Hoe creëer je een veilige openbare ruimte voor meiden en vrouwen?

Vrouwen en meiden voelen zich vaker onveilig op straat dan mannen. Ze vermijden bepaalde plekken, passen hun kleding aan of doen alsof ze bellen. Dit is onwenselijk, omdat het ertoe leidt dat meiden en vrouwen zich minder vrij voelen in de openbare ruimte. In beleid wordt er nog weinig aandacht besteed aan de genderverschillen in veiligheidsbeleving. Wat kunnen gemeenten hieraan doen?

Wat hebben vrouwen nodig om zich in de buitenruimte welkom en veilig te voelen? Het antwoord op die vraag ligt voor een deel in het ontwerp en de inrichting van de buitenruimte. Dit blijkt uit het onderzoek Ruimte voor meiden op Zuid. Bij het ontwerpen van de openbare ruimte denken we dat we neutraal ontwerpen, inclusief, voor iedereen. Maar het wordt steeds duidelijker dat, terwijl we denken dat we neutraal ontwerpen, we onbewust inrichten op een buitenruimte die aansluit op mannelijke behoeften. Dit terwijl vrouwen de ruimte anders gebruiken en ook andere ervaringen hebben als het gaat om veiligheid. Bijvoorbeeld omdat ze vaker te maken hebben met straatintimidatie. Doordat er niet over verschillen wordt nagedacht, wordt de ruimte automatisch minder afgestemd op de behoefte van vrouwen en meer op de behoefte van mannen.

Vrouwen hebben vooral behoefte aan informeel toezicht dat uitgaat van een gevarieerd publiek en van ‘zachte’ vormen van toezicht, zoals servicemedewerkers en parkbeheerders. Klassieke veiligheidsmaatregelen zoals de inzet van politieagenten en beveiligingscamera’s werken onvoldoende en kunnen onveiligheidsgevoelens zelfs versterken, omdat er juist ook een signaal vanuit kan gaan dat er kennelijk gevaren zijn. Onderzoeker Krista Schram focust zich op subjectieve veiligheid, dus de manier waarop mensen veiligheid ervaren. Hierbij benadrukt ze dat ontwerpgericht onderzoek nodig is, zodat gemeenten concrete handvatten kunnen krijgen om mee aan de slag te gaan.

Verder lezen?

Dit artikel verscheen op de website van het programma Veilige Steden.

Lees het volledige artikel