Hoe neem je als gemeente regie op mantelzorgondersteuning?
Van visie naar uitvoering in Houten
Bij mantelzorgondersteuning zijn tal van organisaties betrokken. Maar hoe zorg je als gemeente voor regie en samenhang in het aanbod? De gemeente Houten ontwikkelde een nieuwe visie als basis voor hun aanpak. Er moest een koers komen waar mantelzorgers op kunnen bouwen en vertrouwen. Maar hoe pak je dit aan? Chantal Bos, beleidsmedewerker bij de gemeente Houten, vertelt.
In 2024 is er een visie op mantelzorg aangenomen in Gemeente Houten. Wat was voor jullie de aanleiding om hiermee aan de slag te gaan?
‘De druk op mantelzorgers neemt de komende jaren toe, ook in Houten. De gemeenteraad van Houten vroeg om een visie op de rol, positie en het ondersteunen van mantelzorgers. De raad zag een behoefte aan meer coördinatie, meer bekendheid en toegankelijkheid van hulp. De gemeente is toen verzocht om een koers uit te zetten waarop mantelzorgers kunnen bouwen en op kunnen vertrouwen.’
Wat is de kern van jullie visie?
De kern van de visie bestaat uit vier speerpunten: erbij horen, bijspringen, bijkomen en bijstaan
‘De visie gaat over hoe we als gemeente onze mantelzorgers willen ondersteunen zodat zij de zorg voor hun naaste kunnen blijven geven, zonder dat dit ten koste gaat van hun eigen welzijn. MantelzorgNLpro heeft in 2023 onderzoek gedaan naar hoe mantelzorgers in de gemeente Houten beter ondersteund kunnen worden. De aanbevelingen uit dit onderzoek zijn in de visie op mantelzorgondersteuning verwerkt.
De kern van de visie bestaat uit vier speerpunten: erbij horen, bijspringen, bijkomen en bijstaan. Voor het goed ondersteunen van mantelzorgers is een lokaal samenhangende en duurzame ondersteuningsstructuur nodig. Deze visie vormt de basis voor deze structuur in Houten.’
Hoe is de vertaling gemaakt van de visie naar de uitvoering?
‘Vanuit de aanbevelingen uit het onderzoek van MantelzorgNLpro en de doelen die beschreven zijn in de Mantelzorgvisie zijn we aan de slag gegaan met het actieplan dat in de visie is opgenomen. Dit plan vormt de leidraad bij de activiteiten die de gemeente oppakt. Uit het onderzoek blijkt dat er in Houten een variatie aan ondersteuningsaanbod is, maar dat er knelpunten zijn in het bereiken van mantelzorgers, de toegankelijkheid en beschikbaarheid van het aanbod, de werkwijze/procedures en de verbinding tussen diverse organisaties. Uit het onderzoek volgde ook aanbevelingen die we thematisch verdeeld hebben naar de stappen in de reis van de mantelzorger:
- Behoefte
- De route naar ondersteuning
- Ondersteuningsaanbod
- Effect van de ondersteuning
- Samenwerking als randvoorwaarde
Het actieplan richt zich op het nog meer neerzetten van een stevige basis van de mantelzorgondersteuning. De uitwerking van verschillende onderdelen van dit actieplan kan de gemeente niet alleen, er zijn vele spelers. Alleen samen kunnen we stappen maken. Helaas moeten we de uitvoering wel doen met de beschikbare middelen en beperkte ambtelijke capaciteit.’
Welke uitdagingen ben je tegengekomen?
Door continu koppelingen te maken met de speerpunten, komt er beweging
Beweging moet er komen op diverse niveaus. Als beleidsmedewerker ben ik regisseur van deze beweging. Maar onderweg stuit je ook op weerstand. Veranderingen zijn soms lastig. Met het herijken/aanpassen van de mantelzorgwaardering was er op bestuurlijk vlak meer nodig om de beweging voor elkaar te krijgen dan ik van te voren heb in kunnen schatten. Daarnaast gaat de wereld gewoon door en zijn de financiën bij de gemeente nu een extra uitdaging om de acties goed tot uitvoering te brengen. Maar door continu koppelingen te maken met de speerpunten, komt er wel beweging. Een belangrijke is dat ik in alles probeer, dus ook in communicatie uitingen, het steunpunt mantelzorg als spin in het web te positioneren, en dat lukt steeds beter. Ik denk wel dat we de komende jaren moeten gaan prioriteren. We moeten keuzes maken in wat we wel financieel ondersteunen en wat niet meer.
Waar ben je trots op?
Ik ben trots op de beweging die ingezet is. Er staat een duidelijke visie op mantelzorgondersteuning en partijen beginnen dit te omarmen. Daarnaast ben ik trots op de samenwerking die ik heb met het mantelzorgsteunpunt en de stap die wij hebben gemaakt naar een meer verspreide mantelzorgwaardering.
