'Heeft hij voldoende basisvaardigheden geleerd om mee te kunnen doen in de samenleving?'
Afgelopen jaar werd onze zoon 18. Een mooie mijlpaal in de overgang van kind naar volwassene. Voor hem vooral belangrijk omdat hij nu zelf sigaretten, alcohol en softdrugs kan kopen. Voor ons een moment van trots: ondanks zijn ADHD en moeizame weg naar een vmbo-diploma heeft hij zijn draai gevonden in werk dat hij leuk vindt.
We zijn opgelucht dat hij de lastigste puberjaren zonder al te veel kleerscheuren heeft overleefd. Hij heeft een groot sociaal netwerk en kan goed voor zichzelf opkomen. Maar is hij er klaar voor om op eigen benen te staan? Heeft hij voldoende basisvaardigheden geleerd om volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving?
Moeilijke en ingewikkelde teksten
Nog voor zijn 18e verjaardag kreeg hij een brief van de overheid waarin hij werd gewezen op zijn plichten als meerderjarige burger. Een DigiD en zorgverzekering regelen, zorgtoeslag aanvragen, beslissen over orgaandonatie, bankzaken en belastingen bijhouden. Al deze zaken moet je regelen via websites en apps vol moeilijke, ingewikkelde teksten.
Ik ben blij dat mijn zoon ondanks zijn slechte ervaringen met het Nederlandse onderwijs goed heeft leren lezen en schrijven en ook voldoende gecijferd is. Helaas geldt dat lang niet voor al zijn leeftijdsgenoten. Mijn zoon bekende laatst wel dat hij al twee jaar nauwelijks een computer heeft aangeraakt. Gelukkig zijn vrijwel alle digitale zaken tegenwoordig prima te regelen op de smartphone, zijn 24/7 mattie, waar hij heel handig mee is.
DigiD, zorgverzekering, orgaandonatie, bankzaken. Dat moet je allemaal regelen via websites met ingewikkelde teksten
Lastig te doorgronden
Toch heb ik gemerkt dat hij mijn hulp nog regelmatig nodig heeft. Zoals bij het boeken van een vakantie of het bijwerken van zijn Corona Check App met DigiD. Veel van die apps en websites zijn niet alleen voor ouderen of laaggeletterden lastig te doorgronden. Ook jongeren komen er vaak niet uit. Mijn 18-jarige kan gelukkig terugvallen op zijn ouders, al wijs ik hem er dan wel op dat wij niet het eeuwige leven hebben en hij het ooit zelf moet kunnen.
Er zijn echter veel kwetsbare jongeren die niet voldoende basisvaardigheden hebben en ook niet thuis om hulp kunnen vragen. Die een goedbedoelde brief van de overheid niet begrijpen en online door de bomen het bos niet zien. En daardoor tegen allerlei problemen aan lopen. Dat is één van de redenen waarom ik ook dit jaar weer wil bijdragen aan het Expertisepunt Basisvaardigheden. Om samen te werken aan een samenleving waarin mensen met beperkte basisvaardigheden ook volwaardig mee kunnen doen.
