Langdurige sociale isolatie van ouderen is onmenselijk

Natuurlijk zijn de maatregelen om overlijden aan Covid-19 te voorkomen heel noodzakelijk. Maar eenzaamheid is ook dodelijk, en dat gegeven lijkt nu ondergesneeuwd.

Het lijkt al weer heel lang geleden dat ik her en der in het land presentaties hield over het thema eenzaamheid. Maar de laatste keer dat ik dat deed was in januari 2020, toen nog niemand van ons enig idee had dat onze samenleving in enkele weken tijd zo drastisch zou gaan veranderen. 

Tijdens die presentaties begon ik met feitelijke informatie, om daarmee de urgentie aan te geven van een effectieve aanpak van eenzaamheid. Een eerste feit dat ik dan noemde, is dat een klein sociaal netwerk in onze de moderne tijd een van de meest levensbedreigende zaken is. Eenzaamheid kan leiden tot depressie en suïcide. Eenzaamheid verhoogt ook het risico op dementie. Eenzaamheid is dodelijker dan obesitas en even dodelijk als het roken van 15 sigaretten per dag. Bovendien toont onderzoek aan dat zowel eenzaamheid als sociaal isolement gerelateerd zijn aan een verhoogde kans op vroegtijdig overlijden 

Dat was dus voor de coronacrisis. De wereld is nu veranderd. Over het risico van overlijden ten gevolge van eenzaamheid horen we niets meer. Daarentegen wordt de angst om te overlijden ten gevolge van het coronavirus iedere dag in de media levend gehouden. Dat moet ook, omdat Nederlanders anders minder geneigd zullen zijn om zich aan de strikte regels van sociale isolatie te houden. 

Vooral voor oudere mensen die in verpleeghuizen wonen, hakt die sociale isolatie er echter onevenredig zwaar in, zeker nu dit langer gaat duren. Zij komen in een spiraal van eenzaamheid terecht, zonder daar zelf ook maar enige invloed op uit te kunnen oefenen. Zwaaiende mantelzorgers zien achter het raam het verdriet van hun dierbaren, maar voelen zich machteloos. En ook bij de zorgverleners die dit lijden dagelijks meemaken geeft dit een enorme mentale druk. 

Deze crisis is niet alleen een medisch technische aangelegenheid. Het gaat bij gezondheid van mensen om meer dan alleen het niet hebben van een virus. Natuurlijk is veiligheid een belangrijke waarde, maar welzijn is niet minder belangrijk en daarom tenminste een waarde die ten opzichte van andere waarden moet worden gewogen. Langdurige sociale isolatie van ouderen is onmenselijk. Ik hoop van harte dat er in de huidige rigide landelijke richtlijnen meer ruimte komt voor lokaal maatwerk, zodat mantelzorgers en zorgverleners zich gesteund voelen om samen creatieve oplossingen te vinden die bezoekregelingen weer mogelijk te maken. 
Lees verder op hetgoedeleven.nl

Janny Bakker-Klein, voorzitter van de Raad van Bestuur bij Movisie schreef deze blog voor de bijlage ‘Het goede leven’ van het Friesch Dagblad.