Bloeizone De Wilgen, Smalle Ee en Buitenstvallaat (zie kader) is gelegen in de gemeente Smallingerland. Els van Gammeren is voorzitter van de Bloeizone-commissie en legt uit: ‘De taak van de Bloeizone is het initiëren, faciliteren en borgen van initiatieven om verbondenheid tussen inwoners te vergroten. Vier jaar geleden zijn we er mee begonnen. We zijn gestart met een enquête: wat willen onze bewoners? Dat bleken deze vier dingen: samen bewegen, samen ontspannen, samen tuinieren en duurzaamheid. In de Bloeizone werken we aan de sociale cohesie en algehele gezondheid van de inwoners.’ Hans Hoogeweegen: ‘We laten ons inspireren door het model van Positieve Gezondheid. Niet de ziekte centraal, maar het leven. Niet het (medische) probleem als uitgangspunt, maar de behoeften van de mens.’ Joan Boelens: ‘De drie dorpen hier hebben – vreemd genoeg – geen dorpshuis of centrale ontmoetingsplek. Er is wel een bloeiende watersportvereniging, daar zijn we nu hier, hier gebeurt van alles – op zomeravonden is hier altijd wel iets te doen. Dit is het clubhuis, maar eigenlijk ook een soort dorpshuis. ‘Iepen Mienskip’ noemen we dat hier.’

Jeu de boules: ‘Mijn man slaat nooit over’

Om dit te illustreren, brengen we deze middag een bezoek aan twee onderdelen van de Bloeizone: de jeu de boulesbaan en de dorpstuin. Activiteiten van, voor en door vrijwilligers. De Bloeizone draait op vrijwillige krachten. ‘De vrijwilligers zijn onze professionals,’ merkt Els op. De jeu de boulesbaan was in onbruik geraakt, maar een aantal inwoners heeft de schouders eronder gezet en de baan gerevitaliseerd. Els: ‘De baan biedt ontspanning, beweging en ontmoeting – precies de doelen van de Bloeizone. Mensen komen op de fiets of wandelend naar de baan toe, zo hebben ze alweer beweging, ze ontmoeten dorpsgenoten die ze anders niet zouden spreken, maken een praatje, zorgen voor elkaar, kunnen hun verhaal kwijt en houden elkaar in de gaten.’

‘Henk*, opletten, het is jouw beurt!’ Even later wordt het resultaat nauwkeurig bekeken. Welke bal ligt het meest dichtbij, welk team wint? Het gaat niet per sé om het winnen, maar er wordt wel fanatiek gespeeld – de fraaie werpbewegingen verraden veel. Op de bankjes eromheen zitten buurtgenoten. ‘Nee hoor, ik doe niet mee, maar ik kom wel altijd – voor de gezelligheid!’ Tiny* is ook geregeld op de baan te vinden. Aanvankelijk had ze haar bedenkingen: ‘Jeu de boules? Dat is toch een balspelletje voor oude mensen?!’ De bezwaren verdwenen als sneeuw voor de zon. Het gaat haar om het contact en de gezelligheid. ‘Mijn man heeft Parkinson. Aanvankelijk wilde hij ook niet, maar na de eerste keer, was hij direct verkocht. Hij slaat geen enkele keer over. ‘Ik ga niet altijd mee hoor,’ vertelt Tiny, ‘als mijn man hier is, heb ik even vrijaf, kan ik even iets voor mezelf doen.’ Buurtbewoners nemen elkaar op sleeptouw. Twee keer in de week wordt er gebould en de appgroep speelt daar een belangrijke rol in. ‘Wie komt er vanmiddag?’ ‘Neemt er nog iemand iets lekkers mee voor bij de koffie?’ Voor veel deelnemers geldt dat ze elkaar hebben leren kennen door mee doen. Iedereen die maar wil, is welkom, ook mensen die zomaar even aanwaaien. Ook Wytze* doet mee. Bij hem is recent dementie geconstateerd. ‘Ik ben er open over, waarom niet? Je kunt het maar beter zelf vertellen anders blijf je met zo’n geheim lopen. Waarom ik hier ben? Nou, mijn vrouw zei: het is goed om naar buiten te gaan, te bewegen, contact te maken. Ze helpen me hier. Als de ballen weer opgeraapt worden, wacht ik tot de anderen hun ballen hebben gepakt – dan blijven die van mij vanzelf over!’

Dorpstuin

We wandelen verder, door de prachtige natuur en niet veel later komen we bij de dorpstuin. Een voormalig stukje weidegrond waar nu gewerkt wordt met gewassen, planten, zaden en meer. ‘Ook hier geldt: wie wil, is welkom,’ vertelt Els. Het is er stil en rustig, er zijn deze middag behoorlijk wat vrijwilligers actief. ‘Na een lange dag is het fijn om ’s avonds toch even in de dorpstuin aan de slag te gaan, even je hoofd leegmaken, even met iets anders bezig zijn.’ Het is nadrukkelijk geen productietuin en ook geen volkstuin. Leida* is er ook deze middag. ‘Ik kan komen wanneer ik maar wil. Het hek staat altijd open en als je niet komt, is het ook goed. Het is hier altijd gezellig, ik doe er nieuwe contacten op, er is altijd wel een koffiemoment.’ Door in de tuin te werken heeft Leida het gevoel bij te dragen aan een betere wereld. ‘Er is zoveel aandacht voor negativiteit, ook in het nieuws, kunnen we daar niet iets tegenover zetten? Het is belangrijk dat dit soort initiatieven,’ doelend op de activiteiten van de Bloeizone, ‘ meer aandacht krijgen. Dat verdienen ze!’

Er kunnen aardbeien geplukt worden – heerlijk zoet, zo proeven we. We drinken thee en koffie, er ontstaan gesprekken over de kinderen, over de politiek, over het leven‘We denken vanuit Positieve Gezondheid,’ licht Hans nog een keer toe. ‘Gezondheid is meer dan niet-ziek-zijn. Gezondheid heeft vele dimensies. Het is belangrijk in gesprek uit te zoeken met welke dimensies iemand aan de slag wil. Misschien is een middag in deze tuin actief zijn wel veel effectiever dan weer een ander pilletje proberen.’ ‘Van buiten zijn word je altijd beter,’ valt de coördinator van de tuin hem in de rede. ‘Het is heerlijk om hier te zijn en mooi om te zien wat deze plek, en vooral, wat de ontmoeting tussen mensen oplevert. Onbetaalbaar gewoon!’

*namen zijn om privacyredenen geanonimiseerd  

Meer lezen over Bloeizones? 

• Atelier Sociaal Domein "Bloeizone Appelscha" 2022 -2024
• Bloeiende bloei - Monitoring bloeizones in Zuid-Oost Friesland
• Plaatselijk Belang de Wilgen
• Lexicon Nabijheid en Sociaal Werk: alledaagse attentheid
• Zeven gezichten van mienskip
• Blijven meedoen met dementie: 'Vergeten is niet het einde van mijn bestaan'
• Maatjesboulen voor mensen met dementie: 'Hier vergeten ze álles'