Marcella van Vloten werkt nu vier jaar als ervaringsdeskundige bij de gemeente Haarlem. Ze geeft gevraagd en ongevraagd advies over beleid en de uitvoering als het gaat om de aanpak van armoede. Ook zit ze met regelmaat bij de Buurtplaats Geld & Ontmoeting, een samenwerking van de sociale partners in Schalkwijk. Ze helpt mensen met problemen en haalt op wat er in de wijken speelt. Marjorie Malbons zet haar eigen ervaringen met armoede in als schuldhulpverlener bij stichting MAIT, een stichting die ze zelf heeft opgericht. Naast hulp aan mensen met schulden gaat ze ook in gesprek met beleidsadviseurs en professionals van Gemeente Rotterdam over de aanpak van armoede. Ook geeft ze trainingen over het beheren van geld en voorlichtingen aan ouders op basisscholen.

Generatiearmoede

Van Vloten en Malbons hebben allebei te maken gehad met generatiearmoede. ‘Als kind heb ik al veel armoede meegemaakt, waardoor ik in mijn verdere leven verkeerde keuzes heb gemaakt of verkeerde wegen ben ingeslagen’, vertelt Van Vloten. Malbons: ‘Nu ik volwassen ben, realiseer ik mij pas dat ik ben opgegroeid in armoede. Nu weet ik dat we thuis altijd pindakaas op brood aten en melk met room van de boer kregen, omdat mijn ouders zich niet veel anders konden veroorloven.’ Beide ervaringsdeskundigen nemen dit nu ook mee in hun werk. 

Het hele gezin

‘De aanpak van stichting MAIT richt zich op het hele gezin’, vertelt Malbons. ‘Als ouders binnenkomen met financiële problemen, schulden of een tekort aan geld, kijken we uit wie het gezin bestaat. Is er bijvoorbeeld een 18-jarige die een training kan bijwonen over geld en wat diegene in de toekomst staat te wachten? Ook willen we ouders duidelijk maken het gesprek met hun kinderen aan te gaan. En hun kinderen uit te leggen waarom ze niet mee kunnen op excursie en dat niet alles mogelijk is. Ik vind het dus erg belangrijk om te beginnen bij de kinderen, dat je dan al iets mee kan geven voor later, zodat ze andere keuzes gaan maken.’ Van Vloten voert dit soort gesprekken ook met ouders die met problemen binnenlopen bij de Buurtplaats. ‘Als iemand een vraag over energietoeslag heeft, dan vraag ik door: zijn er kinderen betrokken? Zijn er nog meer problemen?’

Vertaalslag van de straat naar beleid

Van Vloten geeft aan dat ze haar werk bij de gemeente Haarlem niet goed zou kunnen doen zonder haar werk bij de Buurtplaats. ‘Het verhaal gaat niet meer over mij of mijn ervaringen, maar over wat er speelt in de wijk’, vertelt ze. ‘Het werk bij de Buurtplaats maakt het mogelijk om een vertaalslag te maken van de straat naar beleid. Ook probeer ik de gemeente ervan bewust te maken dat ze mensen niet alleen maar kunnen wijzen op hun plichten, maar vooral ook op hun rechten.’ Ook in het werk van Malbons staat de mens op nummer één. ‘Ik help mensen op een manier waarop ik zelf geholpen had willen worden’, licht ze toe. ‘We doen het samen. We zeggen niet: “Lever je papieren maar in, we lossen het wel voor je op”. De eerste afspraak is bijvoorbeeld echt om te ventileren en te vertellen en om vertrouwen te winnen. In het hele proces houden we contact om te vragen hoe het gaat en om de cliënt op de hoogte te houden.’

Van mens tot mens

Tijdens de online Q&A op 11 oktober 2023 gaan we in op de vraag: wat werkt wél bij de aanpak van armoede? Van Vloten en Malbons geven alvast een tipje van de sluier. ‘Luister als beleidsmaker naar mensen. Ga gewoon in spijkerbroek de wijk in en knoop gesprekken aan. Geef mensen de ruimte om te laten zien dat ze wel verandering willen, maar gewoon even niet weten wat ze moeten doen. Veroordeel niet, mensen in armoede ervaren al genoeg angst en schaamte’, zegt Malbons. ‘En betrek bewoners bij nieuwe aanpakken’, vult Van Vloten aan. ‘Sociaal professionals adviseer ik om de regie bij de inwoner te laten. Iemand vraagt om ondersteuning, niet om alles van diegene over te nemen.’ Malbons: ‘Mijn ervaring is ook dat professionals te snel doorverwijzen naar andere partijen. Zoek eerst goed uit of het inderdaad de juiste partij is en zorg voor een warme overdracht. En tot slot: je bevindt je als professional in de wijk, dus kijk vooral naar de behoeften van mensen. Voer het gesprek waarin geen onderscheid is in functie, maar gewoon van mens tot mens.’  

Foto: links Marjorie Malbons, rechts Marcella van Vloten.