De kracht van kunst: ‘Als ik dans, vergeet ik alles’

‘Kunst- en cultuur bevordert contacten en verbinding en kan zo bijdragen aan minder eenzaamheid en meer sociale cohesie in een wijk’, zegt senior Movisie-adviseur Saskia van Grinsven. In Houten onderzocht zij een mooi voorbeeld van samenwerking tussen het sociaal en het culturele domein waarbij uiteindelijk zestig ouderen stonden te shinen op het podium.

Een breder sociaal netwerk en verbeterde fysieke en mentale gezondheid. Dat rapporteerden de zestig ouderen als effect van hun deelname aan het kunstproject ‘De Vlinder’, vorig jaar in Houten. Dit multidisciplinaire project was een samenwerking tussen Theater Aan de Slinger, welzijnsorganisatie van Houten&co, Gouden Dans en de gemeente Houten, afdeling Samenleving en Cultuur.

Verminderen eenzaamheid

Het verbaast van Grinsven niet. Zij weet al langer dat kunst- en cultuurprojecten kunnen bijdragen aan het welzijn van mensen, zeker als mensen actief meedoen. In het geval van De Vlinder was het verminderen van eenzaamheid een expliciet doel. ‘Voor de preventie en het verminderen van eenzaamheid, zijn ontmoetingen waarbij betekenisvol contact wordt gestimuleerd, een effectief middel. En daarin is de Vlinder ruimschoots geslaagd.’

Kennissynthese kunst en positieve gezondheid

De maatschappelijke waarde van kunst en cultuur in de langdurige zorg en ondersteuning wordt in binnen- en buitenland breed gedragen, maar kennis hierover is versnipperd. In opdracht van ZonMw voerde een consortium van Hogeschool Windesheim, Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst en Movisie een overzichtsstudie uit. Lees de volledige publicatie hier.

Emoties uiten

‘Bijna iedereen zei na afloop dat het project hen niet alleen nieuwe contacten had opgeleverd, maar vaak ook diepe en blijvende.’ Dat is volgens haar ook de kracht van kunst- en cultuur. ‘Kunst bevraagt, gaat al snel over zingeving en haalt mensen uit hun comfortzone. Bovendien zijn de ontmoetingen, zeker bij dans, veelal non-verbaal. Dat alles kan verdiepend werken. Kunst helpt ook bij het uiten of omgaan met emoties. Bij de Vlinder waren mensen bezig samen iets moois te maken en plezier te hebben wat hen hun problemen soms deed vergeten. Zo vertelde een deelneemster: ‘Als ik dans, vergeet ik alles. Je denkt alleen aan het bewegen en de muziek.’