Onderteken het actieplan hier

Actieplan

Het actieplan is gemaakt door een netwerk van sociaal werkers, ervaringsdeskundigen, inwoners, kwaliteits- en beleidsmedewerkers van sociaalwerkorganisaties, experts in sociale technologie, docenten en onderzoekers bij hogescholen, en adviseurs van brancheorganisaties en van gemeenten en overheid. Dit netwerk van mensen en organisaties die werken in en met het sociaal werk willen ervoor zorgen dat:

• Iedereen kan meedoen in de digitale samenleving;
• Technologie samen met inwoners en sociaal werkers wordt gemaakt en ingezet in het sociaal werk om het leven van mensen in een kwetsbare positie beter te maken.

Op 12 mei waren de eerste vijf ondertekenaars: Janny Bakker-Klein, Voorzitter Raad van Bestuur Movisie; Katie Eppenhof, Sociaal werker van het jaar 2024; Lex Staal, Directeur bestuurder Sociaal Werk Nederland; Jurja Steenmeijer, Directeur BPSW Academie (Beroepsvereniging van professionals in sociaal werk), en Dannie Siebers, Bestuurslid VvEd - Vereniging van Ervaringsdeskundigen.

Een van de initiatiefnemers is Marcha Hartman, docent Social Studies aan de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden: ‘Omdat alles online geregeld  moet worden, zien sociaal werkers veel stress bij cliënten. En er gaat ook veel mis, vooral op financieel gebied. Mensen zien rekeningen in de mailbox niet. Via achteraf betalen kopen zij teveel spullen waardoor er schulden ontstaan. Of het benodigde papierwerk is niet op orde of leveren zij niet op de juiste manier aan bij de instanties waardoor mensen op hun uitkering of op toeslagen gekort worden.’ ‘Sociaal werkers helpen nu al vaak bij vragen of verwijzen door naar digitale steunpunten. Maar niet alle sociaal werkers doen dit. De richtlijnen zijn per organisatie vaak verschillend.’

Ondertekenen kan tot 14 juli

Het actieplan is gericht aan iedereen die werkt voor en in het sociaal werk en sociaal domein: inwoners, sociaalwerkorganisaties, gemeenten en zorgverzekeraars, branche- en beroepsorganisaties, onderwijsinstellingen, onderzoeksinstellingen en kennisinstituten, subsidiegevers en overheid. De initiatiefnemers roepen hen op om het actieplan te ondertekenen en samen een positieve verandering in gang zetten. Ondertekenen kan op movisie.nl/actieplan tot en met 14 juli 2025.

‘Het grootste probleem van de enorme digitalisering is het niet-verbonden zijn’, zegt onderzoeker en mede-initiatiefnemer Christa Nieuwboer: ‘Onderzoek toont aan dat het sociale brein uit gaat als de telefoon aan gaat, dat verklaart de eenzaamheid die we in elkaars nabijheid ervaren. Af en toe gebeurt het: als ik in de bus een klein kind nieuwsgierig om zich heen zie kijken - tussen al die mensen die op hun schermpjes kijken - dan kijk ik vrolijk terug. Er komt langzaam een tegenbeweging op gang van mensen die contact zoeken: gewoon in hun eigen leefomgeving. En dat zeg ik niet als oudje, maar als wetenschapper: vriendelijk contact met vreemden draagt enorm bij aan je gevoel van sociale veiligheid.

Naast dit algemene beeld van vervreemding zijn er ook de vele digitale drempels die in de overheids- en dienstverlening zijn ontstaan. Laatst was ik ook weer helemaal de weg kwijt in een klantenservice. Veel mensen ervaren het als een doolhof. En de boodschap van de overheid is dan dat te veel mensen te laag digitaal geletterd zijn. Dat is de omgekeerde wereld. De overheid dient rekening te houden met de grote diversiteit in de samenleving.’

Verandering is nu nodig

Sociaalwerkorganisaties die zich bezighouden met vernieuwing en digitaal sociaal werk ervaren dat dit moeizaam gaat. Er is te weinig kennis, te weinig geld ener zijn te weinig mensen. Hierdoor kan het sociaal werk zijn digitale vakmanschap niet verbeteren. En dit kunnen we met een paar goede initiatieven niet veranderen. Er is een grote behoefte aan visie, beleid, onderwijs en onderzoek. Er zijn wel programma’s en investeringen om technologie in zorg en welzijn te vernieuwen en in te zetten. Maar deze zijn vooral bedoeld voor de zorg en sluiten niet goed aan bij de behoeften van het sociaal werk. Dus de initiatiefnemers roepen alle betrokken partijen op om te gaan bijdragen om de ontwikkeling van het digitale vakmanschap te versnellen.

Mede-initiatiefnemer Hans Versteegh (Welzijn 3.0): ‘We moeten vooral zelf aan de bak. En dan kan ook. Want wij signaleren kansen en problemen die ontstaan, ook als digitalisering daarop van invloed is. ‘Onderteken het Actieplan als je het belang onderschrijft dat digitalisering / digitale technologie invloed heeft op jou als sociaal werker - op je eigen werkzaamheden en op je doelgroep -  en als je wilt dat daar voldoende aandacht voor is in deskundigheidsbevordering en vakontwikkeling.’

Download het actieplan

Fotografie: MacSiers Imaging