Annelies is 52 jaar oud en heeft te maken gehad met een ex-partner die sociale media gebruikte om haar zwart te maken en lastig te vallen. De impact die dit op haar leven heeft is groot, terwijl de hulpverlening niet was wat ze had gehoopt, vertelt ze.

Van offline naar online

Annelies had een liefdesrelatie met Rob, een man van 55 jaar oud die ze heeft leren kennen in de plaatselijke kroeg. In het begin waren ze erg verliefd op elkaar en probeerden ze zoveel mogelijk tijd met elkaar door te brengen. Na ongeveer een jaar kwam Annelies er echter achter dat zij en Rob steeds vaker ruzie kregen over allerlei zaken en zag ze dat hun persoonlijkheden niet goed bij elkaar pasten. Uiteindelijk besloot Annelies om de relatie te verbreken. Rob was het hier niet mee eens en deed meerdere pogingen om haar te overtuigen om de relatie weer voort te zetten. Rob bleef aandringen op het onderhouden van contact en dus koos Annelies ervoor om zijn berichten te negeren en zijn nummer te blokkeren.

Rob zocht naar andere manieren om via verschillende online platforms haar aandacht te trekken. Bijvoorbeeld door nep-accounts aan te maken en haar via die accounts openbare en privéberichten te sturen. Gaandeweg veranderde de boodschap steeds meer en begon hij haar ‘echt lastig te vallen’. De berichten werden steeds negatiever over haar en richtten zich ook niet meer alleen op Annelies zelf, maar ook op mensen in haar omgeving. Rob voegde bijvoorbeeld familieleden of kennissen toe als contact op sociale media, en stuurde hen negatieve berichten over Annelies. Hierbij gebruikte hij persoonlijke expliciete foto's van haar die zij in vertrouwen met hem had gedeeld. Verder kwam Annelies erachter dat hij nepprofielen op haar naam had aangemaakt, onder andere op datingwebsites en sekswebsites. Hij betrok er ook andere mensen bij, zoals vrienden van hem, waardoor ze van veel verschillende mensen vervelende of bedreigende berichten kreeg.

De impact van online stalking

Annelies merkte dat de stalking online een steeds grotere invloed op haar leven begon te krijgen. Het idee dat ze op ieder moment weer geconfronteerd kon worden met een vervelend bericht of dat er iets over haar verspreid kon worden gaf haar een heel onveilig gevoel. Ook de berichten zelf waren heel bedreigend: ‘Ze zeiden ook letterlijk: we gaan je kapot maken, en ‘ze mag onder een auto komen’, ‘de bus mag eroverheen’.’

Annelies merkt op dat de online stalking ook invloed heeft op haar offline leven en past daarin haar gedrag aan. Ze was constant op haar hoede wanneer ze zich in het openbaar begaf. Als ze boodschappen aan het doen was of in het openbaar vervoer zat had ze het idee dat ze herkend kon worden of dat iemand haar achtervolgde. In het verkeer heeft ze twee keer bijna een aanrijding gehad omdat ze er niet bij was met haar hoofd. Toen ze een keer op een gevaarlijke manier werd ingehaald, was ze bang dat dit een van de mensen was die haar online bedreigden. Annelies zegt: ‘Ik liep met gevoelens van onveiligheid over straat. (…) Mijn kenteken is meerdere malen gedeeld. Op oud en nieuw ging ik weg en ik dacht: wie weet is straks mijn huis afgebrand of is mijn auto door vuurwerk verwoest.’

Ondanks dat haar uiteindelijk fysiek niets is aangedaan, heeft het op emotioneel en mentaal vlak een hoge tol geëist. 

Ook de mensen in haar omgeving hadden last van de situatie. Zo is haar dochter op een gegeven moment bij haar vader (Annelies’ ex-man) gaan wonen omdat zij de situatie niet meer volhield. Ondanks dat haar uiteindelijk fysiek niets is aangedaan, heeft het op emotioneel en mentaal vlak een hoge tol geëist. Uiteindelijk belandde Annelies in de ziektewet en heeft ze tot de dag van vandaag psychologische hulp om hier weer bovenop te komen. Inmiddels gaat het weer beter met haar, maar haar ervaringen hebben wel een diepe wond achtergelaten die misschien wel nooit helemaal geheeld zal worden. Ook is ze tot op de dag van vandaag bang dat bekenden van haar foto’s van haar op het internet tegen zullen komen.

Ervaringen met hulpverlening

Annelies heeft op verschillende plekken hulp gezocht. Zo heeft ze contact opgenomen met de politie, en via de huisarts is ze in contact gekomen met een psychologische ondersteuner. Deze hulpverlening was in eerste instantie niet prettig en behulpzaam. Zo vindt Annelies de hulp van de politie teleurstellend. Toen ze eindelijk werd geholpen kreeg ze te maken met ‘victim blaming’, een politieagente zei bijvoorbeeld dat ze blij moest zijn dat ze mooi op de foto’s stond. Ook is Annelies op een bepaald moment afgeraden om aangifte te doen door de politie. Hierdoor voelde ze zich niet gesteund. Ook kreeg ze te maken met verschillende psychologische hulpverleners. In eerste instantie was dit geen match, omdat deze hulpverlener heel heftig reageerde op wat Annelies had meegemaakt. Dit gaf haar een gevoel alsof de hulpverlener dacht dat haar leven nu voorbij was en dat er geen mogelijkheid tot herstel was. Dit was voor Annelies niet helpend. Uiteindelijk is ze in contact gekomen met een andere hulpverlener, dit niet oordeelde en haar goed heeft kunnen ondersteunen.