Onderzoekers en experts van het IPCC (het klimaatpanel van de VN) waarschuwen ons al jaren voor de ernstige gevolgen van klimaatverandering: over oplossingen, rol- en taakverdeling zijn we het als mensen en landen veelal niet eens. Wat zijn nou eerlijke maatregelen waardoor iedereen naar draagkracht kan bijdragen aan de bescherming van het klimaat? Wat kunnen we leren van de koelkast?

Gat in de ozonlaag

Voor de mensheid is de uitvinding van de koelkast een zegen aangezien we gemakkelijk ons eten langer goed kunnen bewaren. Hartstikke mooi, en we gooien minder eten weg dus dat is een pluspunt. Echter, koelkasten werden vroeger gevuld met allerlei gevaarlijke gassen die onder druk ervoor zorgen dat de warmte uit de koelruimte werd weggevoerd. Vanaf 1928 besloot men daarom Freon te gebruiken, want dit was veiliger. De wereld was weer gered en de koelkast kon veilig gebruikt worden. Pas jaren later kwamen we als mensheid erachter dat Freon wel degelijk een gevaarlijk gas is en dat het ervoor zorgt dat het de ozonlaag op aarde afbreekt. Freon is namelijk een overkoepelende term voor cfk’s (Chloorfluorkoolwaterstoffen). De ozonlaag beschermt ons en andere organismen tegen schadelijke ultraviolette straling (uv) en zorgt dat leven op aarde überhaupt mogelijk is. Doordat er in eerste instantie geen maatregelen werden genomen is er op den duur een gat in de ozonlaag ontstaan.

De ommekeer

In 1987 kwam hierin verandering; alle 197 landen die zich bij de VN hadden aangesloten ondertekenden het Montrealprotocol. Dit internationale verdrag is een uniek en bijzonder document waarin alle landen in de wereld afspraken om het gebruik van cfk’s in koelkasten versneld uit te faseren. En dit op een eerlijke manier. Zo waren de Westerse landen als eerste aan de beurt om de transitie te maken aangezien zij het meest kapitaalkrachtig waren. Landen als Brazilië, die nog een opkomende economie hadden, mochten langer doen over deze transitie. Ten slotte kregen niet kapitaalkrachtige landen nog langer de tijd om de transitie te maken. Het proces was rechtvaardig en een ieder droeg naar draagkracht bij. De ozonlaag is aan het herstellen en zal naar verwachting rond 2060 weer op zijn oude niveau zijn. Bijkomend voordeel is dat het behoud van de ozonlaag er voor heeft gezorgd dat de aarde minder snel opwarmt.

Klimaatrechtvaardigheid

Milieu- en klimaatbescherming kán dus wel mits iedereen met zijn of haar neus dezelfde kant op staat. We ondergaan op dit moment een belangrijke energietransitie van fossiele brandstoffen naar milieuvriendelijke alternatieven. De overheid heeft een belangrijke rol om ervoor te zorgen dat iedereen in de maatschappij succesvol en op een eerlijke manier bijdraagt aan energietransitie. Uiteindelijk moeten we er allemaal aan geloven, of we nou willen of niet. Daarom is het beter dat we dit zo snel mogelijk en met elkaar samen doen. Nationaal én mondiaal. Alleen met elkaar kunnen we de opwarming van de aarde verminderen opdat ook de generaties na ons kunnen genieten van deze mooie planeet.