieren. Ouderen worden graag persoonlijk aangesproken. Veel ouderen zijn digitaal vaardiger dan soms wordt aangenomen. 75% van deze ouderen kijkt vaak op facebook. Berichten kunnen daar op geplaatst.  Maar er is toch ook een substantieel aantal ouderen dat niet de beschikking heeft over smartphone, tablet of computer. Verder kijken ouderen veel tv en lezen zij nog graag de papieren kranten en tijdschriften.
  • Wees helder over de bedoeling van communicatie. Gaat het over informatie geven over gezondheidsrisico’s, aangepast en nieuw aanbod, vragen over wat de oudere nodig heeft? Zet alles duidelijke uitgelegd op een rij en leg de reden uit waarom de informatie wordt gegeven. 
  • De burgemeester kan een brief schrijven en bij alle kwetsbare ouderen bezorgen. Een aantal burgemeesters heeft dat al gedaan. De gemeente heeft adresgegevens van haar inwoners. De inhoud van de brief kan duidelijke informatie verschaffen waar ouderen met vragen terecht kunnen en welke goed initiatieven er zijn voor aanvullende hulp; ook telefoonnummers geven; niet alleen digitale verwijzing.  
  • Wees ervan bewust dat sommige kwetsbare ouderen zich vanwege angst of andere redenen geen contact op durven nemen met bijvoorbeeld de huisarts omdat ze bang zijn besmet te raken óf omdat ze de zorg niet extra willen belasten. Benadruk in de communicatie dat ouderen om hulp en ondersteuning mogen vragen en niet te lang met hun hulpvraag rond blijven lopen.

Tips voor het bereiken van ouderen

  • Maak gebruik voor berichtgeving van de regionale/lokale tv en krant. Laat in een filmpje ook eens zien hoe andere ouderen die het huis bijna niet uitkomen, doen om de dag goed door te komen. Ouderen geven tips aan ouderen! 
  • Zet belangrijke sleutelfiguren in die het vertrouwen hebben van ouderen en met hen in contact staan. Vraag hen om te bellen met ouderen die hen bekend zijn. Denk hierbij niet alleen aan huisarts of verzorgende, maar juist ook aan anderen: bijvoorbeeld een begeleider van activiteiten waar veel ouderen komen, de ouderenadviseur, de dominee, vrijwilligers, wijkagent, conciërge, ouderenbond 
  • Denk aan een aanpaste benaderingswijze van laaggeletterden en migranten. Pharos heeft op corona toegespitst materiaal.

Tips voor samenwerking

  • Stimuleer en faciliteer als gemeente dat eerstelijnszorgverleners, sociale wijkteams, welzijnsorganisaties, vrijwilligers en mantelzorgers in het signaleren en doorverwijzen van ouderen. 
  • Vergeet vooral ook niet de mantelzorger van de thuiswonende dementerende oudere. Contact kan gelegd via de casemanager dementie. 
  • Zoek de samenwerking op met ouderenorganisaties. Ouderenorganisaties hebben vaak een goede lokale structuur en zijn makkelijk inzetbaar.

Meer inspiratie

  • Burgemeester Sjoerd Potters heeft een videoboodschap voor de inwoners van de gemeente De Bilt.
  • Burgemeester Onno van Veldhuizen heeft enkele open brieven aan Enschede geschreven om de inwoners van Enschede een hart onder de riem te steken, ze te informeren en ze op te roepen mee te helpen het coronavirus een halt toe te roepen. 
  • De meeste gemeenten hebben een informatiepagina over het coronavirus op de website van de gemeente, zo ook de gemeente Bodegraven-Reeuwijk.
  • De gemeente Den Haag startte een speciale campagne om eenzame ouderen tijdens de coronacrisis te ondersteunen.

Coronadosssier

Dit artikel is onderdeel van een dossier waarin wij kennis verzamelen over het coronavirus. Heb jij een vraag die Movisie kan beantwoorden? Tips of noemenswaardige initiatieven? Stuur dan een e-mail naar Hans Alderliesten, h.alderliesten@movisie.nl.

Naar het dossier