Het Kwaliteitskompas in vier minuten
Binnen het sociaal domein is eenzaamheid momenteel een ‘hot’ vraagstuk. Veel gemeenten zijn aan de slag met de aanpak van eenzaamheid. Er ontstaan allerlei mooie en vernieuwende initiatieven vanuit verschillende kanten: vanuit bezorgde burgers maar ook vanuit het bedrijfsleven en het sociaal werk. Het Kwaliteitskompas helpt gemeenten om samen met die initiatieven inzichtelijk te krijgen of vereenzaming echt vermindert. In een nieuwe animatie van Movisie leggen we je uit hoe het werkt. Movisie-adviseur Sonja Liefhebber vertelt erover.
Waarom heeft Movisie dit filmpje laten maken?
Dat er zoveel initiatieven ontstaan om aan de slag te gaan met de aanpak van eenzaamheid is natuurlijk geweldig, maar niet altijd is helder of en hoe al die initiatieven bijdragen aan het verminderen van vereenzaming. We hebben er nog weinig zicht op of al die initiatieven wel werken. En dat is echt nodig want misschien doen we wel de verkeerde dingen of doen we de dingen niet goed. Het Kwaliteitskompas helpt gemeenten om samen met die initiatieven inzichtelijk te krijgen of vereenzaming echt vermindert. Je leert en verbetert samen. Uitleggen hoe het werkt is soms best ingewikkeld. Maar in 4 minuten is het ons toch gelukt.
Bekijk de animatie
Hoe is de animatie tot stand gekomen?
Het filmpje is een mooi samenwerkingsproject van drie afdelingen van Movisie, namelijk Kwaliteit en Outcome, Thuis in de wijk / Team eenzaamheid en de vakgroep Communicatie. Ieder bracht zijn unieke kennis en ervaring in. Dat was soms best een zoektocht maar zonder elkaar hadden we dit niet kunnen doen.
Wat vind jij de kernboodschap?
Bij de aanpak van sociale vraagstukken weten we nog niet zo goed met elkaar wat we precies willen bereiken en wat nu echt werkt. Beleid en uitvoering staan soms te ver van elkaar af om elkaar goed te begrijpen. Durf als gemeenten het eens anders aan te pakken en samen te werken met organisaties, initiatieven en inwoners. Zodat we in de toekomst samen leren om vraagstukken beter aan te pakken.
Waarvoor kun je het Kwaliteitskompas wel gebruiken en waarvoor niet?
Het Kwaliteitskompas is oorspronkelijk ontwikkeld vanuit het Nederlands Jeugdinstituut. Vilans en Movisie werken er nu ook mee. Maar ieder werkveld heeft zijn eigen specifieke kenmerken. Daarom heeft Movisie het Kwaliteitskompas doorontwikkeld en specifiek gemaakt voor gemeenten en de aanpak van sociale vraagstukken. Het Kwaliteitskompas kun je inzetten om samenwerking rondom een vraagstuk te bevorderen, effecten zichtbaar te maken en is vooral ook bedoeld om van elkaar te leren. Het is niet geschikt als partijen geen vertrouwen hebben in elkaar en eigenlijk van elkaar af willen. Het is ook niet geschikt om bij transformatiedoelen effectmetingen te doen of financiële aspecten zichtbaar te maken. Daar heb je weer andere methoden voor. Het is vooral een samenwerkingsmodel.
Welke gemeenten werken met het Kwaliteitskompas en wat valt daarbij op?
In heel veel gemeenten worden nu eerste stappen gezet met het Kwaliteitskompas. In Haarlem en Den Bosch gebeurt dat specifiek op het gebied van eenzaamheid. Gemeenten vinden het fijn om gestructureerd aan de slag te gaan met een thema. Zichtbaar wordt dat we vaak nog over te weinig gegevens beschikken om de sociale vraagstukken goed in beeld te krijgen. Het mooie is dat er een proces op gang komt tussen de verschillende partijen en dat je elkaar beter begrijpt. Je vindt elkaar echt op inhoud, weg van de belangen. Ik merk dat er veel energie vrijkomt. Iedereen krijgt zin om aan de slag te gaan. Dat is mooi om te zien.
Waar hoop je dat het kompas gebruikt gaat worden en waarom?
Het maakt mij eigenlijk niet zo veel uit welk vraagstuk wordt aangepakt. Samen naar vraagstukken kijken vanuit verschillende perspectieven is voor mij al meerwaarde. We hebben nu rondom een aantal vraagstukken eerste stappen gezet met het model. Alle stappen van het kwaliteitskompas doorlopen kost tijd. Doelen moeten eerst helder worden, meetinstrumenten worden aangepast, initiatieven moeten plaatsvinden en tenslotte is het de bedoeling dat je met elkaar echt een stap verder bent gekomen. Resultaten zichtbaar maken bij sociale vraagstukken is een kwestie van lange adem. Maar de leerervaring en het samenwerken is nu al pure winst.
Hoe kunnen mensen aan de slag en kan Movisie daarbij helpen?
Dit filmpje stimuleert gemeenten om gestructureerd lokaal samen te werken. We hebben eerder al een uitgebreide handreiking gemaakt waarmee gemeenten aan de slag kunnen. Als kennisinstituut kunnen we helaas niet alle gemeenten begeleiden bij alle sociale vraagstukken. Wat we wel regelmatig doen, is gemeenten bij elkaar brengen zodat zij ervaringen kunnen uitwisselen en kunnen leren van elkaar. Dat gebeurt nu bijvoorbeeld rondom het thema collectieve aanpakken en bij LHBTI-gemeenten. Wij kunnen die ervaringen weer gebruiken om het Kwaliteitskompas verder te ontwikkelen.
Is het Kwaliteitskompas nu af?
Nee, het Kwaliteitskompas blijft zich ontwikkelen. Steeds zijn er thema’s die we moeten doorontwikkelen of merken we dat dingen niet helder zijn of er nieuwe kennis beschikbaar komt die we weer willen delen. En we blijven de ervaringen benutten die ontstaan in de lokale samenwerkingsverbanden en in thema bijeenkomsten. Zo leren wij ook weer.
