Informele zorg op de kaart in sociale wijkteams
Vier speerpunten
Zo’n 43 procent van de sociale wijkteams besteedt weinig tijd aan het organiseren van informele netwerken. Geen tijd, geen visie, drukte in de wijk en onbekendheid met mantelzorgers en vrijwilligers zijn belangrijke oorzaken. Met deze 4 speerpunten zet je informele zorg in je wijkteam op de kaart.
In de publicatie ‘Sociale wijkteams en informele zorg, issues die spelen en oplossingen die werken’, een uitgave van Movisie en Vilans vanuit het programma Integraal Werken in de Wijk, komen deze speerpunten uitgebreid aan bod. Net als de belemmeringen die een goede samenwerking in de weg staan. Inge van Steekelenburg, een van de auteurs: 'De sociale professionals die we hebben gesproken, vertelden dat ze de samenwerking wel willen verbeteren, maar dat ze niet zo goed weten waar en hoe te beginnen. Op basis van deze gesprekken en een werksessie hebben we de vier speerpunten geformuleerd. Als je die als wijkteam met elkaar onder de loep neemt, breng je het thema onder de aandacht. Dat helpt om informele zorg een integraal onderdeel van het sociaal wijkteam te laten zijn.'
Inge Redeker van Vilans vult aan: 'Veel van wat de teams zeiden, hebben we verwerkt in de publicatie. Een tip als 'borg de expertise over informele zorg op een structurele manier' lijkt simpel, maar het zorgt ervoor dat uitwisseling, dialoog en bewustwording in het wijkteam natuurlijk op gang komen. Belangrijk dus om dit goed te beleggen.'
Meer uitleg over de speerpunten?
Speerpunt 1: Kennis en visie
Waarover heb je het eigenlijk als je praat over informele zorg? Zorg dat je weet welke bijdragen mantelzorgers en vrijwilligers aan zorg leveren. Bekijk hiervoor bijvoorbeeld de feiten en cijfers over mantelzorg. Daarnaast is het belangrijk om een visie te ontwikkelen op samenwerking met informele zorg. Met het SOFA- en WIFA-model krijg je inzichtelijk met welke rollen je rekening kunt houden. Gebruik bijvoorbeeld de werkvorm een collage maken om een visie te formuleren.
Speerpunt 2: Rol als professional
Herkenning en erkenning voor hun rol in de zorg is voor mantelzorgers en vrijwilligers belangrijk. Probeer de samenwerking dan ook in te steken vanuit gelijkwaardigheid. Wees een facilitator en out-reachende professional. Zorg bijvoorbeeld dat je zichtbaar bent in de buurt, zodat mensen jou ook weten te vinden. Reflecteer en leer samen met je collega’s. Zorg ook dat je de sociale kaart van je wijk kent en weet met wie je kunt samenwerken. Handig: de thermometer samenwerking informele zorg geeft snel inzicht op welke punten je als team de samenwerking kunt verbeteren.
Speerpunt 3: Instrumenten
Er zijn heel veel tools en instrumenten op het gebied van informele zorg. Niet alles is specifiek bedoeld voor wijkprofessionals, maar ze zijn wel geschikt om ook in de wijk te gebruiken. Bedenk op welke thema’s je tools nodig hebt en welke instrumenten het beste bij jou team passen. Denk aan thema’s als netwerken in kaart brengen en versterken, overbelasting signaleren (Caregiver Strain index), gespreksvaardigheden (spel: Ken je mij) en grenzen aan informele zorg (Grenzen verkennen).
Speerpunt 4: Omgeving en context
Kijk om je heen in het sociaal domein en vindt daar inspiratie om verbinding met mantelzorgers en vrijwilligers organisatorisch vorm te geven. Hoe ziet het lokale samenspel eruit? Met wie werkt je team al samen en met wie zou je kunnen samenwerken en op welke manier. Wat is voor jullie belangrijk in het samenwerken met (informele) zorgorganisaties en welke acties kun je hiervoor afspreken? Laat je ook inspireren hoe andere teams de samenwerking met informele zorg borgen. In de publicatie vind je de voorbeelden van Almere en Gouda.