Bij leerwerkcentrum WerkRaat pakken jongeren de draad weer op

‘Bij WerkRaat voel ik me voor het eerst thuis, kan ik weer zelfvertrouwen opbouwen en word ik niet beoordeeld’

WerkRaat is een leerwerkcentrum in Doetinchem voor jongeren en (jong)volwassenen die om diverse redenen zijn uitgevallen op school of niet de stap hebben kunnen maken naar werk. Bij WerkRaat ontdekken jongeren wat ze leuk vinden en ontwikkelen ze zich verder binnen een vakgebied als horeca, fietstechniek, ICT en radio. Tijdens ons bezoek aan WerkRaat spreken we vooral jongeren. Zij vertellen ons wat WerkRaat voor hen betekent. De oprichter en medewerkers vertellen ons meer over de werkwijze.

WerkRaat ligt op loopafstand van station Doetinchem. Dit maakt WerkRaat naast Achterhoekse gemeenten ook goed bereikbaar voor jongeren en jongvolwassenen uit gemeenten in de Liemers. Bij binnenkomst is het druk rondom de keuken en het koffiezetapparaat, die zich in het midden van het pand bevinden. Er hangt een gemoedelijke sfeer. Na een tijdje verplaatst iedereen zich naar verschillende ruimtes rondom de kantine. Hier bevinden zich de zogeheten ‘labels’.

Uitproberen 

Labels zijn kleine bedrijfjes met allemaal een eigen identiteit, zoals horeca, ICT, radio, media, fietstechniek, webdevelopment en sport. De jongeren kunnen hier allerlei dingen uitproberen of maken. Aan elk label is een leermeester uit het vakgebied verbonden. Zo is bij het label fietstechniek de leermeester zelf een fietsenmaker. De leermeester is geen hulpverlener maar heeft wel affiniteit met de doelgroep. ‘We zijn echt een leerwerkcentrum, geen jongerencentrum. Alles is gericht op leren ontdekken wat je wil en leuk vindt om uiteindelijk door te stromen naar school of werk’, benadrukt trajectbegeleider Gerry Dijkstra.

‘Get a Grip’

Na een lekker kopje koffie worden we enthousiast verwelkomt in het radiostation Get a Grip en de naastgelegen theaterruimte. Jaap Pietersen, leermeester bij het radiostation, vertelt ons dat als jongeren binnenkomen, zij bij verschillende labels een kijkje nemen om te ontdekken wat ze leuk vinden. Zo ook bij het radiostation. ‘Elke dag maken wij radio tussen 12 en 13 uur. Aan het begin durven jongeren nog niet door de microfoon te praten. Maar uiteindelijk bloeien ze altijd op. Door over muziek te praten leer ik ze kennen.’

jongen met fiets

Ervaringen delen

Dat de jongvolwassenen ons graag over hun ervaringen bij WerkRaat vertellen en de enthousiaste manier waarop zij dat doen, zegt veel. Eén van hen vertelt over zijn passie voor muziek en schrijven: ‘Op school begrepen mensen mij niet. Bij WerkRaat kan ik echt mezelf zijn. Vanmiddag treed ik op in de theaterruimte.’ Ook Giovanni Bergevoet schrijft graag. Hij schrijft columns voor hallohierachterhoek.nl en heeft een perskaart voor De Graafschap. In de column die hij voorleest is Giovanni kritisch over stereotypen en vooroordelen. ‘Wij zijn allemaal mensen. Er is meer acceptatie nodig in onze maatschappij.’ Ook Sissy zit bij WerkRaat op haar plek. Nadat ze was uitgevallen op school door een opstapeling van gebeurtenissen – de scheiding van haar ouders, verhuizen, diagnose diabetes, vermoeidheid en de coronapandemie – werd ze via haar gemeente op WerkRaat gewezen. ‘Toen ik hier net kwam zat ik stil in een hoekje. Nu is dat heel anders en maak ik grappen met de anderen. Ik wil hier nooit meer weg.’ Ook trajectbegeleider Dijkstra merkt dat jongeren graag hun ervaringen bij WerkRaat willen delen. ‘Ze zetten hun ervaringen bijvoorbeeld op hun LinkedIn.’ 

Ontwikkelen 

‘De praktijk vraagt dat je meedraait in het systeem dat we met elkaar bedacht hebben en dit is de groep die daar uitgevallen is’, vertelt Dijkstra. Ze neemt ons kort mee in de drie fases die jongeren doorlopen. ‘De eerste fase is een periode om te wennen. Bijvoorbeeld op tijd komen en ritme krijgen. Daarnaast gaat de jongere ontdekken wat hij/zij wil. De tweede fase is de ontwikkel- en investeringsfase. Je bespreekt waar iemand naartoe wil en wat er nodig is om daar te komen. Binnen alle labels is het mogelijk om diploma’s of certificaten te behalen. In deze fase onderzoeken we of dat gewenst is. In de derde fase wordt een doorkijkje gemaakt naar de toekomst: wat komt hierna? Uitstromen naar werk of weer naar school? Voor sommigen zal dit langdurige dagbesteding worden; ook dan gaan we kijken wat aansluit. Het is niet de bedoeling dat jongeren afhankelijk worden van WerkRaat. In elke fase stellen we doelen en kijken we naar wat nodig is. Het is aan ons om te zorgen dat iemand steeds geprikkeld wordt. Al zijn het maar kleine dingen, we kijken altijd naar wat er goed gaat en hoe we iemand een stapje verder kunnen helpen.’ 

naaimachine

Positieve benadering

En juist altijd kijken naar wat goed gaat, is wat de jongeren die wij spreken zo waarderen. ‘Dit is de eerste plek waar ik me thuis voel. Er is een warme sfeer en niets wordt je opgelegd. Hier kan ik weer zelfvertrouwen opbouwen. Je wordt hier niet beoordeeld.’ Sommigen hebben in het verleden te vaak gehoord dat ze iets niet kunnen. Dit schaadt en het heeft tijd nodig om dit zelfvertrouwen en vertrouwen in de ander weer op te bouwen. Bij WerkRaat ligt de focus op wat iemand wél kan en wordt toe-komstperspectief geboden. ‘Ik zat vast bij dagbesteding. Daar werd ik echt aan het lijntje gehouden en in een vakje gedrukt. Hier kan ik certificaten halen, mag ik werken op mijn eigen tempo en krijg ik weer toekomstperspectief. Ook is het fijn dat je binnen het label aansluiting vindt met anderen. Je hebt toch dezelfde interesse. Soms spreken we na WerkRaat af om samen te gamen.’

Al zijn het maar kleine dingen, we kijken altijd naar wat er goed gaat

Hoopvol 

Jongeren die nu thuis zitten willen ze graag meegeven dat er hoop is. Zo zegt een van hen: ‘Denk niet: het is voorbij’. Een ander adviseert om vooral je hart te volgen en werk en hobby te combineren: ‘Steek je liefde ergens in, dan ervaar je dat je er ook liefde voor terugkrijgt.’ Ook zou er volgens de jongvolwassenen meer openheid moeten zijn over waar je mee zit of tegenaan loopt. Nu denken jongeren nog te vaak dat ze de enige zijn die dit overkomt. Zo geeft een jongvolwassene het voorbeeld dat hij vast is gelopen tijdens het solliciteren: ‘Ga op school dat gesprek met elkaar aan. En probeer verschillende dingen uit.’ Ook voor hulpverlening geven ze ons graag nog iets mee: ‘Te vaak is voor mij besloten wat ik nodig heb. Het werd me niet gevraagd. Bij WerkRaat heb ik weer mijn eigen regie kunnen pakken.’ Een ander vult aan: ‘Luisteren. Luisteren. Luisteren.’

Opbloeien 

Henk Knipping, oprichter van WerkRaat, zegt dat er maar twee regels gelden: ‘Eén: respect voor elkaar en twee: motivatie om te ontwikkelen. Maar de jongeren spreken vooral elkaar aan op gedrag. Zo bellen ze elkaar als iemand niet aanwezig is. Er is ook veel support onderling. Dat is mooi om te zien.’ In de middag tijdens de optredens in de theaterzaal zien we dit gebeuren; de jongeren zelf zijn nog het meest trots op elkaar. Elk optreden begint met een aanmoediging en eindigt met luid gejuich en ap-plaus. Soms komen jongeren schuw binnen en houden ze hun capuchon op. Uit ervaring weet Knipping dat deze na een tijdje altijd af gaat.

Mogelijkheden

‘Toen ik 4,5 jaar geleden WerkRaat oprichtte, waren we met zeven jongvolwassenen. Inmiddels hebben we zo’n 275 mensen kunnen helpen, waarvan er nu nog 100 rondlopen’, vertelt Knipping. Dijkstra vult aan: ‘Het verschilt hoe vaak zij hier aanwezig zijn en voor hoelang. Dit kan een aantal maanden zijn maar ook twee jaar.’ Naast enkele commerciële activiteiten zoals het opknappen van fietsen en lunch maken voor bedrijven, komen de financiën vooral op basis van een jeugd of Wmo-indicatie voor dagbesteding, een traject vanuit uitkeringsinstantie en UWV trajecten. Dijkstra: ‘Maar we hebben ook mensen die bij hun werkgever zijn vastgelopen en waarbij de werkgever een activeringstraject bij ons inkoopt. Voor een enkeling die nergens voor in aanmerking komt, is het mogelijk een fonds aan te vragen.’ Bij WerkRaat kan iedereen direct aan de slag. Dat betekent dat de financiële en administratieve zaken mogelijk nog geregeld moeten worden, maar dat een jongere hier niet op hoeft te wachten. Knipping: ‘Gelukkig wordt het voor de gemeente nu ook steeds duidelijker wat wij voor de jongeren kunnen betekenen.’ 

Meer weten? Bekijk de website van WerkRaat.

Fotografie: MacSiers Imaging