Inspiratiegraphic | Wat levert vrijwilligerswerk brievenhulp op?

'Voldoening als mensen weer rust in hun hoofd hebben'

Door heel Nederland bieden welzijnsorganisaties en vrijwilligersorganisaties hulp bij het lezen van brieven en het invullen van digitale formulieren. Deze hulp wordt als heel waardevol ervaren door de gebruikers ervan. Maar welke bijdrage leveren vrijwilligers precies? Wat komen zij tegen en wat levert het werk voor hen op? In dit artikel schetsen we een beeld van het vrijwilligerswerk bij de Brievenhulp en de Formulierenbrigade. Onderaan het artikel vind je een handige infographic.

Het Expertisepunt Basisvaardigheden heeft in mei 2022 een korte vragenlijst verspreid met als hoofdvraag: wat levert het vrijwilligerswerk op voor de vrijwilligers? De vragenlijst is ingevuld door veertig vrijwilligers. Met vier vrijwilligers hebben we verdiepende gesprekken gevoerd.

Download hier de inspiratiegraphic

Ondersteuning

De vrijwilligers geven aan dat ze meestal ondersteuning bieden op het gebied van communicatie met de overheid. Denk aan het aanvragen van een kwijtschelding, een toeslag, bijzondere bijstand, een financiële bijdrage voor de zwemles van je kind of een mantelzorgcompliment. En steeds vaker gaat het om hulp met het regelen van een DigiD.

De vrijwilligers helpen je ook op weg als het niet lukt om iets online te bestellen of als je online een claim wilt indienen bij bijvoorbeeld een vervoersbedrijf. De digitalisering van diensten is voor iedereen soms lastig, maar in het bijzonder voor mensen met beperkte basisvaardigheden. Het gaat dan om mensen die niet goed met een computer om kunnen gaan, mensen die geen laptop of tablet hebben en mensen die geen Nederlands spreken en lezen. Dit zijn dan ook de mensen die de vrijwilligers het meest zien op hun spreekuur. Helpen met lezen, begrijpen, invullen en aanvragen levert veel voldoening op voor de vrijwilligers. Vooral als je het samen doet.

Gebruikers van de brievenhulp krijgen ook hulp bij de administratie, zoals post sorteren en inzichtelijk maken, budgetoverzichten maken en thuisadministratie. Verder hebben brievenhulp en formulierenbrigade een signaleerfunctie. De vrijwilligers sturen mensen door naar de juiste personen en plekken, zoals sociaal werkers, sociaals raadslieden en de bibliotheek.

Redenen voor vrijwilligerswerk

Vrijwilligers geven diverse redenen aan om dit vrijwilligerswerk te doen. Zo geeft een respondent aan te willen bijdragen aan kansengelijkheid voor iedereen. Een andere respondent zegt dat ze er zelfvertrouwen van krijgt en dat het voldoening geeft om andere mensen te kunnen helpen.

Wat zeggen de respondenten?

‘Ik vind het leerzaam om met mensen uit een andere cultuur in aanraking te komen. En ook met mensen die het niet zo makkelijk hebben in onze maatschappij. Als ik mensen kan helpen om zich beter staande te kunnen houden, doet mij dat ook heel goed.’

‘Ik doe dit werk omdat iedereen moet kunnen deelnemen aan de samenleving en ik de gelegenheid, kennis en ervaring heb om mensen daarbij te helpen. Zo maak ik mijn tijd nuttig. Dat schenkt voldoening.’

'Na mijn pensionering zocht ik naar een vrijwilligersactiviteit waarbij ik mijn competenties kan blijven inzetten. Het stimuleert als je mensen hierbij daadwerkelijk kunt helpen.'

'Ik wil andere mensen behulpzaam zijn. Ik heb kennis van zaken die mensen niet hebben. Het geeft voldoening als de mensen tevreden zijn met de geboden hulp.'

'Ik ben gepensioneerd. Dit werk is een zinvolle invulling van mijn tijd. Ik kan mijn kennis gebruiken om mensen wegwijs te maken in de bureaucratie. Het levert mij een goed gevoel op als ik de ander op deze wijze help.'

‘Door de omgang met mensen uit diverse culturen en achtergronden doe je veel levenservaring op. Ik kan mensen meestal écht helpen en ervaar dankbaarheid. Dat geeft veel voldoening.’

‘Dit werk heeft mij een bredere kijk gegeven op onze samenleving. Heel herkenbaar is de tweedeling in onze maatschappij. Noodzakelijk is dat de politiek helpt deze tegenstellingen en achterstand weg te werken. Dat is de uitdaging van deze tijd.’

‘Zeer dankbaar werk. Mensen vinden de administratieve zaken in Nederland erg ingewikkeld. Ikzelf trouwens ook soms! Het levert mij voldoening en vreugde op om mensen te zien die zo dankbaar zijn.’

Hieronder een overzicht van wat de respondenten hebben benoemd.

  • Voldoening
  • Mensen helpen die ergens zijn vastgelopen
  • Het blijven ontwikkelen van de eigen competenties
  • Het zorgt voor sociale contacten
  • Zinvolle invulling van eigen vrije tijd
  • Levenservaring opdoen
  • Zelfvertrouwen opdoen
  • Zelf weer mee kunnen doen aan de samenleving
  • Voorkomen dat mensen schulden maken
  • Voorkomen dat mensen een inkomensvoorziening missen
  • Bijdragen aan kansengelijkheid

Cijfers vragenlijst

Hieronder zetten we de belangrijkste cijfers van de vragenlijst op een rijtje.

  • 40 vrijwilligers hebben de enquête ingevuld.
  • 38% geeft aan één dagdeel in de week kwijt te zijn aan vrijwilligerswerk.
  • 36% doet het vrijwilligerswerk tussen de 5 en 10 jaar.
  • 38% doet het vrijwilligerswerk tussen de 1 en 5 jaar.
  • 59% doet het vrijwilligerswerk vanuit een welzijnsorganisatie.
  • 42% werkt vanuit een buurthuis of wijkcentrum.
  • 14% komt bij mensen thuis.

Bekijk hieronder de inspiratiegraphic.

Inspiratiegraphic brievenhulp