‘Ik wil jou ontmoeten en ontdoe onze ontmoeting van het moeten’

In gesprek met dialoogleider Zekria Amani

Kunst, muziek, fotografie, film en taal. Het is een greep uit de middelen die Zekria Amani als dialoogleider van de Landelijke werkgroep Mudawwanah inzet om te praten over taboes, vanuit de Alliantie Verandering van Binnenuit. Een thema staat centraal; zelfbeschikking. Hoe vertaalt dat zich naar mensenrechten, huwelijksdwang, opvoeding of normen en waarden? De gouden sleutel? ‘Toegankelijkheid, interesse tonen en verbinding maken, juist door het delen van je eigen verhaal.’

‘Wij beginnen op creatieve wijze een gesprek, zodat mensen zich veilig voelen. Dat is niet altijd makkelijk, maar zorgt er wel voor dat mensen sneller hun eigen verhaal of mening delen. Dat doen we door te vragen: ‘Wat vind jij hiervan? Welke boodschap haal je hieruit? Ben je het hiermee eens?’ 

Lievelingskleur

‘Dat kan heel simpel zijn. Bijvoorbeeld door te vragen naar iemands lievelingskleur. Geef mensen de ruimte om iets over zichzelf te delen. Ga in gesprek over hun belangstellingen en mening. Zo raak je steeds verder in gesprek en kom je vanzelf op andere onderwerpen. Bij ‘taboeonderwerpen’ wil je mensen niet afschrikken. Maak de drempel zo laag mogelijk en creëer een fijne en goede sfeer.’ 

Vaak gaat dat gepaard met een hele hoop lekkernijen. ‘De Oosterse manier’, zegt hij lachend. ‘Samen eten draagt bij aan de sfeer. We maken thuis iets lekkers, dat nemen we mee naar het gesprek. Met een goede houding bereik je de harten van mensen. En van daaruit komen de persoonlijke verhalen vanzelf.’

Bij taboeonderwerpen wil je mensen niet afschrikken. Maak de drempel zo laag mogelijk

Het hoofd en het hart raken

Er is één manier waarop Zekria in het bijzonder de harten en hoofden van mensen raakt: poëzie en taal. Hij deelt regelmatig een eigen gedicht of opent het gesprek met een spreekwoord. Zo schreef hij in het kader van Internationale Vrouwendag (8 maart) een openhartig en emotioneel gedicht over zelfbeschikking en vrijheid voor vrouwen.

Lees het gedicht

‘We praten over maatschappelijke onderwerpen, maar kiezen daarin altijd een omweg. Zo houden we rekening met gevoeligheden rondom bepaalde thema’s.’ Zijn advies? ‘Toon interesse in de verhalen van mensen, neem hen stap voor stap mee richting het onderwerp.’ Ook al zijn die onderwerpen taboe. ‘Wij zeggen niet; vandaag gaan we het hebben over normen en waarden. Dat doen we via een zijweg.’ 

Lachen en tranen

De dialoogavonden worden goed bezocht, aldus Zekria. Ook hij haalt daar wijze lessen uit. ‘Ik praat over mijn eigen leven. Hoe ik hier terecht ben gekomen. Over mijn relatie met mijn kinderen en over mijn vrouw. Het leven is niet alleen maar lachen, het gaat gepaard met veel tranen. Dat deel ik. Dat geeft mensen durf en vertrouwen om hun eigen verhaal te delen. Zonder mijn verhaal ben ik slechts de dialoogleider. Het moet een gelijkwaardig gesprek zijn, ik ben één van hen.’

Drie vrouwen over Internationale Vrouwendag

‘Ik deel wat ik heb geleerd, hoe mijn ontwikkeling binnen deze maatschappij is verlopen.’ Hij vertelt ook hoe zijn  houding ten opzichte van zijn kinderen is veranderd. ‘Mijn kinderen zijn individuen, zij moeten hun eigen leven inrichten. Assertief en zelfstandig zijn. De definitie van zelfbeschikking heb ik moeten leren. Ik kom uit een ‘wij-cultuur’, stap voor stap verandert die mentaliteit in de richting van het individu. Als mijn kinderen hier opgroeien, dan groeien zij ook op met andere normen en waarden.’

Luister naar je kinderen

Mensen moeten leren dat de mening van onze dochters en zonen belangrijk is

Die realisatie kan lastig zijn als je te maken hebt met een hechte gemeenschap. ‘Mensen moeten leren dat de mening van onze dochters en zonen belangrijk is. Als je daar niet naar luistert, dan worden je kinderen ongelukkig. Luister naar de diversiteit aan meningen binnen de gemeenschap, ook als die anders zijn de dan de traditionele. Dat doe ik door mijn mening te delen en met nieuwe ideeën te komen. Ik zie vrouwen om mij heen die durf hebben gekregen en assertiever zijn geworden. Een baan hebben of vrijwilligerswerk doen en vaker de deur uit gaan. Je moet een lange adem hebben, maar ik ben heel trots dat ik daar een bijdrage aan lever. Sociale activering en een eigen inkomen zijn cruciaal om verandering te brengen. Dat geeft vrouwen kracht en dat bereik je niet door alleen woorden te gebruiken.’

Sinds de pandemie zijn de ontmoetingen digitaal. Dat is óók verbinding, aldus Zekria. En ook al zijn woorden alleen niet voldoende, hij blijft poëzie gebruiken om zijn daden kracht bij te zetten. Want elkaar ontmoeten, dat is het allerbelangrijkste, óók online:

Ontmoeting

Ik wil graag jou ontmoeten,
ik ontdoe onze ontmoeting van het moeten.
Omdat onze samenkomst onbevangen en ontvankelijk is.
Ik ben er voor jou.
Het vraagt aan mij lef,
om het avontuur met jouw ontmoeting aan te gaan.
Maar ik heb de durf om jou toe te laten in mijn wereld
en mezelf te bewegen in jouw richting.
Zekria Amani

Zekria is werkzaam bij Vilente, een grote zorgorganisatie. Zekria is dialoogleider bij de Landelijke werkgroep Mudawwanah, partner binnen het Consortium. Als dialoogleider bij de Alliantie van Verandering van Binnenuit is hij getraind, aangehaakt en begeleid door een van de zeven organisaties van het Consortium Zelfbeschikking. Het Consortium Zelfbeschikking bestaat uit het Inspraakorgaan Turken (IOT), Stichting Kezban, Federatie van Somalische associaties in Nederland (FSAN), Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN), Stichting Landelijke Werkgroep Mudawwanah, HTIB (Turkse arbeidersvereniging in Nederland) en Vluchtelingen Organisaties Nederland (VON). Naast dialoogleider bij de Alliantie is hij lid van de klankbordgroep VWON en actief voor VluchtelingenWerk Nederland. ‘Ik laat mijn stem ook op hoger niveau horen.’

Dit artikel is geschreven door Dyonne van Haastert