Hoe een Arabisch 'engeltje' succesvol samenwerkt met de gemeente Amsterdam

In Amsterdam zijn zo’n 200 verschillende vrouwenorganisaties actief. Nathalie Sichtman van de gemeente Amsterdam, weet nog precies waarom stichting Malak er bij de oprichting in 2012 uitsprong: ‘Fatima Ouahou, de oprichter en voorzitter, is een heel bijzondere vrouw. Haar gedrevenheid en intrinsieke motivatie vielen op en dit zijn belangrijke factoren of iets wel of niet slaagt.’ Dit is het eerste dubbelinterview in een serie over hoe zelforganisaties en gemeenten samenwerken.

Engeltje

Die intrinsieke motivatie is terug te zien in de naam van de stichting: het dochtertje van Fatima Ouahou heet Malak, het Arabische woord voor ‘engeltje’. Malak is tevens een acroniem voor Maatschappelijke Acceptatie Leert Anders Kijken. ‘Mijn dochter is geboren met het syndroom van Down’, vertelt Ouahou, ‘vanwege deze persoonlijke ervaring wilde ik iets opzetten voor de acceptatie van deze kinderen.’ Ze startte daarom in Amsterdam-Noord met laagdrempelige voorlichting om het gesprek over kinderen met een beperking uit de taboesfeer te halen, en te werken aan acceptatie en mogelijkheden voor stimulering van de ontwikkeling. Inmiddels maakt ze zich hard voor een inclusiever onderwijssysteem. Ouahou is initiatiefnemer voor een ‘samen naar school-klas’ in het regulier primair onderwijs voor kinderen met een beperking in de gemeente Amsterdam. Het initiatiefvoorstel is op 11 juni 2020 aangenomen in de raadsvergadering.

Hoe zelforganisaties en gemeenten samenwerken

De samenwerking met zelforganisaties is essentieel als een gemeente gelijkheid, veiligheid en acceptatie van vrouwen en van LHBTI’s wil bevorderen in migranten- en vluchtelingengemeenschappen. De Alliantie Verandering van Binnenuit – bestaande uit Movisie en het Consortium Zelfbeschikking – licht in een serie artikelen voorbeelden uit waarbij een gemeente succesvol met een zelforganisatie samenwerkt (en andersom).
Bekijk ook de handreiking van de Alliantie Verandering van Binnenuit.

Verandering van binnenuit

Stichting Malak is ook partner van gemeente Amsterdam in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling en organiseert ze met haar team activiteiten voor vrouwen om bewustwording te creëren rond het thema zelfbeschikking. Vanuit het thema zelfbeschikking is ze in contact gekomen met de Alliantie Verandering van Binnenuit. In samenwerking met stichting Kezban, een van de Alliantie-leden, heeft ze drie bijeenkomsten georganiseerd over zelfbeschikking, (LHBTI-)acceptatie en huiselijk geweld. Ook zijn enkele vrouwen van stichting Malak door de Alliantie Verandering van Binnenuit getraind om dialoogleider te worden.

Hulp bij professionaliseren

De gemeente Amsterdam heeft volgens Ouahou een belangrijke rol gespeeld in de beginfase van haar stichting: ‘De gemeente signaleerde snel dat onze organisatie veel kan betekenen voor de stad, niet alleen voor Amsterdam-Noord. Wij zij hier heel blij mee omdat we daardoor door kunnen gaan met onze missie vandaag de dag.’ Bij ondersteuning wordt al snel gedacht aan financiële middelen, maar gemeente Amsterdam pakte het anders aan, zo vertelt Nathalie Sichtman, tot voorkort werkzaam als beleidsadviseur emancipatie bij de afdeling Diversiteit: ‘Dit soort organisaties hebben niet altijd alles in huis om te professionaliseren. Wij hebben daarom, in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam, studenten bedrijfskunde beschikbaar gesteld om hen te helpen bij de administratie en de pr. Zij hadden twee weken, verspreid over drie maanden, beschikking over deze studenten, die zelf ook een affiniteit met dit onderwerp hadden en ondersteuning op maat konden bieden. Dit werd erg gewaardeerd.’

Erkenning

Betrokkenheid van de gemeente is zowel volgens Sichtman als Ouahou een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle samenwerking tussen gemeente en zelforganisatie. Sichtman: ‘Ik raad aan om als ambtenaar naar deze organisaties toe te gaan, ga kijken hoe zij het doen. Dan zie je in de praktijk wat ze doen, en wat wel en niet goed gaat. Vaak gaat er heel veel goed hoor, in het geval van stichting Malak zeker. Maar langsgaan bij zelforganisaties is ook erkenning voor wat ze doen.’

Onderwijs is de basis van zelfbeschikking

Vrouwenemancipatie

Inmiddels komen zo’n veertien verschillende nationaliteiten bij stichting Malak over de vloer. De doelgroep van de stichting bestaat voornamelijk uit vrouwen die lang thuis hebben gezeten en nog weinig ideeën hebben over hun mogelijkheden. Ouahou: ‘Voor hen hebben we een heel breed aanbod, waaronder een inloop, empowermenttrainingen, cursussen, voorlichtingsbijeenkomsten over vrijwilligerswerk en andere mogelijkheden tot de arbeidsmarkt. Ik geloof heel sterk in het onderwijs van vrouwen, dat is de basis van zelfbeschikking. En als een vrouw zich ontwikkelt, is dat verrijkend voor het hele gezin.’

Maar om die vrouwen te kunnen trainen of voorlichten, wat gebeurt door vrijwilligers, blijft ondersteuning van de gemeente van belang. Op dit moment is dit vooral incidenteel. Ouahou: ‘Ik streef onder andere naar volledig gefinancierde kinderopvang voor al onze vrijwilligers, zij hebben namelijk ook andere verantwoordelijkheden zoals hun kinderen en het onderhouden van hun gezin. Daarbij betekenen zij veel voor de maatschappij doordat zij zich actief inzetten. Daarom is het heel belangrijk om deze vrijwilligers, die zich structureel inzetten voor (zelf)organisaties en daar veel tijd insteken, tegemoet te komen met kinderopvangvoorzieningen. De rol van de gemeente is om deze vorm van participatie te faciliteren en dit in het beleid op te nemen.’

Fatima Ouahou over vrouwenemancipatie, op AT5:

Structurele ondersteuning

Ouahou hoopt ook structurele ondersteuning van de gemeente te krijgen. ‘Dit kan financieel maar ook door structurele ondersteuning op maat. Bijvoorbeeld wanneer iemand één keer in de maand meedenkt hoe je de website kunt updaten, hoe je aan nieuwe vrijwilligers komt en hoe je je als organisatie klaarmaakt voor een volgende fase. Ik krijg ook signalen van andere zelforganisaties die tegen dezelfde problemen aanlopen en deze ondersteuning nodig hebben.’

Ook Sichtman erkent dat structurele ondersteuning belangrijk is, in welke vorm dan ook. ‘Zelforganisaties als stichting Malak staan heel dicht bij de doelgroep. Dit zijn mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn en daardoor ook weten wat er speelt en wat er nodig is. Als beleidsambtenaar kan je dat niet weten – dat weten zij! Het enige wat je kunt doen, is hen faciliteren. Althans, zo zie ik het zelf.’

Wil je als gemeente hulp bij of advies over de samenwerking met migranten- en vluchtelingenorganisaties bij de aanpak van problemen rond gelijkheid, veiligheid en acceptatie van vrouwen en LHBT’s? De Alliantie Verandering van Binnenuit biedt adviesgesprekken aan. Neem hiervoor contact op met Joline Verloove via j.verloove@movisie.nl.

Lees meer over de Alliantie Verandering van Binnenuit.