Ahmet Azdural is directeur van Stichting Inspraakorgaan Turken in Nederland (IOT). Hij zet zich al jaren in voor het doorbreken van taboes. Onder meer door zijn betrokkenheid bij de Alliantie Verandering van Binnenuit. Sinds 2018 wordt vanuit die alliantie onder meer gewerkt aan gelijkheid, veiligheid en lhbti-acceptatie in migranten- en vluchtelingengemeenschappen. Alliantie Verandering van Binnenuit is een samenwerking tussen het Consortium Zelfbeschikking en Movisie.

Azdural: ‘Het IOT bestaat uit zes landelijke Turkse federaties en werkt samen met plaatselijke verenigingen, moskeeën, culturele centra en belangenorganisaties. We houden ons onder meer bezig met emancipatievraagstukken, zelfbeschikkingsrecht, keuzevrijheid, gendergelijkheid en lhbti-veiligheid.’

Thijs de Greeff is vrijwilliger bij COC Amsterdam en is werkzaam bij SPINCK (zzp). Hij richt zich op het creëren van een meer inclusieve sportomgeving.

De Greeff: ‘Door mijn sportachtergrond is het makkelijker om een voet tussen de deur te krijgen. Hoe kunnen we samen zorgen dat sport inclusiever wordt? Er moet verandering komen op verschillende niveaus. Niet alleen voorlichting geven aan teams, maar hoger in de keten met elkaar in gesprek gaan. Bijvoorbeeld bij sportbonden of bij het bestuur van verenigingen.’

Succesfactoren

Azdural: ‘Wij sluiten niemand buiten en hebben geen oordeel over goed en slecht. Zoek naar aansluiting. Stel je gaat in gesprek met mensen die gevlucht zijn, dan kan het gaan over mensenrechten. Als mensen zich in een geschetste situatie herkennen is het makkelijker om aansluiting te vinden bij hun normen en waarden. Taboeonderwerpen kunnen ver van je af staan. Dat kan je doorbreken door het terug te brengen naar de mensen zelf. Ga in gesprek over een breder thema, zoals opvoeding. Koppel daar hun ervaringen met hun eigen kinderen aan. Zo breng je de thematiek dichter bij mensen en kom je binnen.’

Taboeonderwerpen kunnen ver van je af staan. Breng het terug naar de mensen zelf

De Greeff: ‘Focus op herkenning. Zoek een brug naar je publiek. Wat is de verbindende factor? In mijn geval is dat sport. Zo koppel ik lhbti-thematiek bijvoorbeeld aan plezier in sporten en je veilig voelen. Hoe is het voor jou als je je niet veilig voelt op je eigen club? Vanuit dat perspectief ga ik met mensen in gesprek en denken we na over interventies en methodes die een bepaalde gedragsverandering tot stand brengen. Centraal staat anders gaan denken en anders handelen. Het is niet makkelijk om bijvoorbeeld over homoseksualiteit te praten, vooral in de sportwereld. Benoem de weerstand, maar houd het genuanceerd. Er is een reden dat het geen gemakkelijk gesprek is.’

Azdural: ‘Vraag mensen wat zij van hun ouders hebben meegekregen. Wat vinden ze daar goed aan? En belangrijker; wat willen ze wel of niet meegeven aan hun eigen kinderen? Zo zet je mentaliteitsprocessen op gang.’

Dat is echter een lastige klus voor onderwerpen zoals lhbti-acceptatie of zelfbeschikking.

‘Het is belangrijk dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor de thematiek. Dan heb je een grotere kans op acceptatie. Als het van buiten komt stuit je sneller op bezwaar. En kies voor iemand die letterlijk en figuurlijk dezelfde taal spreekt.’

De Greeff: ‘Dat vind ik lastig in de sport. Onder andere doordat veel op vrijwillige basis gebeurt voelt niemand zich echt verantwoordelijk.’

Azdural: ‘Wij werken vanuit het participatiemodel en verwachten dat een organisatie zich verantwoordelijk voelt voor de thematiek. Dat is de voorwaarde die we stellen. Voor het proces van maatschappelijk verandering moet je een lange adem hebben. Je moet de brug hun belevingswereld slaan. Zodra iets niet goed voelt, dan gaan de ‘deuren dicht’. Er zijn drie stappen; jezelf herkennen in het probleem, het probleem erkennen en er vervolgens iets aan doen.’

Benoem de weerstand met nuance. Er is een reden dat het geen gemakkelijk gesprek is

Knelpunten

De Greeff: ‘Verandering moet gebeuren op beleids- en bestuursniveau. Interventies voor coaches en trainers zijn kortstondig. We moeten hoger inzetten en juist die lagen faciliteren om een verandering teweeg te brengen en zo de sociale norm te veranderen.’

‘Wat ik lastig vind is dat er wel draagvlak is, maar dat het één van de vele werkzaamheden is. Het heeft geen prioriteit. Mensen willen graag, maar er is geen tijd. Ik kan helpen en ideeën aandragen voor beleidsverandering, maar er moet wel ruimte zijn om het goed aan te pakken. Daarnaast moet ik de bepaalde kaderlijnen bewandelen om daadwerkelijk iets te veranderen. Ik zoek naar manieren om die kaders over te slaan en juist een brug te slaan naar de coach of trainer zelf.’

Azdural: ‘Je kan ervoor kiezen om bijvoorbeeld de aanvoerder van een team mee te laten praten. Deze persoon kan een voorbeeldfunctie aannemen. Dan volgen andere mensen vanzelf. Neem de mensen die vooroplopen mee. En je moet het bestuur aan jouw kant hebben, je hebt hun steun nodig.’