Waarom een beweging van nazorg naar voorzorg?

Nazorg is hulpverlenen als er een probleem zich heeft aangediend. Dat betekent dat je eigenlijk te laat bent. Van veel problemen weten we dat deze voorkomen of eerder behandeld hadden kunnen worden. Voorzorg is preventie maar dan breder opgevat dan alleen gezondheidszorg preventie. We weten immers dat gezondheid meerdere componenten heeft: zoals psychisch, sociaal, spiritueel, maatschappelijk en niet alleen lichamelijk. Vier redenen waarom investeren in voorzorg belangrijk is:
 
1.    Voorkomen is beter dan genezen
In de gezondheidszorg staan op dit moment vooral ziekten centraal. Mensen gaan pas naar een huisarts als ze zich ziek voelen. In het ziekenhuis tref je bijna geen mensen die nog gezond zijn. Dure zorg wordt dus pas ingezet als er iets aan de hand is. Terwijl we allemaal weten dat voorkomen beter is dan genezen. We moeten dus meer energie gaan steken in het voorkomen van ziekten dan in het leveren van zorg zodra de ziekte zich aandient.

2.    Het draait niet meer om genezen maar om optimaal welbevinden
Het aantal mensen met chronische ziekten groeit en groeit. Het genezen van ziekten wordt steeds lastiger. Mensen realiseren zich dat beperkingen erbij horen en dat genezen vaak geen optie is. De verschillende branches moeten meer aandacht besteden aan hoe mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen met behulp van familie, vrienden, buren en buurtgenoten en vrijwilligers en met behoud van optimaal welbevinden. De aandacht zou minder moeten gaan naar diagnose en behandeling. Niet gezondheid maar optimaal welbevinden is voortaan het doel. Daarom moeten we meer oog hebben voor de daadwerkelijke behoefte, zelfregie en veerkracht van mensen. Gezondheid is een van de middelen om welbevinden te realiseren.

3.    Geen symptoombestrijding meer maar duurzaam investeren in de kracht van vrienden, familie, buurten en de samenleving
De gezondheidszorg is eraan gewend om individuele hulp te bieden: het individu en zijn ziekte staan centraal. De beïnvloedende kracht van de context waarin iemand woont en leeft krijgt minder aandacht. Investeren in sociale contacten en relaties en investeren in leefbaarheid van buurten en de samenleving blijken het welbevinden en dus de gezondheid van mensen positief te beïnvloeden.

4.    Cliënt nu echt centraal
Iedereen heeft het erover, de cliënt moet centraal staan. Maar in de praktijk gebeurt dit nog heel weinig. Zorgprofessionals weten vanuit hun kennis en expertise immers wat goed is voor een mens, of denken dat te weten. Die Pavlov reactie blijkt lastig uit te schakelen, maar alles wat je aandacht geeft groeit. Hoe kun je meer de nadruk leggen op wat goed gaat bij mensen? Hoe kun je dat uitbouwen, ondersteunen en faciliteren? Hoe kun je als huisarts, specialist of als wijkverpleegkundige minder de nadruk leggen op problemen, problematiseren en op wat er niet goed gaat? Het begint met de cliënt echt centraal stellen en het aanbod hierop aanpassen. Integraal werken wordt de uitdaging van de komende jaren.

Wat vraagt voorzorg van professionals in de gezondheidszorg, publieke gezondheid en maatschappelijke ondersteuning?

Een cultuuromslag, andere werkwijzen en andere competenties. Als professionals de accenten in hun hulpverlening willen verleggen zijn daarvoor de volgende verschuivingen nodig:

• Van behandelen van ziekten en bestrijden van symptomen naar duurzaam stimuleren van gezondheid en welbevinden
• Van ziekte centraal naar cliënt centraal
• Van individugericht naar individu in zijn omgeving en met zijn systeem
• Van probleem gericht naar benutten van kansen en mogelijkheden
• Van solistisch werken naar interdisciplinair samenwerken