Wat betekent outreachend werken in de praktijk? Wat levert het op, wat vraagt het, en voor wie is het weggelegd? In dit dubbelinterview delen Ergin en Dijkgraaf hun visie, ervaringen en inzichten over het vak.

Op de plek waar het écht gebeurt

Outreachend werken betekent: naar de jongere toe gaan, in plaats van te wachten tot die naar jou komt. Wat maakt die aanpak zo krachtig?

Ergin: 'Het mooie is dat geen dag hetzelfde is. Ik werk niet vanachter een bureau, maar ben voortdurend in beweging. De ene keer zit ik bij een jongere thuis, waar een moeder thee en Marokkaanse koekjes klaarzet. De andere keer zit ik met netwerkpartners op een school rond de tafel. Die afwisseling, die nabijheid—dat is wat dit werk zo bijzonder maakt.'

Dijkgraaf: 'Wat mij raakt is dat je binnenkomt in levens die vaak afgesloten zijn voor buitenstaanders. Je stapt op mensen af die jou niet kennen, en misschien niet op jou zitten te wachten. Toch blijf je. Als ze dan ruimte geven om mee te denken, om onderdeel te worden van hun proces, dan ontstaat er iets heel krachtigs.'

De waarde van context en nabijheid

Beiden benadrukken hoe belangrijk het is om jongeren te ontmoeten in hun eigen leefwereld—niet op neutraal terrein, maar juist daar waar ze wonen, leven, overleven.

Ergin: 'Wat je mist op kantoor is het grotere plaatje. Je ziet niet hoe iemand woont, met wie, hoe de sfeer is. Je krijgt belangrijke signalen: is er rust in huis? Is er ruimte om je zaken op orde te brengen? Je krijgt een kijkje achter de schermen, dat je helpt om veel beter aan te sluiten bij wat iemand nodig heeft.'

Dijkgraaf: 'Als je in de omgeving van de jongere komt, zie je letterlijk wat er speelt. En je ontmoet ook het netwerk: familieleden, vrienden, buurtgenoten. Dat netwerk kun je vervolgens meenemen in je begeleiding. Dat zie je allemaal niet als je alleen maar op kantoor afspreekt. Daar mis je een groot deel van de werkelijkheid.'

Toegankelijkheid als sleutel

Een ander cruciaal voordeel van outreachend werken is het verlagen van de drempels naar hulp. Veel jongeren voelen zich niet thuis bij officiële instanties of weten simpelweg niet hoe ze die moeten benaderen.

Ergin: 'Voor sommige jongeren is een kantoorgebouw al een obstakel. Ze hebben slechte ervaringen, of voelen zich niet serieus genomen. Door naar hen toe te gaan, maak je hulp letterlijk toegankelijker. Je past je aan aan hun wereld, niet andersom.'

Dijkgraaf: 'Het geeft mensen ruimte. Ze zitten al in een situatie met veel chaos en verwachtingen. Als je van hen vraagt om op vaste tijden ergens te zijn, met alle formulieren ingevuld, dan overschat je ze vaak. Tegelijkertijd moet je ze ook niet onderschatten. Dat balanceren doe je door er te zijn, en door te luisteren zonder oordeel.'

Grenzen en uitdagingen

Toch is outreachend werken geen eenvoudige route. De vrijheid en flexibiliteit gaan gepaard met verantwoordelijkheid en soms ook risico’s.

Ergin: 'Je moet veel plannen, reistijd incalculeren, en soms snel schakelen. Je bent vaak alleen onderweg. Veiligheid is iets waar ik altijd bewust mee omga. Bij afspraken op onbekende locaties overleg ik met collega’s, en ik vertrouw op mijn gevoel. Met goede afspraken binnen het team is dat prima te doen.'

Dijkgraaf: 'Vrijheid is prachtig, maar ook begrensd. Je moet niet doelloos op pad gaan, maar altijd weten: wat kom ik hier doen, voor wie, en waarom? Dat vraagt reflectie en scherpte.'

Wat vraagt dit werk van jou als mens?

Outreachend werken is meer dan een functieomschrijving. Het vraagt iets van wie je bent, hoe je kijkt naar de wereld, en wat je belangrijk vindt.

Dijkgraaf: 'Iemand zei ooit: ‘De straat is de navelstreng die het individu met de samenleving verbindt.’ Als straathoekwerker mag je die verbinding helpen leggen. Je geeft stem aan mensen die vaak niet gehoord worden. Niet omdat ze zielig zijn, maar omdat hun verhalen keiharde realiteit zijn.'

Ergin: 'Je moet flexibel zijn, zelfstandig, en tegelijk goed kunnen afstemmen. Je bent een brug tussen werelden: die van jongeren én die van instanties. Als je het leuk vindt om te pionieren, om echt verschil te maken, dan is dit werk ongelooflijk betekenisvol.'

Tot slot: wat willen jullie meegeven aan anderen die dit werk overwegen?

Ergin: 'Kijk eerlijk naar jezelf. Kun je omgaan met onzekerheid, met afwisseling, met werken buiten de kaders? Als dat je aanspreekt en je hart ligt bij mensen die anders buiten de boot vallen, dan is dit een prachtige manier van werken.'

Dijkgraaf: 'Vergeet nooit: je werkt in hún wereld, zij niet in de jouwe. Je kunt geen verandering afdwingen, maar je kunt er wél zijn, en soms is dat al genoeg om beweging te brengen.'

Banner: portretfoto's Fernand en Manolya