Kwaliteit in de Wmo vanuit cliëntperspectief

Hoe meet je kwaliteit? En wat is eigenlijk ‘kwaliteit’? In zorg en welzijn worden hier verschillende criteria en instrumenten voor gebruikt. Zo ligt het accent bij kwaliteitskeurmerken op het beheersen en verantwoorden van processen. En leggen toezichthouders en verzekeraars veel nadruk op de toepassing van professionele standaarden en de betrokkenheid van bepaalde disciplines. Maar er wordt nog te weinig gevraagd wat de cliënt zelf eigenlijk onder ‘kwaliteit’ verstaat.

Terwijl het natuurlijk uiteindelijk de bedoeling is, dat de ondersteuning die cliënten ontvangen aansluit bij hun behoeften en mogelijkheden. Het besef dat kwalitatief goede ondersteuning niet alleen het beste is voor de cliënt, maar ook nog eens het goedkoopst is, dringt langzaam door.

Organiseer dialoog tussen cliënt, aanbieder en gemeente

Cliënten, aanbieders (professionals) en gemeenten weten samen het beste wat goede ondersteuning is. Zij leggen daarbij vaak wel verschillende accenten. Organiseer daarom dialoogsessies om met elkaar de vraag te beantwoorden wat kwalitatief goede maatschappelijke ondersteuning is. Uit onderzoek naar diverse kwaliteitsinstrumenten blijkt dat voor een brede groep cliënten eigen regie, veiligheid, bejegening en sociaal netwerk en participatie belangrijke kwaliteitsaspecten zijn. Vertaal de antwoorden in kwaliteitsstandaarden met bijbehorende criteria (zie brochure ‘Zo werkt u aan kwaliteit in de Wmo’).  Deze kwaliteitsstandaarden en criteria dienen vervolgens als basis voor bijvoorbeeld de keuze van aanbieders, voor de te hanteren inkoopcriteria, als toetsingskader voor Wmo-raden en voor de interne kwaliteitstoetsing.

Lastenverzwaring vs. gewenste outcome

Uiteindelijk is het de bedoeling dat de maatschappelijke ondersteuning aan de kwaliteitsstandaarden gaat voldoen. De veronderstelling is namelijk dat de ondersteuning dan pas bepaalde gewenste effecten (outcome) teweeg gaat brengen. Studies over nut en noodzaak van kwaliteitscertificaten in zorg en welzijn laten echter zien dat het eerder tot een administratieve lastenverzwaring leidt, dan dat de kwaliteit van zorg- en dienstverlening er werkelijk door verbetert. Tegelijkertijd bestaat er wel de behoefte om te kunnen meten in hoeverre een organisatie zich houdt aan afgesproken kwaliteitsnormen en richtlijnen. Bij de ontwikkeling van nieuwe kwaliteits- en monitoringsinstrumenten zal hierin dus een balans gevonden moeten worden.

Experimenteel kwaliteitstraject

In Overijssel is Movisie met AVI/Zorgbelang Overijssel  momenteel bezig met een experimenteel kwaliteitstraject tussen cliënten, Wmo-raden en gemeenten.  Dit kan bijvoorbeeld leiden tot de opname van een kwaliteitsparagraaf in de contracten die gemeenten gaan afsluiten. Maar hoe kunnen we kwaliteit vanuit het perspectief van de cliënt definiëren en meten? Hoe verhoudt zich dit tot de perspectieven van de gemeente of de instelling? En hoe zit het met het verschil tussen output en outcome? Movisie gaat de komende tijd met deze vragen aan de slag. Bent u zelf met deze vragen bezig of wilt u daarmee experimenteren? Neem dan contact met ons op.